تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۳۸۷ - ۱۷:۱۸

عباس لقمانی: وزیر خارجه پیشین گرجستان، سالومه سورابیشویلی کشمکش‌های منطقه قفقاز را به اجاق گازی تشبیه کرده بود که شعله گاز آن را روسیه هر وقت صلاح بداند کم یا زیاد می‌کند.

اکنون پس از چندین ماه درگیری لفظی بین مسکو و تفلیس رئیس‌جمهوری گرجستان که چشم به پیوستن به ناتو دارد، وقت را غنیمت دانسته و شعله گاز را به جای روسیه بالا کشیده تا به گمان خود مسئله اوستیای جنوبی را از راه نظامی حل کند، معادله‌ای که ممکن است برای گرجستان نتیجه معکوس به بار آورد.

جنگ کنونی در قفقاز، 20سال پس از فروپاشی شوروی نه فقط موجب تشدید بحران در منطقه قفقاز شده، بلکه شاید به منطقه‌های دیگر نیز که داعیه‌های مشابهی همانند اوستیای‌جنوبی دارند، فرصت بدهد تا تلاش‌های خود را برای جدا شدن از پیکره اصلی سرعت بیشتری بخشند.

آبخازیا، قره‌باغ و قسمتی از جمهوری مولداوی، همه از هنگام فروپاشی شوروی چشم به کشور‌های همسایه‌ای دوخته‌اند که به نوعی با آنها روابط قومی یا مذهبی دارند.

تبلیغات غرب در پی فروپاشی شوروی به آنها این انگیزه را داد که شاید بتوانند زیر چتر حمایتی غرب به‌خصوص آمریکا دوران بهتری را تجربه کنند.

آمریکا هم که از پاگرفتن دوران پست‌کمونیسم در روسیه در هراس است، با وعده امتیاز‌های موهوم سعی کرد از این کشمکش‌ها  به نفع خود بهره‌برداری کند.

ولی دولت روسیه نه می‌تواند و نه مایل است که پرچم پیمان ناتو را در مرزهای شرقی خود ببیند، موضوعی که قابل درک است.

همان‌گونه که آمریکا منطقه آمریکای‌جنوبی را حیاط خلوت خود می‌پندارد، از نظر روس‌ها باید برای روسیه هم این حق را قائل شد که نگاه ویژه به منطقه قفقاز داشته باشد.

ریسکی که ساکاشویلی با هجوم به اوستیای جنوبی به آن دست زد ممکن است تیری باشد که کمانه آن گرجستان را هدف قرار دهد.

ساکاشویلی که چشم به کمک غرب به‌خصوص آمریکا دوخته بود بلافاصله با موضع گیری آمریکا مواجه شد که اعلام کرد، در این درگیری‌ها دخالت نخواهد کرد، هر چند که نامزد جمهوریخواه پست ریاست‌جمهوری آمریکا، جان مک کین، روسیه را به خاطر حمله به اوستیای‌جنوبی به باد انتقاد گرفت.

ساکاشویلی اکنون در وضعیتی بسیار دشوار قرار گرفته است و همه نشانه‌ها حاکی از آن است که در نهایت این روسیه  است که  معادله را به نفع خود تغییر خواهد داد.

براساس آخرین خبر‌های دریافتی دولت ساکاشویلی تقاضای آتش بس کرده است ولی به‌نظر می‌رسد حمله نیروهای تفلیس به اوستیای‌جنوبی اکنون به روسیه این امکان را می‌دهد تا به‌عنوان حمایت از روس‌های ساکن این منطقه حمایت خود را از اوستیای‌جنوبی آشکار‌تر کند.

گفته می‌شود که بیش از نیمی از مردم اوستیا دارای گذرنامه روسی هستند.اوستیای جنوبی به پایتختی تسخینوالی که در جنوب قفقاز قرار دارد حدود 39 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و در تازه‌ترین آمار جمعیت آن 50هزار نفر است.

این منطقه در سال1992 خود را به‌عنوان منطقه خودمختار در مرزهای گرجستان معرفی کرد، موضوعی که از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشد.از سال2004 در این منطقه پس از درگیری‌های خونین که بین جدایی‌طلبان و ارتش گرجستان روی داد، آتش بس اعلام شد ولی مردم منطقه در یک همه پرسی بر خلاف عرف بین‌الملل رای به استقلال دادند.

مردم اوستیا بازماندگان یک تیره سوار‌کار ایرانی هستند که در زمان اشکانیان به این منطقه آمدند و در درگیری‌های بین دولت اشکانی با امپراتوری رم در کنار سوارکاران اشکانی به نبرد با رومیان پرداختند. این تیره همانند همه تیره‌های دیگر این منطقه از نژاد آریایی هستند.

برچسب‌ها