همشهری- محمدرضا ظفرقندی- رئیس سازمان نظامپزشکی کشور: مطالبات جامعه پزشکی و مردم در حوزه سلامت از رئیسجمهور آینده، به ۲ دسته بزرگ تقسیم میشود؛ که یکی بهطور مستقیم به حوزه سلامت مرتبط میشود و دیگری بهطورغیرمستقیم. آن بخشی که مستقیما با سلامت ارتباط دارد، موضوع کروناست. بیماری باید در کوتاهترین زمان در کشور کنترل شود و برای کنترل آن هم هیچ راهحلی جز تامین واکسن کافی برای مردم وجود ندارد. همهگیری کرونا در ایران، تاکنون ۴پیک داشته و پیشبینیها حکایت از این دارد که در آینده هم پیکهای متعدد دیگری اتفاق بیفتد؛ بنابراین اولویت برای جامعهپزشکی و مردم باید در حوزه قطع زنجیره شیوع با واکسیناسیون عمومی باشد؛ پس از هر طریقی باید واکسن برای مردم فراهم و جامعه از این روش کنترلی موجود بهرهمند شود. هماکنون در ایران حدود ۲ درصد از جامعه واکسینه شدهاند. اگر نگاهی به کشورهای همسایه بیندازیم، متوجه میشویم که این میزان واکسیناسیون به هیچوجه مطلوب نیست. بیشتر کشورهای منطقه درصد بالاتری از جمعیت خودشان را واکسینه کردهاند؛ مثل امارات که واکسیناسیون در این کشور نزدیک به ۷۰ درصد است و ترکیه که به ۱۸ درصد رسیده؛ بنابراین یکی از مهمترین برنامههای رئیسجمهور آینده باید تمرکز روی ماجرای تامین واکسن و ایمن کردن جمعیت باشد. این مسئله در کنار افزایش امکانات و کیفیت خدمات درمانی، مانند تجهیز بیمارستانها و تامین تختهای بستری و دستگاههای اکسیژنساز و... و همچنین حمایت از کادر درمان که در این دوره بهشدت دچار خستگی و فرسودگی شدهاند، باید دیده شود.
تامین واکسن و نجات جان انسانها، یک امر عقلی و دینی است و باید به هر طریقی فراهم شود. نباید در این زمینه خطقرمزهای بیاساس داشته باشیم؛ هر چند که خوشبختانه با تلاش دانشمندان، زیرساختهای تولید واکسن در کشور فراهم شده و تا چندماه آینده، میتواند به تولید انبوه برسد. بنابراین در شهریور که رئیسجمهور جدید، دولت را در دست میگیرد، میتواند روی امکانات داخلی حساب کند و از سوی دیگر پیگیری تامین واکسن از خارج خیلی سخت نخواهد بود. البته مسئله تنها واکسن کرونا نیست، تامین داروهای موردنیاز و امکانات و تجهیزات بیمارستانی هم مهم است که اگر تامین نشود، ممکن است همهگیری از نوع دیگری را ایجاد کند.
ما باید بتوانیم با یک اقتصاد رو به رشد و قابلقبول و همچنین روابط بینالمللی خوب و دور از تحریمها وضعیت سلامت را ارتقا دهیم که این موضوع یکی از مهمترین موارد موردانتظار از رئیسجمهور آینده است تا دچار رکودی که الان با آن مواجهیم نشویم. اینکه برخی میگویند با تهاتر میتوان واکسن و دارو تهیه کرد ؛ این مسئله امکانپذیر نیست و در حوزه سلامت نباید این تعریف را داشته باشیم. در همه کشورهای دنیا، یکی از مهمترین بحثهای کاندیداهای ریاستجمهوری، اعلام برنامههایشان در حوزه سلامت است. در همه جای دنیا، ۲ موضوع سلامت و امنیت، ۲ اصل مهم برای کشور است. اگر رئیسجمهوری در حوزه سلامت برنامهای نداشته باشد، صلاحیت ریاستجمهوری را ندارد و حالا هم که ماجرای کرونا پیش آمده، برنامههای یک کاندیدا میتواند در انتخاب شدن یا انتخابنشدنش از سوی مردم تأثیرگذار باشد. کاندیداها پس از تأیید صلاحیت، باید خیلی شفاف و عملی درباره برنامههایشان بهویژه در مدیریت کرونا صحبت و از شعار دادن دوری کنند. اینکه همه را بیمه میکنیم یا در مدت کوتاهی همه واکسینه میشوند، راههای عملی نیست. باید دقیقا بگویند که چند درصد از تولید ناخالص داخلی را برای اقتصاد سلامت در نظر میگیرند و برای اقتصاد سلامت چه برنامههایی دارند.
بخش دوم مطالبات از رئیسجمهور آینده، به مسائلی مربوط میشود که غیرمستقیم به حوزه سلامت ارتباط دارد. ما برای اینکه بتوانیم واکسن و تجهیزات موردنیاز را فراهم کنیم، باید حداقل مشکلات اقتصادی، مسئله تبادل ارز و تحریمها و مسائل مرتبط به آن را ساماندهی کنیم. اگر از این بحران بیرون نیاییم، همیشه برای تهیه واکسن و تامین تجهیزات در فاز اول دچار مشکل میشویم و اگر رشد اقتصادی خوبی نداشته باشیم، قطعا در حوزه سلامت دچار رکود میشویم. ما برای سلامت یک مثلثی را درنظر میگیریم که حکمرانی خوب، میتواند این سهضلع را بهطور جدی ساماندهی کند. یک ضلع از این مثلث، اقتصاد سلامت است. برای اینکه بتوان خدمات باکیفیتی به مردم ارائه کرد، باید بیمه قوی در اختیار باشد و سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی افزایش پیدا کند. همه اینها با رشد اقتصادی محقق میشود. بنابراین قدم اول این است که زمینه تعامل بینالمللی با کشورهای دیگر فراهم شود، تحریمها برداشته و امکان تبادلات ارزی فراهم شود. ضلع دوم این مثلث، اجرا و تعریف ساختار مناسب در بحث سلامت است. بارها در قوانین بالادستی، موضوع نظام ارجاع و پزشک خانواده و... تعریف شده، اما به مرحله اجرا نرسیده است. تا اینها عملی نشود، ضلع اول این مثلث هم به نتیجه نمیرسد.
ضلع سوم هم نیروی انسانی است. قوانین و مقرراتی که برای این حوزه درنظر گرفته شده، باعث فرسودگی و خستگی کادر درمان شده است. در حوزه دستیاری اخیرا شاهد اتفاقاتی بودیم که نشان میدهد این افراد دچار افسردگی زیادی شدهاند. اگر از آنها حمایت نشود، آنها از کشور مهاجرت میکنند. ما در سازمان نظامپزشکی سالانه ۲۵۰۰ تا ۳ هزار صدور گواهی گود استندینک (نداشتن سوءپیشینه) داریم که برای ارائه به کشورهای دیگر است. من نمیگویم که تمام متقاضیان این گواهی، از کشور خارج شدهاند یا میشوند، اما تقاضای همین گواهی هم نشانه خوبی نیست. بهطور کلی، انتظاری که جامعه پزشکی از رئیسجمهور دارد، در ۲دسته تعریف میشود؛ یکی حمایت کلی از کیفیت خدمات سلامت به مردم است که لازمه آن رشد اقتصادی است و دوم، رفتار عادلانه با آنها. باید روابط بینالمللی خوبی با همه کشورها ایجاد کنیم و هزینه تامین امکانات و تجهیزات و واکسیناسیون هم تامین شود. اگر این اتفاق به تأخیر بیفتد، شاهد از دست رفتن افراد بیشتری بر اثر ابتلا به کرونا خواهیم بود.