پوپک قاسمی- همشهری آنلاین:
نیروگاه برق سلطانیه در استان زنجان به عنوان نخستین واحد نیروگاه حرارتی 10 سالی است که فعالیت خود را شروع کرده. هر چند توسعه و تولید برق یکی از نیازهای منطقه است اما تهدیدهای زیست محیطی نیروگاه باعث نگرانی اهالی و فعالان محیط زیست شده است.
بر اساس مطالعات صورت گرفته در مورد نیروگاه سلطانیه و محیط زیست اطراف آن، آلاینده‌ها، فرآیندها و منابع تولید آنها در سه بخش شامل؛ محیط طبیعی، محیط انسانی و محیط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شناسایی شده است. بعد از ارزیابی‌ها آلاینده‌های گازی به عنوان تأثیرگذارترین آلاینده شناخته شده‌اند. اجزای این آلاینده شامل ذرات معلق، Sox NOx و CO است که SOx به عنوان خطرناک‌ترین آلاینده گازی نیروگاه سلطانیه معرفی شده است. این در حالی است که مسئولان وقت در زمان افتتاح نیروگاه اعلام کرده بودند این نیروگاه با رعایت معیارهای مورد نظر محیط زیست ساخته شده است و آسیبی به محیط زیست نمی‌رساند.
مسعود لاهوت کارشناس ارشد محیط زیست در این زمینه اظهار می‌کند: سوزاندن سوخت‌ها در نیروگاه‌ها برای تولید برق تاثیر بالایی در افزایش آلودگی هوا دارد که در حال حاضر حدود 90 درصد نیروگاه‌های کشور حرارتی هستند. آنها برای تولید برق نیاز به سوزاندن انواع سوخت‌های فسیلی مانند گاز طبیعی و گازوئیل دارند که با احتراق آنها، انرژی مورد نیاز برای تولید برق را به دست می آورند.
وی می‌افزاید: تولید انرژی نباید به هر قیمتی و به بهای نابودی محیط زیست باشد بلکه باید در کنار همه موارد مربوط به توسعه نیروگاه‌ها، احداث و بهره‌برداری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر که انرژی پاک تولید می‌کنند نیز در دستور کار قرار گیرد زیرا نقشی تعیین‌کننده در کنترل آلایندگی‌ها دارند.
نشت مواد شیمیایی در محیط زیست
علاوه بر آلایندگی مداوم نیروگاه سلطانیه زنجان، گاهی حوادث نیز تاثیر غیر قابل جبرانی بر محیط زیست می‌گذارند که نمونه آن اوایل زمستان سال گذشته به دلیل شکستگی اتصالات یکی از مخازن سوخت گازوئیل این نیروگاه اتفاق افتاد. درپی این واقعه چندین لیتر ماده سوختی وارد زمین‌های کشاورزی و اطراف روستای سرخه دیزج شد و آلودگی ایجاد کرد. بعد از نفوذ این مواد به داخل خاک، تاثیر زیست محیطی این حادثه همچنان یک تهدید است.
کارشناسان معتقدند برای پیشگیری از چنین حوادثی در نیروگاه‌های حرارتی، مخازن سوخت باید سیستم هشداردهنده نشتی و دیواره اطراف مخازن wall belt و استخر جمع آوری داشته باشند که در مواقع بروز حادثه از نشت گسترده مواد جلوگیری شود اما ظاهرا این اقدامات ایمنی صورت نگرفته است.
در حالی که مسئولان نیروگاه تصمیم خود برای رعایت ملزومات محیط زیستی را اعلام کرده بودند تا با حفظ محیط زیست و افزایش رطوبت نسبی خاک و هوا، به جلوگیری از فرسایش خاک و همچنین جذب ریزگردهای معلق در محیط اداری و صنعتی کمک کنند اما عمق فاجعه در این گونه از اتفاقات ممکن است بیشتر از عوارض سطحی و حتی جبران ناپذیر باشد.
مدیر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمالغرب در این باره می‌گوید: در قبال انجام وظایف محیط زیستی و اجتماعی مصمم هستیم و در زمان حادثه نیز برای کنترل و رفع آلودگی از همان بدو وقوع اقدام کردیم.
مصطفی سلطانی اظهار می‌کند: همچنین دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های لازم برای رفع آلودگی خاک به نیروگاه مذکور اعلام شده است اما لازم است ارگان‌های دیگر هم در مهار عوارض حادثه به نیروگاه کمک رسانی کنند.
بررسی خاک آلوده شده
مدیرکل محیط زیست استان زنجان هم در این باره می‌گوید: اداره کل حفاظت محیط زیست زنجان از مدت‌ها قبل پیگیری رفع آلودگی نیروگاه است اما برای رفع کامل آلایندگی باید استفاده از سوخت حرارتی متوقف شود که در حال حاضر مقدور نیست.
حسین آبسالان در مورد عوارض حادثه نیروگاه سلطانیه می‌گوید: گازوئیل نشت شده در گودالی جمع شده بود که بلافاصله از گودال تخلیه شد و حتی مقداری خاک نیز از محل برداشت شد اما برای اطمینان خاطر از نبود مواد هیدروکربن، مجدداً نمونه خاک محل، توسط گروهی از کارشناسان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی در پاسخ به این سئوال که ادعا می شود محل مورد نظر بدون رعایت ضوابط زیست محیطی پاکسازی شده است، عنوان می‌کند: آنچه که به ما اعلام شد نشت ۸۲۰ هزار لیتر گازوئیل از مخزن اتصالی بود که همراه با برداشت خاک 760 هزار لیتر گازوئیل از محل جمع آوری شد.
آبسالان تاکید می کند: بیشتر نگرانی‌ها در مورد گازوئیل نفوذ یافته به خاک در این منطقه است و باید بررسی‌های تکمیلی از سوی کارشناسان آب و خاک در این زمینه انجام شود.
مدیر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمالغرب با بیان اینکه صنایع و نیروگاه در قبال محیط زیست متعهد هستند افزود: جرایم آلایندگی خاک طبق موارد عنوان شده در قانون حفاظت خاک تعیین شده است و از فرمول‌های خاصی تبعیت می‌کند و باید بعد از بررسی‌ها، نیروگاه به تعهدات خود عمل کند.