حسن بهشتی پور: مهم‌ترین سؤال در رابطه با بحران به‌وجود آمده در روابط روسیه و گرجستان این است که بدانیم چرا در این مقطع گرجستان به پایتخت اوستیای‌جنوبی حمله کرد و چرا روسیه با واکنش شدید و اقدام نظامی در این مسئله وارد شده است.

در شرایطی که بازی‌های المپیک در جریان است و اکثر رهبران دنیا به چین سفر کرده‌اند؛ دولت گرجستان شرایط خبری و بین‌المللی را مناسب دیده تا دست به اقدامی بزند که حداقل از 2 سال پیش مرتب وعده آن را می‌داد.

ساکنان اوستیای‌جنوبی تباری ایرانی دارند و از همین رو لازم است توجه ویژه‌ای در ایران به آنها داشته باشیم؛ چراکه امنیت قفقاز تاثیر تعیین کننده‌ای بر امنیت ایران دارد. باید گفت گرجستان با این عمل، امنیت منطقه راهبردی قفقاز را با چالش جدی مواجه کرده است.

به‌نظر می‌رسد اقدام اخیر گرجستان با هماهنگی کامل آمریکا صورت گرفته است. روسیه به‌دلیل آنکه بخش شمالی اوستیا در قلمرو خاکش قرار دارد، نمی‌توانست نسبت به حرکتی که گرجستان انجام داده بی‌تفاوت باشد.

بنابراین حمله گرجستان بهانه لازم را به دست روسیه داد تا این کشور بتواند از موقعیت استفاده کند.

پاسخ گسترده نظامی روسیه، عملا منطقه قفقاز را به شدت ناامن می‌کند و از آنجا که این منطقه با بحران‌های متعدد قوی ازجمله مسئله چچن در روسیه، آبخازیا در گرجستان و قره‌باغ در جمهوری آذربایجان روبه‌روست، اینگونه تحرکات بر کل بحران‌های قومی در منطقه قفقاز تاثیر منفی خواهد داشت، بنابراین چنین بحرانی در روابط روسیه و گرجستان محدود به اوستیا نخواهد ماند بلکه اگر جلوی بحران گرفته نشود این بحران به احتمال فراوان به سایر مناطق قفقاز نیز سرایت خواهد کرد.

همچنان‌که آبخازیا دیگر جمهوری جدایی طلب گرجستان از فرصت استفاده کرد و به مواضع گرجستان در دره پانکسی یورش برد.

با در نظر گرفتن مجموع این شرایط، روسیه که از سال 1993میلادی حدود 1200 نیروی پاسدار صلح در مناطق جنوبی؛ مرز میان اوستیای‌جنوبی و گرجستان، مستقر کرده بود، از شرایط پیش آمده برای اتحاد 2 بخش اوستیای‌جنوبی و شمالی بهره‌می‌جوید اما شرایط بین‌المللی به گونه‌ای نیست که روسیه به‌راحتی بتواند به این هدف خود  دست‌یابد.

روسیه معتقد است اگر کوزوو، استان خودمختار صربستان، می‌تواند مستقل شود چرا آبخازیا و اوستیای‌جنوبی نتوانند مستقل شوند.

درواقع کوزوو که بخشی از صربستان (متحد روسیه) بود، با کمک غرب استقلال خود را اعلام کرد، در مقابل این حرکت، روسیه هم می‌خواهد اوستیای جنوبی و آبخازیا که بخشی از گرجستان(متحد آمریکا در منطقه) هستند، مستقل شوند.

با در نظرگرفتن اینکه تفاوت اساسی بین کوزوو و اوستیای شمالی و جنوبی است اگر چنین استدلالی درست باشد چچنی‌ها هم که سال‌ها به‌خاطر استقلالشان از روسیه جنگیده‌اند باید مستقل شوند یا لااقل شرایط برای انجام همه پرسی برای استقلال در آنجا فراهم شود.

واقعیت آن است که ایجاد درگیری و خشونت در قفقاز به نفع هیچ‌یک از کشورهای منطقه نیست و تنها بهانه بیشتر برای مداخله ناتو و آمریکا در قفقاز فراهم می‌شود.

در حال حاضر هرگونه تغییر در جغرافیای سیاسی قفقاز کلیه مناسبات بین قومی و ملی را برهم‌می‌زند.

در این میان به‌دلیل اینکه امنیت قفقاز بر امنیت ایران هم تاثیر‌گذار است و همچنین سابقه فرهنگی و تاریخی ایران در قفقاز، ایجاب می‌کند که  نسبت به این رویداد بی‌تفاوت نماند وبا ابتکار عمل برای میانجیگری، به برقراری امنیت در منطقه و جلوگیری از ماجراجویی آمریکا کمک کند.

برچسب‌ها