به گزارش ایسنا، رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به مولفه‌های مهم در سازوکار بین‌المللی گفت: شرایط فعلی کشور بعد از گذشت 30 سال از انقلاب و پشت سر گذاشتن فراز و فرودهای مختلف متفاوت از گذشته است؛ چرا که در ابتدای انقلاب ایران کشوری تنها در منطقه بود و بعد از انقلاب نیز با صف‌کشی مقابل خود غالبا با مخالفان روبرو بود اما فضای فعلی از این جهت نسبت به گذشته تغییر کرده است و دیگر همانند گذشته حریفان اصلی آمریکایی‌ها و اسرائیل در پشت کودکان سیاست‌های منطقه پنهان نشده و دیگر آن‌هارا جلو نمی‌اندازند.
لاریجانی افزود: درحال حاضر این دشمنان رخ خود را عیان کردند و آمریکا و اسرائیل جلوی ما ظاهر شدند و به شکل روشن با ما حرف می‌زنند و پنهان نیستند و در عین حال دنبال تحریک موجود دیگری به نام صدام نیز نیستند چرا که اکنون خود آن‌ها در این مصاف هستند و البته این موضوع توجهات، مخاطرات و امتیازاتی را برای ما دارد.
وی به وضعیت متفاوت ایران در میان کشورهای منطقه اشاره کرد و گفت: در حالی که در گذشته و پس از انقلاب کشورها یا مخالف و یا دشمن بودند امروزه شاهد شرایطی دیگر هستیم به طوری که ظرفیت امروز ایران قابل انکار نیست؛ البته من نمی‌خواهم بالش نرم زیر سرتان بگذارم، اما نقش‌آفرینی ایران در لبنان، فلسطین، عراق و افغانستان ظرفیت قابل انکاری نیست و بازیگری ایران را در مسائل منطقه معنادار کرده است.
لاریجانی یکی دیگر از مولفه‌های امروز را تشریح کرد و گفت: دیگر استراتژی یک جانبه گرایی و تئوری اقدام پیش دستانه آمریکایی‌ها از فروغ افتاده و نمی‌توانند بگویند مدیریت جهانی را در دست دارند و حتی کشورهای کوچک در منطقه نیز این موضوع را نمی‌پذیرند و علت آن تئوری معیوب عراق بود که در عراق بی‌حساب و کتاب و ناشیانه عمل کردند و در افغانستان نیز این گونه عمل کردند و در لبنان نیز گرفتار شدند و اخرالامر به دست وساطت و کمک ایران از این وضعیت رهایی یافتند و در قضیه فلسطین نیز با درست کردن چیزی به نام آناپولیسم تنها فضای مسخره کردن را فراهم کردند.
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: استراتژی آمریکا در منطقه به بن‌بست‌هایی رسیده است و این به دلیل به کارگیری استراتژی غلط و نقش‌آفرینی ایران بوده است چرا که باید به خاطر داشته باشیم که تنها کشوری که سلطه را نپذیرفت و در مقابل استراتژی آمریکا ایستادگی کرد ایران بود.در این جریان استراتژی ایران در عراق داهیانه و دقیق بود و آمریکا را به عقب‌نشینی وا داشت چرا که ما می‌دانستیم ورود آمریکا به عراق ناشیانه و عجولانه است و ممکن است در ابتدا با فشارهایی همراه باشد اما به دنبال آن برایشان گریه خواهد بود.
وی تصریح کرد: فشار و ایستادگی ایران در مواضع و تاکتیک‌های درست در عراق، لبنان، افغانستان و فلسطین آن‌ها را دچار دردسر و عقب‌گرد کرد و بن‌بستی که امروز آمریکایی‌ها احساس می‌کنند دچار آن هستند ناشی از همین موضوعات است.
وی گفت: شرایط ایران از نظر بیرونی در منطقه و نسبت با کشورهای حریف خیلی عجیب نیست چرا که وقتی تراز عوض می‌شود فشارها هم زیاد می‌شود و در این شرایط در صحنه‌ی بین‌المللی و هسته‌‌ای با چالش‌هایی متمرکزی مواجه بودیم اما این فشارها در سطح آژانس کمتر بود به هر حال آمریکایی‌ها از دو دستگاه و نهاد بین‌المللی در حالی استفاده می‌کنند که کمتر در تاریخ اینقدر روشن دست به استفاده ابزاری زده بودند و البته ایرانی‌ها نیز در بسیاری از موارد در این زمینه در مقابلشان کاملا موفق بودند.
وی افزود: آنچه بنده در سیر مسائل اتمی پیگیری کردم حاکی از آن است که در آن زمان آن‌ها حاضر به انعطافی نازک در مواضع خود نبودند اما در بحث‌هایی که در ماه‌های اخیر داشتیم جنس حرف‌ها فرق می‌کند؛ البته من نمی‌گویم که در بسته پیشنهادی از حرف‌شان برگشتند، اما جنس مذاکرات متفاوت است و با وجود آنکه در این بسته نیز تعلیق را مطرح کرده و آن را مرحله‌بندی کردند، اما بعضی چیزها وجود دارد که تنها بر روی کاغذ آورده شده است به طوری که آقای سولانا در پایان یکی از جلسات اظهار می‌کرد ما نمی‌خواستیم شما را اینجا ببینیم اما این اتفاقی است که افتاده است و این چیزی است که پیش روی ما قرار دارد.
وی با اشاره به اظهارات سولانا گفت: یک بار نیز این مقام مسئول بعد از مذاکرات رسمی در بحث ایران عنوان کرد ما اشتباه استراتژی داشتیم چرا که یک بار بر سر عراق زدیم و یک بار هم بر سر افغانستان زدیم و شما (ایران) در این میان بالا آمدید.
لاریجانی تصریح کرد: این اظهارات حاکی از آن است که آن‌ها در مذاکرات فقط به دنبال مسائل هسته‌‌ای نیستند و بر کلیت ایران نظر دارند.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در حال حاضر در توان هسته‌‌ای به نقاطی رسیدیم اما با چالش‌هایی در شورای امنیت و آژانس مواجه هستیم. موضوعات مطرح در آژانس کمتر بوده و تنها یک نکته باقی مانده است که با فشار مطرح می شود اما قرار نبود این گونه باشد و شاید بتوانیم با تاکتیک‌ها این مرحله را به سرانجام برسانیم البته این مساله قابل حل است و فکر می‌کنم می‌توانیم مساله آژانس را به نوعی حل و فصل کنیم اما در شورای امنیت چالش هست و باید برای آن فرمول پیدا کنیم.
لاریجانی در ادامه سخنان خود در خصوص وضعیت اقتصادی کشور نیز اظهار کرد: در وضعیت اقتصاد بحران نداریم اما بی‌مشکل هم نیستیم باید علاج کرد و در این خصوص باید فکر شود و راه‌حل پیشنهاد کرد.
وی وجود برخی سختی‌ها در مسیر سرمایه‌گذاری و ورود برخی قطعات را به عنوان یکی از مسائل پیشرو در حوزه اقتصادی مطرح کرد که قابل حل و پیگیری است.
رئیس مجلس شورای اسلامی خطاب به روسای نمایندگان جمهوری اسلامی گفت: شما کارشناسان عمیق کشور ما در امر دیپلماسی هستید و ظرفیت دیپلماسی کشور شناخته می‌شوید از این رو باید در مباحث بسیار جدی و شفاف باشید و آنقدر که می‌فهمید به بیان مسائل بپردازید چرا که پیچیدگی شرایط فعلی کم نیست و مولفه‌های زیادی دخیل است و قطعا پاسخ یک خطی هم نمی‌توان به این مسائل داد و باید چند بعدی به درک مسائل پرداخت.
وی تاکید کرد: نباید دچار افراط و تفریط شویم؛ نه خود را موفق مطلق بدانیم و نه از طرح مسائل بترسیم و تصور کنیم ظرفیت‌های خوبی نداریم واقعیت آن است که ظرفیت‌های بسیار بالایی داریم که کمتر بروز کرده و این ظرفیت‌ها فکر عمیق امام(ره) در سطح انقلاب برای ایران و جهان اسلام بوده که به مرور جوانه‌های آن به وجود آمده است.
وی تصریح کرد: غربی‌ها در دوران خواب‌آلودگی مسلمانان بزرگ و قوی شدند و الان نیز نوعی بیداری در دنیای اسلام به وجود آمده است اما این گونه نیست که حتی اگر حکام کشورهای اسلامی تحت سلطه گرفته شوند دانشگاهیان، روشنفکران و روحانیون آن گونه باشند و این چیزی است که ما در محاسبات خود باید لحاظ کنیم.
لاریجانی افزود: برای رسیدن به فرمول باید مثل بازی شطرنج اهرم‌ها و نقاط قوت را شناسایی کنیم و دیپلماسی آگاهانه و هوشیارانه را ترسیم کنیم. باید از یک عقلانیت برخوردار باشیم چرا که عقل و فکر یک مومن باید پیچیده باشد و مومن باید عقل را هدیه الهی بداند و از آن استفاده کند و ابعاد مختلف یک چیز را ببیند و بسنجد. باید متکی به بنیه‌ی کارشناسی باشیم و بدنه کارشناسی باید امور را به طور کامل بسنجد و فرمول‌ها و سناریوی ما را در منطقه طی مراحل گذار سنجیده طراحی کند.
لاریجانی با تاکید بر اینکه باید سناریوهای کم هزینه را انتخاب کنیم، گفت: ممکن است راه‌حل‌هایی وجود داشته باشد که ما به دنبال آن در سینه مشکل برویم اما پرهزینه باشد و منجر به جراحت شود از این رو در پیدا کردن فرمول درست باید ببینیم کم هزینه‌ترین آن کدام است چرا که ممکن است ما راه‌حلی پیدا کنیم و سخنی بگوییم که هزینه کشو را بالا ببرد در حالی که این اظهارات منافعی هم داشته باشد باید ببینیم این پدیده چه کمکی به وضع ما می‌کند.
وی با تاکید بر این که کم هزینه بودن باید اصل سیاستگذاری ما را تشکیل دهد،گفت: در هر راه‌حلی باید توان و وزن ما کاهش پیدا نکند.در دیپلماسی فعال بده بستان وجود دارد و ما نمی‌توانیم در دیپلماسی فعال بر این تصور باشیم که دیگران بر امر ما باشند.
وی تصریح کرد: باید بیندیشیم چگونه می‌توانیم در سیاست‌های خود به شکلی عمل کنیم که جمهوری اسلامی به عنوان یک بازیگر در ترازی بالا در منطقه باشد و البته من تصور می‌کنم، متکی و دوستانش دراین رابطه بی‌مشکل نیستند چرا که بعضی از ابزارها رابطه‌ای نقطه‌چین با ایشان دارند اما این موضوعات قابل حل است و مشکل بزرگی پیش رو نیست.
وی تصریح کرد: داشتن یک تئوری برای حل مشکل از اهمیت برخوردار است تا از ابزارها به موقع استفاده کرده و بتوانیم چالش‌ها را تقلیل دهیم و در این میان ظرفیت‌هایی وجود دارد که آن‌ها نیز باید پیدا شود و البته گاهی آنقدر مسیر تصمیم‌گیری طولانی می‌شود که ما زمان‌های مناسب را از دست می‌دهیم و این از نکاتی است که باید مدنظر قرار داده شود.باید بتوانیم پیوندی بین نقاط قوت در امور منطقه‌ای و چالش‌ها در صحنه بین‌المللی ایجاد کنیم به طوری که در بسته پیشنهاد اخیر نیز حرف‌ها و پیشنهاداتی مطرح شد که نگاهی این گونه را متبلور کرد و این مساله درست و عقلایی است و باید از این فرصت استفاده کرد.
وی مساله انرژی را نیز نکته قابل اهمیتی دانست و گفت: انرژی و گاز برای جمهوری اسلامی آورده سیاسی است و باید دید استراتژی جمهوری اسلامی در کدام نقطه سیاسی می‌خواهد از آن استفاده کند. من نمی‌گویم نباید به هندوستان و پاکستان گاز دهیم اما باید ببینیم اولویت در کجاست و در کجا می‌توان از آن به عنوان ابزاری در چالش‌ها استفاده کرد. از این روست که بحث استراتژی انرژی در مجلس به عنوان یک اولویت مورد مطالعه است.
لاریجانی به برخی از نکات در تاکتیک‌ها اشاره کرد و گفت: نباید تاکتیک‌ها را کم ارزش تلقی کرد چرا که بسیار رخ داده است تاکتیک‌های مناسب بر روی استراتژی‌ها اثرات جدی بگذارد پس از این رو انتخاب تاکتیک‌ها بسیار مهم است. گاهی نیز اشتباهات در تاکتیک‌ها بسیار مضر است و مشکلات زیادی را بر جا گذاشته است و البته باید بگویم این تاکتیک‌ها در جایی جز وزارت امور خارجه نیست و نباید وزارت امور خارجه و سفرا از اظهار تاکتیک‌های مناسب هراس داشته باشند و باید حق‌شان را سنجیده تنظیم کرده و اعلام کنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: جوشش فکری در وزارت امور خارجه باید جدی باشد چرا که مرحله بسیار حساسی است و جمهوری اسلامی با تمام آوردهایش در منطقه‌ی گذار است و باید درست از تاکتیک‌ها استفاده کند.
لاریجانی افزود: باید با همسایگان و برخی از کشورهای منطقه به طور مستمر کار کرد چرا که منافع این کشورها با منافع ما گره خورده است و روی هم رفته رویکردهای آن‌ها بد نیست اما آن‌ها را تحریک می‌کنند و همچنین حسادت‌ها و چیزهای دیگر هم در بین کشورها وجود دارد و مسائلی هم در این میان وجود دارد که نگران کننده است و مثلا در این میان چه دلیلی وجود دارد که با عربستان یا مصر سوءتفاهم داشته باشیم؟ این امر هیچ منطقی ندارد.
لاریجانی تصریح کرد: گاهی دچار افراط و تفریط می‌شویم و طرف‌های مختلف را دچار سوءتفاهم می‌کنیم، در این میان تاکتیک‌های ما باید درست و قابل قبول باشند و اگر وعده‌ای می‌دهیم باید به آن عمل کنیم و به خصوص در برخورد با کشورهای عربی باید با اظهارات‌مان عمل کنیم، در غیر این صورت اگر به گفتارمان عمل نکنیم مشکل جدی می‌شود.
لاریجانی داشتن زبان دیپلماتیک را مهم دانست و گفت: بنا نیست وزارت امور خارجه زبان دیپلماتیک نداشته باشد، وزارت امور خارجه باید در مدل زبان دیپلماتیک صحبت کند چرا که باید مفاهمه صورت گیرد و درک درستی از سیاست پیش روی ایران صورت بگیرد و سفرا باید در خصوص اظهارات صورت گرفته از سوی مقامات اظهار نظر کنند تا سوء تفاهم به وجود نیاید.
لاریجانی افزود: در شرایط فعلی ایران وزن خوبی در منطقه دارد و در مساله فلسطین تنها کشوری است که علمدار فکری عمیق است و فکر ایران در سطح بین‌الملل نیز کاملا قابل هضم است اما در این زمینه نیز نباید افراط و تفریط کنیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اظهارات برخی مسئولان درباره «مردم اسرائیل» گفت: این زبان جمهوری اسلامی نیست، من در مجلس نیز بر این موضوع تاکید کردم. اینکه ما با مردم اسرائیل دوست هستیم؛ چنین چیزی نیست، چرا که "مردم" اسرائیل یا فلسطینی هستند که باید گفته شود فلسطینیان و یا همان کسانی هستند که خانه‌های مردم فلسطین را غصب کرده‌اند که ما با این‌ها دوست نیستیم.
لاریجانی افزود: نظام جمهوری اسلامی برای خود منطقی دارد و ما در خصوص اسرائیل چنین لسانی نداریم. آنچه مقام معظم رهبری دراین خصوص اعلام کرده‌اند حجت است و در این خصوص نباید دچار افراط و تفریط شویم چرا که آن‌ها جور دیگر می فهمند.
وی افزود: سفرایی که در کشورهای عربی هستند حتما متلک‌های بعضی از روشنفکران ضد ایران را شنیدند که همیشه می‌گویند این شیعیان به نوعی با اسرائیلی‌ها ارتباط دارند پس چرا ما باید حرفی بزنیم که ذهن آن‌ها را تقویت کنیم؟ خیلی روشن است که نظام جمهوری اسلامی چنین ذهنیتی را ندارد.
لاریجانی به افراط و تفریط در اظهارات در خصوص مردم آمریکا نیز اشاره کرد و گفت: مردم آمریکا نیز مانند مردم سایر دنیا هستند و برتر نیستند و این مردم را نیز نباید تحقیر یا تجلیل کنیم و دلیلی برای این گونه عمل کردن نیست، ما با مردم آمریکا دشمن نیستیم، اما این بدان معنی نیست که بگوییم آمریکایی‌ها متمدن‌ترین مردم دنیا هستند! این واقعیت ندارد.
لاریجانی ادامه داد: این اظهارات به گونه دیگر برداشت می‌شود و احساس می‌کنند ما دچار تردید‌هایی هستیم و اتفاقا فشارهایشان را زیاد می‌کنند.
لاریجانی افزود: آن‌ها خود به دنبال برون رفت هستند و در این شرایط بی‌حساب وکتاب عمل کردن برای ما مضر است و باید کاملا عاقلانه و هوشیارانه عمل شود، دلیل ندارد ما هزینه‌های کشور را زیاد کنیم. در این راستا می‌توانیم با صحبت‌ها و روش‌ها، ساختاری داشته باشیم که متانت، فهم و درایت رای نشان دهیم و از این مرحله عبور کنیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: آنچه مجلس شورای اسلامی از وزارت امور خارجه توقع دارد آن است که تئوری‌پردازی در وزارت امور خارجه صورت گیرد و در این میان مطالبه رفت‌وآمد افراد و اشخاص را نداریم، این به تاکتیک‌های وزارت امور خارجه باز می‌گردد اما انتظار داریم از ظرفیت اعتماد استفاده شود و در این خصوص از نیروهای وزارت امور خارجه به عنوان نیروهای ملی و نه جناحی بهره‌مند شویم و منافع ملی در نظر گرفته شود. در این راستا به دنبال تاکتیک‌های خرد نیستیم و مطمئن باشید در این راستا کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در کنار شماست.