به گزارش همشهری آنلاین، تنها نوزده روز تا روز برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ باقی مانده است و این روزها مردم گوش‌های خود را به وعده‌های انتخاباتی هفت نامزد تایید صلاحیت شده سپرده اند. شعارهایی که این روزها با توجه به فشارهای تورمی وارد شده بر مردم بیشتر رنگ و بوی پوپوولیستی به خود گرفته است.
وضعیت سخت اقتصادی و فشار تورم بر مردم باعث شده است که شعارهای اقتصادی آن هم از نوع دادن پول نقد به مردم، از مهم ترین شعارهای نامزدهای انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری باشد که البته دادن شعارهای عوام پسند در زمان انتخابات در کشور ما سابقه ای طولانی دارد. شعارهایی که مورد استفاده بسیاری از آنها تنها در زمان برگزاری انتخابات بوده است و بعد از آن یا به دلیل «نخواستن» و یا به دلیل «نشدن» در ساختار کشور به راحتی به دست فراموشی سپرده می شود و کسی هم پاسخگوی عمل نشدن به آنها نیست. البته برخی از این شعارها هم عملیاتی شده اند اما نه به شیوه ای که مورد انتظار مردم و رای دهندگان بوده است.
نامزدهای انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری نیز این روزها، با اعلام شعارهای اقتصادی فریبنده سعی در جذب آرای مردم دارند. این شعارها در حالی مطرح می‌شود که بعضا هیچ کدام از نامزدهای انتخاباتی محل تامین منابع آن را، آن هم به توجه به شرایط اقتصادی موجود اعلام نمی‌کنند. در حقیقت به نظر می‌رسد هنوز هم همانند سال‌های قبل، نامزدهای انتخاباتی اطمینان دارند که مخاطبان آنها به دنبال پیگیری چگونگی محقق شدن شعارهایی که می‌دهند، نیستند و از همین رو دادن شعارهای عامه‌پسند هنوز هم با وجود گسترده‌شدن فضای مجازی برای تحقیق و مطالعه، مد نظر است.
از جمله شعارهایی که این روزها بسیار مطرح می‌شود، افزایش مبلغ یارانه نقدی است که مبلغ آن از ابتدای تعیین آن یعنی حدود ۱۰ سال قبل و با عوض شدن دولت نیز همچنان تغییر نکرده است هرچند که از آبان سال ۹۸ با گران تر شدن بنزین، یارانه کمک معیشتی نیز برای خانوارها واریز شد.
اما تامین منابع یارانه ها در طی سال‌های واریز یارانه، همواره باری بر دوش دولت ها محسوب می‌شده است.
مهم‌ترین نکته پرداخت یارانه نقدی این است که پرداخت آن از محل منابع ناشی از هدفمند کردن یارانه ها انجام می شود، به عبارتی حذف یارانه‌های پنهان مانند یارانه سوخت و حامل های انرژی، موجب تامین منایع جدید برای یارانه می شود مانند اتفاقی که در سال ۹۸ و با گران شدن بنزین افتاد. با این حال قانون اجازه خرج ۵۰ درصد از درآمد ناشی از حذف یارانه های پنهان را داده در حالی که دولت همواره برای پرداخت همین مقدار یارانه نیز بیش ازآن هزینه کرده است.
آمارها از هزینه‌کرد شش هزار میلیارد تومانی بابت پرداخت ماهانه یارانه ها حکایت دارد در حالی که این رقم برای یک سال به بیش از ۷۵ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که افزایش یارانه ها برای خانوارها می‌تواند با حذف گروه های به اصطلاح پردرآمد نیز اتفاق بیفتد درحالی که تجربه حذف خانوارها، برای واریز یارانه کمک معیشتی بنزین نشان داد که این حذف آنچنان نیز عادلانه اجام نشده است و بسیاری از مردم در این مورد هنوز هم گلایه مند هستند. ضمن اینکه تجربه حذف مردم از دریافت یارانه ۴۵ هزار تومانی نیز تجربه‌ای مشابه محسوب می‌شود که البته باید آن را با توجه به شرایط اقتصادی جامعه و تورم کمرشکن، طبیعی دانست. یعنی درحالی بسیاری از خانوارها از دریافت یارانه حذف شده‌اند که به هیچ عنوان در جامعه آنها را پولدار و دارای وسع مالی بالا نمی‌دانند اما با توجه به شرایط کلی جامعه در دهک‌های بالاتری طبقه‌بندی شده‌اند. ادامه چنین روندی، می‌تواند نارضایتی‌ها را افزایش دهد به خصوص آنکه حذف یارانه‌های پنهان دیگر، فشارهای اقتصادی بر این گروه‌ها را نیز به شدت افزایش خواهد داد.
همچنین بسیاری از کارشناسان اقتصادی پرداخت یارانه نقدی را به عنوان یک فعالیت غیرمولد زیر سوال می برند.
این تنها بررسی یکی از شعارهایی است که نامزدهای انتخاباتی این روزها می‌دهند. دادن وام ۵۰۰ میلیون تومانی و یارانه ۴۵۰ تومانی، حل مشکلات بازار بزرگی همانند بورس در ۳ روز و سایر موارد را نیز می‌توان در جای خود بررسی کرد. برخی از این شعارها آنقدر عجیب است که برخی نامزدهای انتخاباتی آنها را به عنوان دستاویزی برای زیر سوال بردن دانش اقتصادی رقبایشان در نظر گرفته اند.
همچنین باید توجه کرد که کسری بودجه برای دولت‌های ایران موضوعی مطرح بوده است که حل آن نیازمند اصلاح نظام اقتصادی کشور است. اما در شرایط کنونی دولت ها برای تامین کسری بودجه خود اقدام به فروش اوراق بدهی و استقراض در بانک مرکزی و در نهایت خلق پول می‌کنند که خود منجر به تورم خواهد شد. هر شعار بدون پشتوانه مالی‌ای نیز همین سرنوشت را خواهد داشت.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نیز هفته گذشته گزارشی منتشر و در آن از شعارهای انتخاباتی معیشت-محور که می‌تواند به بروز پوپولیسم دامن بزند، انتقاد کرد.
در بخشی از این گزارش آمده است: «در چنین شرایطی که نرخ تورم خوراکی‌ها در سال گذشته رکورد ۷۰ درصدی را پشت سر گذاشته و شورای عالی کار می‌گوید سبد هزینه‌های اساسی یک خانوار ۴ نفره حداقل شش میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است، شعارهای انتخاباتی معیشت محور می‌تواند طیف گسترده‌ای از مردم را همراه کند. برخی دیدگاه‌های عوام‌فریبانه خود را در قالب راه‌حل‌های اصلاحی عرضه می‌کنند. برای جامعه‌ای که با رنج ناشی از افت رفاه مواجه است ایده‌های سهل‌الوصول، زودبازده، میانبری بسیار جذاب است اما واقعیت امر آن است که رشد اقتصادی و بهبود وضعیت رفاهی مردم کاری سخت و دیربازده است و نیازمند التزام به اصولی متقن در سیاست‌گذاری و اجراست.»
در زیر بحشی از وعده های انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری رو مشاهده می کنید که برگرفته از صحبت های آنها در روزهای اخیر است.
وعده‌های اقتصادی سید ابراهیم رئیسی
مبارزه با فساد در همه بخش ها
قرار دادن تولید به عنوان اولویت نخست و برنامه‌ریزی برای آنکه نقدینگی به طرف تولید برود
ایجاد تیم اقتصادی هماهنگ
اجرای خصوصی سازی واقعی
نصف کردن هزینه‌های درمان
مدیریت بازار
ایجاد سالی یک میلیون شغل با استفاده از ۷۰ درصد ظرفیت خالی اقتصادی کشور و همچنین با استفاده از استفاده از ظرفیت بخش های مسکن، فضای مجازی و دریاهای کشور
تک رقمی کردن تورم
وعده‌های اقتصادی سعید جلیلی
اصلاح نظام توزیع و تامین سبد مطلوب غذایی با ۱۳ قلم کالا اساسی مثل گوشت و مرغ برای همه شهروندان
حل مشکل تورم با اقتصاد مقاومتی و تعامل گسترده با کشورهای خارجی
اصلاحات برنامه اقتصادی با کمک جوانان، محققان، اساتید برجسته دانشگاه ها، مدیران موفق، صاحبان حرف و صنایع مختلف
سهمیه بندی تمامی حامل‌های انرژی در قالب طرح «وان»
برنامه سفر ۳ روزه برای تمام خانواده‌ها و ۵ روزه برای تمام زوج های جوان
وعده‌های اقتصادی محسن رضایی
ایجاد صندوق جبران ضرر مالباختگان بورس
هدفمندسازی و هوشمندسازی یارانه ها
پرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانی (یارانه ۴۵۰ هزار تومانی که می‌گویم کاملا مبنای علمی و کاربردی دارد. دو تا ۴ میلیارد دلار را صرفه جویی می‌کنم که محصول این ۸ میلیارد دلار یارانه به خانوارهای ایرانی به مبلغ ۴۵۰ هزارتومان است. درصد جامعه ایران که جز دهک‌های ضعیف هستند یارانه دریافت می‌کنند. )
مهار قیمت ها و کنترل گرانی
تامین ۹۰ درصد هزینه خرید مسکن از سوی بانک ها
ایجاد یک شغل جدید به نام خانه داری و توسعه مشاغل خانگی
تشکیل ایالت‌های اقتصادی با قرار دادن اختیارات اجرایی اقتصادی به استان‌ها
توسعه صنعت گردشگری ایران
وعده‌های اقتصادی علیرضا زاکانی
رفع تمام موانع تولید از حمله برداشتن تیغ بانک از گردن تولید
حل مشکلات صنعت و کشاورزی
استفاده از ظرفیت‌های خارج از کشور به عنوان یک فرصت بزرگ برای تحول در اقتصاد
توسعه معادن و چابهار
نگاه به ظرفیت ایرانیان خارج از کشور
وعده‌های اقتصادی امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
پرداخت ۵۰۰ میلیون تومان وام ازدواج پس از تشکیل صندوق رفاه جوانان
حل مشکل بازار سرمایه در سه روز
تک رقمی تورم و رساندن آن به زیر ۵ درصد
برنامه ریزی برای تامین ۴.۵ میلیون واحد مسکونی در کشور و تامین مسکن سه دهک پایین جامعه و برقراری اقساط ۳۰ ساله مسکن برای فقرا
مبارزه با قاچاق و بازار سیاه
اصلاح اقتصاد رسانه و ایجاد ثبات شغلی برای خبرنگاران و دادن یارانه به فعالان حوزه فرهنگ در ازای مابه‌التفاوت عدم حقوقشان
وعده‌های اقتصادی عبدالناصر همتی
سیاست برای اقتصاد
نجات اقتصاد کشور و اصلاح ساختارهای آن با دولتی که رئیس آن یک اقتصاددان است
مثبت کردن رشد اقتصادی و افزایش رفاه مردم
افزایش پرداخت نقدی یارانه‌ها
توسعه بازارهای مالی به خصوص بازار سرمایه
دور زدن تحریم ها با پیوستن به FATF
عدم فعالیت دولت در فعالیت های اقتصادی و ایجاد یک اقتصاد رقابتی
توجه به معیشت کارگران
تقویت ارزش پول ملی
وعده‌های اقتصادی محسن مهرعلیزاده
شفاف شدن اقتصاد مانند یک آکواریوم
از بین بردن ریشه‌های اصلی تورم و متوقف کردن روند افزایش تورم در عرض ۳-۴ ماه بعد از تشکیل دولت
چاپ نکردن پول برای تامین کسری بودجه
به صفر رساندن وابستگی بودجه به نفت
رقابتی کردن اقتصاد با کاهش تصدی گری دولت