به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر سعید نمکی وزیر بهداشت در ستاد کرونای استان گیلان گفت: از ستاد استانی مدیریت کرونا در گیلان تشکر می‌کنم. از استاندار دلسوز، پیگیر و صبور که از اولین روزهای مدیریت یکی از سخت‌ترین هجمه‌های بیولوژیک تاریخ این مملکت در ۱۵۰ سال گذشته آن هم در استانی که شاید از اولین پایگاه‌های هجمه این ویروس بود، حضور داشتند، تشکر می‌کنم.
همچنین از مقامات نظامی و انتظامی و عزیزان سپاه و بسیج به خصوص که در ایام مبارزه با کرونا در قالب طرحی مزین به نام شهید قاسم سلیمانی با ما همراهی کردند و نیروی انتظامی که همیشه در کنار ما بود، رسانه‌ها اعم از صدا وسیما و... از همه مهم‌تر کسبه و مردم شریفی که در این ایام صبوری کردند و همه عزیزانی که تا امروز افتخار همراهی‌شان را در مدیریت یکی از سنگین‌ترین اتفاقات ۱۵۰ ساله تاریخ اپیدمی‌های جهان را داشتیم، تشکر می‌کنم. همچنین به روح بلند همه شهدا اعم از دفاع مقدس، مدافع حرم و به خصوص مدافع سلامت درود می‌فرستم و آرزوی صبر و اجر برای همه خانواده‌هایی دارم که این عزیزان یگانه نازنین را از دست دادند.
وی افزود: گیلان سرزمین بزرگ و ارزشمندی است و کسی نیست که نام گیلان را شنیده باشد و گیلان را اندکی شناخته باشد و گیلان را با تمام وجود دوست نداشته باشد. گیلان علاوه بر طبیعت زیبا و یگانه‌ای که دارد، سرزمین مردان و زنان بزرگ و علمای ارجمند، دانشمندان عالی مقام، شهدای نازنین و قطعه مهمی از فرهنگ و تاریخ سرزمین ماست و من درود می‌فرستم به همه مردمان گیلان به دلیل نقش آفرینی تاریخی چه قبل و چه بعد از انقلاب در تاریخ ارزشمند ایران زمین.
وی ادامه داد: امروز وقتی مقابل جایگاه بزرگداشت شهدای سلامت ایستاده بودم، چند اتفاق بزرگ در ذهنم مرور شد؛ اول این‌که احساس کردم چه عظمتی دراین سرزمین برپاست و این فرهنگ شهادت که روزی ما در جبهه‌های دفاع مقدس تجربه کردیم، چگونه همراه با ایدئولوژی و نگاه اعتقادی ما جاری است و چه پشتوانه‌ای است برای برپا ماندن فرهنگ استقامت و پایداری دراین سرزمین.
از طرف دیگر احساس شرمساری کردم، وقتی به چهره فرزند شهید مدافع سلامت نگاه کردم. اولین روزهایی بود که گرفتار این موج سهمگین شدیم و خیلی وقت‌ها تنها نشسته بودم و داشتم این قرارگاه سنگین را اداره می‌کردم. من تجربه حضور در کنار عزیزانم را در روزهای نخست دفاع مقدس هم داشتم، اما تفاوت‌های فاحشی بین آن روزها و این روزها بود.
وی افزود: در دفاع مقدس هنوز همه راه‌ها به ما بسته نبود، روزنه‌هایی برای عبور و مرور برخی موارد مهیا بود. در دفاع مقدس، مسیر حمله دشمن را می‌شناختیم و می‌دانستیم از کجا می‌آید، اما اینجا همه راه‌ها بر ما بسته بود. من دلخوش بودم که قرار است ساعت دو بامداد سه محموله از فلان کشور برای حفاظت از سربازان خط مقدم دفاع سلامت ما ارسال شود، اما ساعت ۲.۳۰ با یاس و ناامیدی و خجالت‌زدگی اعلام می‌شد که نشد و آمریکایی‌ها در فلان جا راه را بر ما بستند؛ همان ناجوانمردان بی‌مروتی که به دروغ ادعا می‌کردند که ما برای تجهیزات و دارو منعی نداریم. تروریست بین‌المللی راه را بر حداقل ماسک N۹۵ می‌بستند که من شرمنده دخترم نرجس خانعلی‌زاده (فرزند یکی از شهدای مدافع سلامت در گیلان) شوم و سربازان را بی‌حفاظ بفرستم وسط آتش بلا.
نمکی گفت: این نکته شرمساری من مقابل تمثال نازنین این عزیزان بود که روزهای اول چه سختی بزرگی در رابطه با تهیه حداقل‌های مایحتاج یک مبارزه داشتیم. سربازی که نشسته بود در اتاق فرماندهی و می‌خواست برای سربازانش تجهیزات و فشنگ تهیه کند و این دنیای بی‌مروت نمی‌گذاشت. کاری که امروز در حوزه واکسن انجام می‌دهند.
وی گفت: نکته دیگری که در برابر این عزیزان مرا به دنیای دیگری برد، مقایسه امروز با روزهای اول بود. در این ایام نسبتا کوتاه که گرچه بر همه ما بسیار سخت گذشت، اما اتفاقات عجیبی در این مدت رقم خورد. گیلان و قم دو نقطه اولیه و اپی‌سنتر بیماری بودند. باورمان هم نمی‌شد از قم ناگهان بیماری سر از گیلان درآورد و فکر می‌کردیم وقتی قم اتفاق افتاد، باید کاشان، اراک، خمین و... را مراقبت کنیم؛ چراکه ما لحظه به لحظه رصد می‌کردیم. تا این‌که در ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ دکتر مختاری آزاد به من گفت دو مورد از قم مشکوک هستند. آن زمان ما خودمان تست می‌کردیم. در آن زمان کسی به ما کیت نمی‌داد که خودمان طراحی کیت کردیم. تازه وقتی بیماری از قم و گیلان گذشت، یکی از دوستانمان تعداد محدودی کیت با ساک دستی برای ما آورد. ما خودمان طراحی کیت کردیم.
وی افزود: وقتی از ووهان خبر بیماری را دادند، من به همکارانم گفتم با توجه به ماهیت آنتی‌ژنی که از این ویروس می‌بینم، خودتان را آماده کنید برای یکی از سخت‌ترین هجمه‌هایی که دارد اتفاق می‌افتد. در عین حال ویروس هم نیاز به پاسپورت ندارد. همان‌طور که ویروس ووهان از ووهان چین خودش را به قطب رساند و ویروس هندی زیر گوش ما دارد زمزمه می‌کند.
نمکی گفت: بنابراین خودمان را آماده کردیم و همکاران را جمع کردیم برای طراحی کیت جهت شناخت بیماری و تمام مواردی که از خارج می‌آمدند یا ۵۷ دانشجویی که از ووهان آوردیم را خودمان تست کردیم. از نخست این تنهایی و غربت را می‌شناختیم و می‌دانستیم که باید روی پای خودمان بایستیم و کسی به ما کمک نخواهد کرد و اگر لگدی بر ما لب این چاه نزنند، دستی نخواهند گرفت.
اولین موارد کرونا در کشور
وی ادامه داد: بنابراین در ۲۹ بهمن تست کردند و گفتند که دو نفر مشکوک داریم که من در روز ۳۰ بهمن در دولت اعلام کردم که دو مورد مشکوک پیدا شده که به نظر می‌رسد بالای ۹۰ درصد مشکوک به کرونا بوده و شاید به عنوان اولین موارد کرونا در کشور تایید شوند. از دولت بیرون آمدم که دکتر مختاری آزاد به من زنگ زدند و گفتند هر دو مورد تایید شد. از دکتر بیگلری انستیتو پاستور هم خواستم مجددا چک کنند. زیرا برایمان بسیار سنگین بود که اعلام کنیم اولین موارد پیدا شده است. به هر حال تایید شد و قم اولین کانون گرفتاری‌مان شد. معاون درمان به اتفاق دکتر گویا شبانه عازم قم شدند.
روزی منتشر می‌کنم چه کسانی مردانه به صحنه آمدند و چه کسانی لگد زدند
وی گفت: در آن زمان همه می‌ترسیدند. عکس‌ها و فیلم‌هایی از ووهان نشان داده بودند که مردم کنار خیابان به یکباره می‌میرند و ذهنیت وحشتناکی ایجاد شده بود. معاون درمان و دکتر گویا رفتند قم، آمدند گزارش دادند و واهمه نکردند. هرچند که خیلی‌ها در پشت دیوارهای شیشه‌ای نشستند که من هر روز این موارد را یادداشت کردم و روزی منتشر خواهم کرد که چه کسانی مردانه به صحنه آمدند و چه کسانی از دور گفتند کاری ندارند و چه کسانی لگد زدند، اما امروز روز وحدت، مهربانی، همدلی و مشارکت در انتخابات ملی است. امروز روز گلایه و شکایت و گسست نیست، بلکه روز پیوست و همدلی است، اما عده‌ای ما را لگد هم زدند.
وزیر بهداشت گفت: عده‌ای گفتند این ویروس از آذر و دی هم بود و اینها نمی‌گفتند. در حالی که ما تک‌تک اینها را رصد کرده بودیم. ما از ۲۳ بهمن به بعد در میان کیس‌های مبتلا به آنفلوآنزا دو یا سه مورد مشکوک به کووید داشتیم و قبل از آن مطلقا کیس مربوط به کووید نداشتیم.
نمکی ادامه داد: به هر ترتیب ما در دفترمان نشسته بودیم که ناگهان گفتند گیلان آتش گرفت. فرماندهان ما یکی یکی مریض شدند. همه آمدند و کار کردند و واقعا یکبار دیگر آن تجربه ارجمند دفاع مقدس زنده شد. حال سرباز کوچک شما در اتاق فرماندهی نشسته و سربازانش یکی یکی دارند بیمار می‌شوند.
دکتر جان‌بابایی گرفتار شد، دکتر کولیوند گرفتار شد. یک روز به پزشک معالج دکتر کولیوند زنگ زدم که گفت متاسفانه نمی‌شود کاری کرد که تمام زندگی‌ام آتش گرفت. تنهایی، گرفتاری، مشکلات، بی‌پولی، بی‌ارزی آن هم در سخت‌ترین سال اقتصادی دولت، تحریم‌های به شدت ظالمانه و در آن شرایط یک آدم خودخواه و ظالم و عاری از حداقل انصاف، معرفت و انسانیت به ریاست جمهوری آمریکا رسید که به هر حال کشورها را تحت تاثیر قرار می‌دهد که به ما کمک نکنند و همه اینها درست مقارن شد با یک اپیدمی بسیار وحشتناک. اما، شاعر می‌گوید «مدعی خواست که از بیخ کند ریشه ما، غافل آن‌که خدا هست در اندیشه ما».
ما در میان همه این سختی‌ها و گرفتاری‌ها گفتیم حسبنا الله و نعم الوکیل و لطف الهی رسید تا در کمتر از ۶۰ روز از واردکننده ملتمس ونتیلاتور، کیت، ماسک و گان تبدیل به تولیدکننده آنها شویم که این هم به همت فرزندان ارزشمند و رشید این سرزمین رخ داد و پیک وحشتناک با زیبایی مدیریت شد.
تفاوت پیک سوم و چهارم کرونا
نمکی در توضیح تفاوت پیک سوم و چهارم کرونا نیز گفت: در روزهای ابتدایی شیوع بیماری نه تنها ما بلکه دنیا هیچ چیزی از ویروس نمی‌دانست و امروز هم خیلی از ابعاد این ویروس نهفته است و اگر کسی بگوید آینده ویروس را پیش‌بینی کردم بدانید که مجموعه‌اش از نادانی است. کما این‌که در روزهای اول شیوع کرونا عده‌ای گفتند با سارس و مرس هم‌خانواده است و با شروع گرما تمام می‌شود و من به همکارانم می‌گفتم این موارد را قبول ندارم. برخی می‌گفتند ویروس به سمت خموشی نمی‌رود اما من می‌گفتم می‌رود به سمت چموشی.
در مجموع پیک چهارم کرونا با ویروس انگلیسی بود که قدرت سرایت، بیماری‌زایی و کشندگی بیشتر داشت. انگلیس از قوی‌ترین زیرساخت‌های سلامت کشورها را دارد. همینطور فرانسه و آمریکا را نگاه کنید؛ اتفاقاتی که در این کشورها افتاد همه را به زانو درآورد و مرگ‌های بالای دو هزار در اروپا و بالاتر از چهار یا پنج هزار در آمریکا نشانه از قدرت ویروس بود، اما خوشبختانه در این سرزمین با لطف خداوند علیرغم این‌که ۲۵۰ تا ۳۰۰هزار روزانه بیمار داشتیم اما توانستیم با برنامه‌ها و اقداماتی که انجام شده، روزانه از بستری شدن ۱۵۰هزار بیمار جلوگیری کنیم.
وزیر بهداشت تاکید کرد: ما ۱۴۰ هزار تخت داشتیم و اگر قرار بود ۱۵۰ هزار نفر مجدد بستری شوند و به حدود ۴۷ هزار بیمار قبلی اضافه شوند و بیماران دیگر هم وجود داشتند، شرایط سخت می‌شد. ما نمی‌توانستیم اگر بیمار مرگ مغزی داشتیم بگوییم جا نداریم و بیمار کرونا را در ICU بخوابانیم. بنابراین با برنامه‌ریزی که انجام شد و با لطف خداوند در پیک چهارم همیشه تخت خالی داشتیم؛ این درحالیست که دیدید در اروپا مردم در چه شرایطی روی چمن‌ها آواره شدند و چنین لحظه‌ای را در جمهوری اسلامی ایران ندیدید. گرچه یک مرگ هم زیاد است ولی در این پیک میزان مرگ و میر ما که باید حداقل سه یا چهار برابر پیک سوم می‌بود، به نصف پیک سوم به نسبت جمعیت مبتلا و مثبت رسید. این دستاورد بسیار مثبتی است که به عنوان رکورد جمهوری اسلامی ایران به سازمان جهانی بهداشت گزارش می‌شود. همه انتظار داشتند این کرونا تیر خلاص ما باشد اما با سرافرازی بیرون آمدیم.
توسعه زیرساخت‌ها در اوج تنگدستی و مدیریت سخت کرونا
وی افزود: اتفاق دیگری که در این ایام در اوج تنگدستی و مدیریت سخت کرونا افتاد، توسعه زیرساخت‌ها بود. من هر چه برمی‌گردم به جز مرحمت الهی در این ایام طلیعه‌ای را اینقدر قدرتمند نمی‌بینم که بتوانیم در اوج گرفتاری این کارها را هم کرده باشیم. طرحی را طراحی کردیم که ۱۴۰۰ پروژه با ۱۴هزار تخت در طول ۱۴ ماه به نیت ۱۴ معصوم تا مرداد سال ۱۴۰۰ تمام کنیم و اینقدر این کار زیبا شکل گرفت که می‌بینید در استان گیلان در سال گذشته و امسال توانستیم ۹ دستگاه سی تی اسکن بیاوریم و این در تاریخ این مملکت اتفاق نیفتاده بود.
با لطف خداوند در طول یک سال میزان تخت‌های ای سی یو دو برابر شد. در یک سال ۵۲۰۰ ونتیلاتور توزیع کردیم که ۲۲۰ مورد آن به استان گیلان آمد. ۱۳۸ دستگاه سی تی اسکن در طول یکسال نصب کردیم. در استان گیلان فقط توانستید ۶۰۰ تخت عادی و ۸۰ تخت ای سی یو در این مدت کوتاه اضافه کنید.
نمکی گفت: آنژیوگرافی قلب و... باز از ویژگی‌هایی بود که همراه شد با مدتی که ما این بحث را مدیریت کردیم. ما داریم ۵۳ هزار نیرو به نیروهای درمانی استخدامی اضافه می‌کنیم و وضعیت شرکتی‌ها را هم با یک مکانیزمی حل می‌کنیم که تفاوتشان به حداقل ممکن برسد. آزمایشگاه‌های تشخیصی مملکت از دو آزمایشگاه در پاستور و دانشکده بهداشت، الان به بیش از ۳۵۰ تا ۳۶۰ آزمایشگاه در طول یک سال رسیده است. اینها کارهایی نیست که راحت انجام شود. توسعه اینها فقط پول نمی‌خوهد و توسعه نیروی انسانی کارآزموده هم می‌خواهد. همه کمک کردند و حماسه‌ای که خلق شد را با هیچ دوربینی نمی‌توان به تصویر کشید و با هیچ زبانی نمی‌توان تعریف کرد و با هیچ قلمی نمی‌شود نگاشت.
این ملت سرافرازتر از آن است که تست آزمایشگاهی رویش انجام شود
وی افزود: اتفاق بزرگ‌تر دیگری افتاد و آن هم بحث واکسن بود. دیشب تا ۲.۵ شب آخرین گزارشات واکسن را مطالعه می‌کردم. ما کار بر واکسن را از روزهای نخست که بر واکسن کار می‌شود آغاز کردیم و در بحث واکسن بیش از ۳۰۰۰ صفحه مکاتبه با دنیا دارم. خیلی از کشورها خواستند برخی فازهای مطالعاتی را برای تست کردن به ایران بیاورند که اجازه ندادم. مردم ایران اگر فقیر هم باشند، حقیر نیستند، این ملت سرافرازتر از آن است که برای این‌که پول واکسن ندهد تست آزمایشگاهی رویش انجام شود. این ملت در ۸ سال دفاع مقدس که کل دنیا پشت هم ایستادند یک میلیمتر از خاکش را از دست نداد. ما ملت امام حسین هستیم و ملت ضعف نیستیم. بنابراین گفتیم اگر می‌خواهید با هم واکسن بسازیم، بسم‌الله؛ اما اگر قرار است در کشور ما تست انسانی کنید مطلقا چنین خبری نیست.
وزیر بهداشت ادامه داد: همکارانم را صدا کردم و گفتم این مملکت بزرگ است ما از سال ۱۲۹۹ انستیتو پاستور را داشتیم و از سال ۱۳۰۳ انستیتو رازی را داشتیم، برای چه نباید خودمان واکسن کووید۱۹ بسازیم؟ هر ایرانی که در خارج از کشور هم زندگی می‌کند آنتی‌بادی واکسن موسسه انستیتو رازی و پاستور در بدنش می‌چرخد. من ۳۰ سال پیش مسئول بهداشت بودم و افتخارم این بود که ما واکسن‌ساز هستیم. خدا رحمت کند، شهید فخری‌زاده را صدا کردم، انستیتو پاستور و مجموعه برکت و... را صدا کردم و کار را شروع کردیم. رمدسیویری که باید از بیرون با التماس وارد می‌کردیم را خودمان با قیمت یک بیستم ساختیم و این هم یک افتخار است.
تزریق واکسن ایرانی به داوطلبان
نمکی در آیین پویش ره سلامت در استان گیلان درباره واکسن کرونا تولید داخل گفت: خوشبختانه مطالعات فاز دوم واکسن کرونا در مجموعه انستیتو پاستور کشور به عنوان اولین پایگاه و همچنین مجموعه برکت کاملا تایید شد و فاز سوم دارد به خوبی پیش می‌رود.
وی افزود: قرارمان این بود اگر فاز یک و دو انسانی را به خوبی پاس کنند و فاز سه را شروع کنند و مقداری پیش رویم، مانند همان کاری که چینی‌ها، روس‌ها، آمریکا و انگلیس و هند انجام دادند و فاز سه را برای مطالعات بالینی بردند در کشورهایی مثل امارات و غیره، چرا ما این کار را برای واکسن خودمان در کشور خودمان انجام ندهیم.
وی گفت: بنابراین همان‌طور که قول داده بودم که در خرداد و پایان بهار واکسن ایرانی روی میز است و برای تزریق به مردم آماده است، ان‌شاءالله این کار را تا هفته دیگر آغاز خواهیم کرد. اما برای رعایت برخی پروتکل‌ها این کار را داوطلبانه خواهیم کرد و خودم و همکارانم داوطلب این اقدام هستیم.
وزیر بهداشت گفت: امروز سالم‌ترین و بی‌ضررترین واکسن بومی را در اختیار داریم؛ چه واکسن پاستور که با انتقال دانش فنی است و چه واکسن برکت و... . بنابراین توانستیم در کمتر از یک سال بپیوندیم به مجموعه‌های با عظمت واکسن ساز دنیا و راه ۲۰ ساله را یک ساله طی کنیم. همان‌طور که رمدسیویر را ۶۰ روزه بچه‌های ما ساختند.
وی در خاتمه گفت: خوشبختانه واکسیناسیون علیه کووید در کشور به خوبی پیش می‌رود و ان‌شاءلله تا پایان خرداد گروه‌های هدف را شامل جمعیت بالای ۶۰ سال و بیماران صعب‌العلاج و خاص را واکسینه می‌کنیم. ۸۵ درصد مرگ‌های ما در این افراد است که با واکسینه شدن آنها حداقل از ۸۰ درصد مرگ‌ها جلوگیری خواهیم کرد و سپس با ترکیب واکسن ایرانی و وارداتی وارد فاز واکسیناسیون سایر گروه‌ها می‌شویم.