به گزارش همشهری آنلاین، اعداد و ارقام مربوط به کاهش بارندگی‌ها در مازندران به عنوان یکی از پرباران‌ترین استان‌های ایران همانطور که پیش‌بینی می‌شد از سالی کم‌آب و بروز خشکسالی در این استان خبر می‌دهند. طبق آمارهای مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، در هشت ماه اخیر میزان بارندگی‌ها در مازندران ۴۷۱ میلی‌متر ثبت شده که کاهش ۱۶.۴ درصدی نسبت به دوره مشابه پیشین را نشان می‌دهد.
به گفته معاون امور عمرانی استاندار مازندران میزان بارندگی در این استان طی سال زراعی جاری نسبت به سال زراعی گذشته حدود ۳۵ درصد کاهش یافته و در شرایط کنونی فقط با مدیریت مصرف آب می‌توان بحران خشکسالی را مدیریت کرد.
کم‌آبی در شهرها و روستاها
مهدی رازجویان از احتمال بروز مشکلات جدی کم‌آبی در عمده مناطق شهری و روستایی این استان طی ماه‌های پیش رو خبر می‌دهد و به همشهری آنلاین می‌گوید: با توجه به وضعیت بارندگی‌ها، افزایش دمای هوا، ذوب شدن زودهنگام برف در ارتفاعات و کاهش ذخایر آبی، وقوع مشکلات کم‌آبی در مازندران دور از ذهن نیست و از حالا باید با مدیریت مصرف با این پدیده مقابله کنیم.
وی به ذوب شدن زودهنگام برف در ارتفاعات و کاهش چشمگیر درصدی آورد رودخانه‌های مازندران اشاره می‌کند و می‌افزاید: طبق آمارها آورده رودخانه‌های مازندران نسبت به سال زراعی قبلی حدود ۶۷ درصد کمتر شده که خبر از سالی کم‌آب و سخت برای کشاورزان می‌دهد.
این مسئول یکی از راهکارهای مدیریت مصرف آب در شرایط کنونی را پرهیز کشاورزان از کشت دوم می‌داند و اظهار می‌کند: تا کنون در حدود هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی مازندران کشاورزان از کشت دوم صرف‌نظر کردند. اگر کشاورزان در برخی از مناطق استان که با کم‌آبی بیشتری مواجه است امسال اقام به کشت دوم نکنند به مدیریت بحران کم‌آبی در مازندران کمک خواهد شد. ضمن این که باید با سرعت و جدیت بیشتری برای تغییر کشت در مازندران گام برداشته شود.
معاون عمرانی استاندار مازندران پنهان ماندن خشکسالی زیر پوشش سبز مازندران را خطری جدی برای منابع آبی این استان می‌داند و معتقد است این باور که مازندران به اندازه کافی ذخایر آبی دارد و خشک نمی‌شود را باید از ذهن جامعه پاک کرد و همه مردم اعم از گردشگران و مشترکان خانگی و صنعتی و کشاورزی همراه با دستگاه‌های اجرایی استان برای مبارزه با خشکسالی در مسیر سازگاری با کم‌آبی گام بردارند.
خشکسالی شدید در پهنه مازندران
علاوه بر این که اظهارات این مسئول اجرایی مازندران نگران‌کننده به نظر می‌رسد، مروری بر آمارها و همچنین اظهارنظرهای کارشناسان مرتبط نیز نشان می‌دهد که شرایط دشواری پیش روی مازندران قرار دارد. چرا که طبق آمارها و پهنه‌بندی خشکسالی در مازندران، نزدیک به ۶۰ درصد مساحت مازندران میزانی از خشکسالی با سطوح مختلف اعم از خفیف، متوسط، شدید و بسیار شدید را تجربه می‌کند. طبق آمارهای مرکز ملی خشکسالی از فروردین ۱۳۹۹ تا فروردین ۱۴۰۰ حدود ۲۰ درصد از مساحت مازندران با خشکسالی شدید و بسیار شدید مواجه شده است. به طوری که ۱۱ درصد خشکسالی شدید و ۹ درصد از مساحت این استان خشکسالی بسیار شدید را تجربه می‌کند.
عمده این خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید نیز مربوط به مناطق شرقی و مرکزی مازندران است. به طوری که بخش‌های زیادی از شهرستان‌های گلوگاه بهشهر، نکا، میاندورود، جویبار، بابلسر، فریدونکنار، محمودآباد، آمل و نور و مقداری از شهرستان‌های نوشهر در مناطق جلگه‌ای و ساحلی و ارتفاعات تنکابن و رامسر در مناطق کوهستانی و جنگلی دچار خشکسالی شدید و بسیار شدید است.
طبق آمارهای اداره کل هواشناسی مازندران میزان بارندگی در فروردین امسال ۱۷.۵ میلی‌متر بود که کاهش ۸۱.۵ درصدی بارندگی نسبت به فروردین پارسال و ۳۳.۸ درصدی نسبت به دوره بلندمدت آماری را نشان می‌دهد. همچنین از اول مهر ۱۳۹۹ تا ۱۰ خرداد امسال فقط در دو شهرستان سوادکوه و سوادکوه افزایش مجموع بارندگی نسبت به دوره بلندمدت ثبت شد و در سایر نقاط استان از ۵.۲ تا ۵۲.۱ کاهش بارندگی ثبت شده است. همه این آمارها خبر از حال ناخوش منابع آبی مازندران می‌دهند.
ذوب زودهنگام برف در ارتفاعات
مدیرکل هواشناسی مازندران در گفت‌وگو با همشهری آنلاین احتمال وقوع شرایط بحرانی کم‌آبی برای مازندران را بالا می‌داند و می‌گوید: امسال گرمایش بسیار شدیدی در مناطق مرتفع مازندران داشتیم که سبب شد ذخایر برفی ما در ارتفاعات از بین برود. در حال حاضر برخی رودخانه‌های ما پرآب هستند و شاید این تصور برای مردم ایجاد شود که وضعیت منابع آبی مناسب است. در حالی که این آب ناشی از افزایش بی‌سابقه دما در مناطق کوهستانی و آب شدن زودهنگام برف است.
سید محمدرضا رضوی خاطرنشان می‌کند: دو ماه دیگر که برداشت برنج آغاز شود، کشاورزان برای انجام کشت دوم برنامه‌ریزی خواهند کرد. در حالی که آن زمان آب کافی برای این اقدام وجود ندارد و قطعا اوضاع آبی خوبی نخواهیم داشت. متأسفانه هماهنگی و سازماندهی مشخصی هم برای جلوگیری از کشت دوم در مازندران وجود ندارد.
وی تصریح می‌کند: با توجه به شرایطی که داریم برداشت آب از چاه‌ها و سفره‌های زیرزمینی برای کشت دوم آسیب بسیار زیادی به منابع آبی ما وارد می‌کند. از طرفی با توجه به دمای بالای هوا در مرداد، استفاده از آب اندک رودخانه‌ها در عرصه‌های کشاورزی رسعت تبخیر آب را بالاتر می‌برد و منابع آبی را با سرعت بیشتری از دست می‌دهیم.
مدیرکل هواشناسی مازندران با تأکید بر این که کشت دوم در سال جاری فشار زیادی به منابع آبی مازندران وارد خواهد کرد می‌گوید: متأسفانه با توجه به کم شدن مساحت زمین‌های کشاورزی و مهم‌تر از آن شرایط اقتصادی کشور، میل به کشت دوم برای افزایش درآمد بیشتر شده است. به همین دلیل امسال در بسیاری از مزارع بخش‌هایی از زمین را جدا گذاشتند تا دوباره خزانه‌گیری کنند. در حالی که باید امسال بر آگاه‌سازی برای انجام نشدن کشت دوم بیشتر تمرکز شود.
مازندران امسال در حالی به استقبال تابستان می‌رود که با توجه به کم شدن محدودیت‌های کرونایی نسبت به سال گذشته احتمالا تعداد مسافران و گردشگران این استان نسبت به سال گذشته بیشتر می‌شود و فشار بر خدمات و زیرساخت‌ها مانند شبکه‌های آب و برق بیشتر می‌شود. با توجه به این که مازندران در دو سال اخیر با شرایط ترسالی مواجه شده بود و پس از چند سال خشکسالی شرایط مناسبی را گذراند، جمعیت شناور و ثابت این استان تا حدودی از حال و هوای خشکسالی و مشکلات آن دور شده‌اند و همین امر می‌تواند امسال سبب غافلگیری آن‌ها شود.