همشهری- هدا عربشاهی: سال ۲۰۰۸ شخص یا اشخاصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو مقالهای را باعنوان «بیتکوین: سامانه پولی همتا به همتا» در وبگاه
metzdowd.com منتشر کردند. ساتوشی ناکاموتو در این مقاله ضمن اشاره به نقش سقوط ارزهای مورد حمایت دولتها و فساد نظامهای بانکی جهان در بروز بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸، طرح مفهومی رمزارز را معرفی و یکسال بعد، یعنی در سال ۲۰۰۹ نخستین نسخه از برنامه کاربردی بیتکوین را عرضه کرد. استقبال از این الگوریتم بهحدی بود که این رمزارز (cryptocurrency) بهسرعت توانست در دنیای بازیهای آنلاین جایگاهش را پیدا کند و کمکم برای انجام تراکنشهای غیرقانونی به وب سیاه راه یابد. اما با گذشت زمان این نوع از ارزهای دیجیتال به تراکنشهای روزمره هم وارد شدند و امروزه قادرند مانند سایر ارزهای بیپشتوانه مبادله شوند. بهطوریکه درحالحاضر، بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال جهان دادوستد میشود. در ادامه متن، اطلاعاتی درباره معروفترین رمزارزها میخوانید.
بیتکوین (Bitcoin)
بیتکوین تنها رمزارز جهان نیست اما بیشک معروفترین آنهاست. شخصیت پنهان ساتوشی ناکاموتو دامنه اینترنتی این رمزارز را در ۱۸ آگوست ۲۰۰۸ به نشانی bitcoin.org ثبت و چندماه بعد، در ژانویه ۲۰۰۹ بیتکوین را در قالب نرمافزار متنباز بهصورت عمومی منتشر کرد. ارزش این رمزارز در بازار ارزهای دیجیتال بیش از ۳۲ هزار دلار است.
بیتکوین نقد (Bitcoin Cash)
سال ۲۰۱۷ کُندشدن بیتکوین و افزایش کارمزد تراکنشهای آن سبب شد که پشتیبانی بیتکوین از روی شاخه زنجیره بلوکی بیتکوین و با تغییردادن رمزها و اندازه هر بلوک، بیتکوین نقد (BCH) را بهوجود آورد. بنابراین، مهمترین تفاوت بین بیتکوین نقد و بیتکوین، در افزایش اندازه بلوکهاست که از یکمگابایت به ۸ مگابایت رسیده است. هدف بیتکوین نقد افزایش تعداد تراکنشهای قابل پردازش و رقابت این رمزارز با حجم معاملات ویزاکارت و پیپال است. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود ۵۹۰ دلار است.
اِتِریوم (Ethereum)
ویتالیک بوترین، برنامهنویس روس-کانادایی، اواخر سال ۲۰۱۳ درحالیکه فقط ۱۹سال داشت و بهعنوان نویسنده در مجله بیتکوین مینوشت در مقالهای به کاستیها و نواقص بیتکوین پرداخت و در ژانویه ۲۰۱۴ مفهوم اتریوم را ارائه و در سال ۲۰۱۵ برنامه آن را منتشر کرد. اتریوم درحالحاضر در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال، پساز بیتکوین دومین رمزارز بزرگ جهان است و از ژانویه ۲۰۲۱ محدوده بازار اتریوم به حدود ۱۹درصد ابعاد بازار بیتکوین رسیده است. این رمزارز بستری متنباز با محوریت زنجیره بلوکی (شبکهای از پایگاه دادهها برای ثبت معاملات و رمزگذاری تراکنشهای میان رایانههای مختلف) و رایانش توزیعشده (تراکنشهای بدون مدیریت متمرکز) برای قراردادهای هوشمند است. ارزش اتریوم در بازار سرمایه ارزهای دیجتیال بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ دلار است.
بایننسکوین (Binance Coin)
چانگپنگ ژائو این رمزارز را در جولای ۲۰۱۷ طی یک جمعگذاری جمعی از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) راهاندازی کرد. بایننسکوین یک ارز رمزپایه سودمند است که بهعنوان روش پرداخت هزینههای مربوط به معاملات در بورس آنلاین رمزارز بایننس استفاده میشود. افرادی که از این رمزارز بهعنوان ابزار پرداخت در این بورس استفاده میکنند میتوانند معاملاتشان را با تخفیف ویژه انجام دهند. زنجیره بلوکی بایننسکوین بهشیوه غیرمتمرکز است. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود ۳۴۷ دلار است.
لایتکوین (Litecoin)
لایتکوین در سال ۲۰۱۱ راهاندازی شد. این رمزارز از نخستین ارزهای رمزپایهای است که ردپای بیتکوین را دنبال کرد و از اینرو، اغلب از آن باعنوان «نقره به طلای بیتکوین» یاد میشود. چارلی لی، دانشآموخته مؤسسه فناوری ماساچوست (امآیتی) و مهندس سابق گوگل، لایتکوین را برپایه شبکه پرداخت جهانی متنباز که از سوی هیچ مرجع مرکزی اداره نمیشود عرضه کرد. در حال حاضر، ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود ۱۵۹ دلار است و بهعنوان ششمین رمزارز بزرگ جهان شناخته میشود.
پُلکادات (Polkadot)
توکن پلکادات، رمزارز منحصربهفردی برای «سازوکار گواه بر سهم» بوده و هدف آن ارائه همکاری با سایر زنجیرههای بلوکی است. شیوهنامه این رمزارز برای اتصال زنجیرههای بلوکی مجاز و بدون مجوز و همچنین اوراکلها طراحی شده تا به همه سامانهها اجازه دهد زیر یک سقف با هم کار کنند. درواقع، زنجیره بلوکی مخصوص این توکن، به توسعهدهندگان امکان میدهد که شبکه را برای مصارف مختص خودشان شخصیسازی کنند. گاوین چوب، یکی از بنیانگذاران رمزارز اتریوم در سال ۲۰۱۷ پلکادات را بهصورت عمومی عرضه کرد. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال بیش از ۲۱ دلار است.
کاردانو (Cardano)
بستر زنجیره بلوکی کاردانو، شبکهای متنباز است که برای اجرای قراردادهای هوشمند استفاده میشود. رمزارز اصلی کاردانو، آدا (ADA) نام دارد. چارلز هاسکینسون که از بنیانگذاران اتریوم بود، این سکو را در سال ۲۰۱۷ راهاندازی کرد و نام کاردانو را به افتخار ریاضیدان ایتالیایی قرن شانزدهم، جرلامو کاردانو و نام رمزارز آدا را در بزرگداشت آدا لاولیس، ریاضیدان قرن نوزدهم و نخستین برنامهنویس رایانه که دختر لرد جورج بایرون بود، انتخاب کرد. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود ۵/۱ دلار است.
تتر (Tether)
تتر، رمزارز برپایه زنجیره بلوکی است که رمزارزهای موجود در آن با مقدار معادل ارزهای بیپشتوانه سنتی (دلار، یورو یا ین ژاپن) که در حساب بانکی مشخصی نگهداری میشوند پشتیبانی میشود. درواقع، تتر یکی از نخستین و محبوبترین رمزارزها در گروه سکههای پایدار یا استیبلکوین است که در سال ۲۰۱۴ راهاندازی شد. از آنجا که بیشتر ارزهای دیجیتال، حتی رمزارزهای مهمی چون بیتکوین، تجربههای مکرری را در بیثباتی داشتهاند، تتر و سایر سکههای پایدار تلاش میکنند نوسان قیمتها را برای جلبتوجه کاربران محتاط کاهش دهند. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود یکدلار است.