همشهری- یکتا فراهانی: تنها یک روز به برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری مانده و در شرایطی که ویروس کرونا همچنان در حال شیوع است، ۲۸ خرداد، مردم برای رای دادن پای صندوق‌ها حاضر می‌شوند و در این میان، رعایت پروتکل‌های بهداشتی بسیار ضروری است. البته مسئولان برگزاری انتخابات و وزارت بهداشت هم اقداماتی را درپیش گرفته‌اند که سلامت رای‌دهندگان حفظ شود. اما کارشناسان می‌گویند افراد خود باید با رعایت پروتکل‌ها و نکات بهداشتی جلوی شروع موج جدید کرونا در کشور را بگیرند. آمار ابتلا و مرگ‌های کرونا همانطور که پیش از این از سوی سخنگوی ستاد مقابله با کرونا اعلام شده بود، از نیمه‌های خرداد به پایین‌ترین میزان خود در پیک چهارم رسیده؛ به‌طوری‌که روز گذشته تعداد فوتی‌های روزانه، ۱۳۴ نفر اعلام شد. با این همه همچنان نگرانی از بالا رفتن آمارها وجود دارد.
با تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، دستور العمل‌ها برای برگزاری تجمعات انتخاباتی ایمن، افزایش پیدا کرد؛ هر چند همان موقع پروتکل‌های بهداشتی ابلاغ شد، اما در هفته‌های گذشته برخی از نامزدها، بی‌توجه به این پروتکل‌ها، تجمع‌های انتخابی برگزار و صدای اعتراض منتقدان را بلند کردند. پیش از این، وزارت بهداشت و ستاد انتخابات کشور، پروتکل‌های ویژه‌ای را برای شرکت در انتخابات منتشر کرده بودند تا با رعایت آنها، در هفته‌های آینده با افزایش موارد ابتلا مواجه نشویم؛ فرستادن پیامک‌های آموزشی، انتشار تیزرهای تبلیغاتی در فضای مجازی، ممنوعیت اجرای هرگونه مراسم استقبال از نمایندگان، پیش‌بینی صندوق‌های سیار برای بیماران مبتلا به کرونا، یا آنها که در قرنطینه به‌سرمی‌برند یا در بیمارستان‌ها بستری‌اند، نوشتن شعار «من ماسک می‌زنم» در بسته‌های اطلاع‌رسانی و تراکت‌های انتخاباتی، ضرورت ضدعفونی و شست‌وشوی قبل و بعد از گرفتن رای، اولویت برگزاری مراسم انتخابات در فضاهای باز، لزوم رعایت فاصله حداقل ۲متری برای شمارش آرا و جلوگیری از هرگونه تجمع و... از جمله این پروتکل‌هاست. حالا در کنار این نکات، متخصصان عفونی بیمارستان‌ها در گفت‌وگو با همشهری نکاتی را به رای دهندگان یادآوری و توصیه می‌کنند.
از رأیدهندگان اثر انگشت گرفته نشود
محمدرضا هاشمیان، فوق‌تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح‌دانشوری درباره چگونگی رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا برای شرکت در انتخابات به همشهری می‌گوید: «افرادی که قرار است در انتخابات شرکت کنند، حتما خودشان به موضوع فاصله‌گذاری اجتماعی توجه داشته باشند. از سوی دیگر، به‌نظر می‌رسد نگرفتن اثر انگشت از رأیدهندگان با توجه به قرار گرفتن در دوران کرونا مشکلی ایجاد نکند. هر شخص باید حتما از وسایل شخصی خود مثل خودکار برای نوشتن رأی استفاده کند. مسئولان حتما باید بر رعایت نکات ایمنی و بهداشتی رای‌دهندگان نظارت کافی داشته باشند و تا حد امکان اجازه برگزاری انتخابات در مراکز سرپوشیده را ندهند.»
به‌گفته این استاد تمام دانشگاه شهیدبهشتی، بیشتر شدن تعداد شعبه‌های رای‌گیری در بعضی از شهرهای استان‌های جنوبی و جنوب شرق مثل هرمزگان و سیستان و بلوچستان که در وضعیت قرمز قرار دارند، کمک زیادی به کاهش تجمع افراد پای صندوق‌های رأی می‌کند و مانع از آن می‌شود که ویروس به‌راحتی پراکنده شود و وضع را در این مناطق بدتر کند.» هاشمیان تأکید می‌کند، افرادی که مبتلا به کرونا هستند به هیچ‌وجه نباید برای رأی دادن از خانه خارج شوند. برای جلوگیری از انتقال بیماری از سوی این افراد، باید صندوق‌های رأی به خانه آنها فرستاده شود و با ضدعفونی کامل و رعایت تمام نکات بهداشتی، این کار صورت بگیرد: «حتما باید تدابیری برای حضور پیدا نکردن بیماران و خانواده‌هایشان در مراکز گرفتن رای، اندیشیده شود؛ چراکه این افراد می‌توانند ناقل بیماری باشند. از همه اینها مهم‌تر، رعایت فاصله مناسب در صف‌های رأی‌گیری است.»
در فضای باز رأی دهید
محمدرضا صالحی، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی بیمارستان کامکار هم به نکات دیگری اشاره می‌کند. او به همشهری می‌گوید: «در روز انتخابات تأکید اصلی باید بر رعایت همان پروتکل‌های قبلی یعنی زدن ماسک، ضدعفونی کردن و شستن دست‌ها و رعایت فاصله اجتماعی باشد. موضوع مهم دیگر این است که افراد ساعت‌هایی را برای رأی دادن انتخاب کنند که خلوت‌تر است و شلوغی مردم دیده نمی‌شود.
معمولا ساعات‌های اولیه روز یا نیمه روز، زمان بهتری برای این کار است. درصورتی که هرقدر به ساعت‌های میانی و پایانی روز نزدیک‌تر می‌شویم، احتمال حضور افراد هم بیشتر می‌شود.» براساس اعلام او، احتمال انتقال ویروس در مکان‌های پرجمعیت بیشتر است؛ بنابراین باید خیلی مراقب این فضاها بود. صالحی به نکته دیگری اشاره می‌کند و آن هم حضور سالمندان در این مراسم است: «توجه به سالمندان و افراد در گروه‌های پرخطر نکته دیگری است که باید از سوی ستادهای برگزاری انتخابات مورد توجه قرار گیرد. باید برای این افراد صندوق‌های سیار درنظر گرفته شود.
البته قرار است تعداد حوزه‌ها به اندازه‌ای باشد که تمام افرادی که نمی‌توانند در حوزه‌های گرفتن رأی حاضر شوند، با بردن صندوق‌های رأی به منازل‌شان، امکان رأی دادن داشته باشند.» او خطاب به شهروندان می‌گوید که بهتر است به حوزه‌هایی مراجعه کنند که امکان رای‌گیری در فضای باز وجود دارد. این متخصص در ادامه صحبت‌هایش به برگزاری انتخابات شوراها هم اشاره می‌کند: «بهتر است رای‌دهندگان از قبل، نام و کد افراد منتخب خود را یادداشت کنند تا کمتر در حوزه‌ها معطل شوند. در مورد افراد مشکوک به بیماری کرونا هم ترجیح بر آن است که شخصا به مراکز رای‌گیری جمعی مراجعه نکنند. البته بقیه افراد هم حتما باید ۲ متر فاصله را رعایت کنند. »
به گفته این متخصص، میزان خطرناک بودن برگزاری چنین مراسمی به رفتار افراد بستگی دارد: «ما اغلب شاهد رفتارهای پرخطر مردم در سطح کشور هستیم؛ مثلا رفتار مردم در تعطیلات نوروز منجر به رسیدن بیماری به پیک سنگینی شد؛ درحالی‌که می‌شد با اعمال تمهیدات از سوی مسئولان و رعایت مردم، جلوی این اتفاق گرفته شود، اما وقتی برنامه‌ریزی درستی اعمال نمی‌شود، بسیاری از افراد هم خود را ملزم به رعایت درست موارد پیشگیری از شیوع ویروس کرونا نمی‌دانند. در روز انتخابات هم این تجربه می‌تواند در حد خود آسیب‌زا باشد. این درحالی است که بی‌اعتنایی به پایبندی به پروتکل‌های بهداشتی مبارزه با کرونا همیشه و در تمام مکان‌های عمومی می‌تواند خطرآفرین باشد. بی‌توجهی به این نکات ازجمله مواردی است که باعث می‌شود ریشه این پاندمی در کشور خشک نشود.»
صالحی تأکید می‌کند که اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به مردم برای چگونگی رعایت پروتکل‌های بهداشتی در شرایط خاصی مثل برگزاری انتخابات از طریق مطبوعات و صدا و سیما می‌تواند بر کنترل بیماری مؤثر باشد.
رنگ‌بندی شهرها مهم نیست
در این میان شروین شکوهی، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی و رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان هم درباره پروتکل‌های بهداشتی در روز انتخابات توضیح‌هایی به همشهری می‌دهد: «فرقی نمی‌کند رنگ شهرهای مختلف کشور در روز برگزاری انتخابات چگونه باشد؛ چون مردم تمام شهرها چه قرمز، چه زرد و نارنجی، در چنین روزی مانند تمام روزهای دیگر، باید نکات پیشگیری از ابتلا به بیماری را رعایت کنند؛ بنابراین بهتر است افراد تا حدامکان برای حضور در شعبه‌های گرفتن رای به یکباره مراجعه نکنند؛ یعنی در ساعت‌های شلوغ رأی ندهند، برای انتظار در خودروهایشان یا خارج از شعبه بایستند و سعی کنند در جاهای سرپوشیده برای دادن رأی حاضر نشوند.»
به گفته او، افراد باید هنگام قرار گرفتن در مکان‌های عمومی از ۲ ماسک استفاده و پس از دست زدن به هر چیزی در مکان‌های عمومی، حتما دست‌شان را ضدعفونی کنند. توجه به این موارد حتما در تمام شعبه‌ها هم لحاظ می‌شود، اما خود مردم هم باید به آن توجه داشته باشند. همچنین باید هر شخص از وسایل خودش استفاده کند.
به گفته شکوهی، برای برگزاری انتخابات ایمن و بی‌خطر، مسئولان و مردم باید با هم همکاری داشته باشند؛ یعنی در درجه اول، مسئولان باید شرایطی را فراهم کنند که کمترین احتمال خطر انتقال بیماری در این روز برای افراد فراهم شود و از سوی دیگر، امکان حضور افراد در مکان‌های غیرمسقف حتی در دورافتاده‌ترین مناطق هم وجود داشته باشد. مسئولان در حوزه‌های غیرسرپوشیده نباید بیش از چند نفر را برای گرفتن رأی بپذیرند و با توجه به شرایط و ظرفیت حوزه رای‌گیری، بعد از خارج شدن تعداد اشخاص معینی باید به بقیه اجازه ورود داده شود.
ضمن این که تمام مکان‌های رای‌گیری باید به وسایل تهویه و خنک‌کننده مجهز باشند تا مانع از تراکم هوا در یک مکان شود. شکوهی تأکید می‌کند که باز بودن در یا پنجره در این مکان‌ها موضوع مهمی است که نباید نادیده گرفته شود: «توجه داشته باشیم این همکاری باید دوطرفه باشد و خود مردم هم باید از هرگونه تجمع، خودداری و تمام نکات بهداشتی را که پس از گذشت حدود ۱۵ ماه از شیوع ویروس کرونا آموخته‌اند، رعایت کنند.»
مردم چه نکاتی را رعایت کنند
از رای‌دهندگان اثرانگشت گرفته نشود
فاصله اجتماعی در صف‌ها رعایت شود
افراد در مکان‌های سرپوشیده تجمع نکنند
از خودکار شخصی استفاده کنند
امکان استفاده از صندوق‌های سیار فراهم شود
بیماران و خانواده‌هایشان برای رای دادن به شعبه‌ها مراجعه نکنند
در ساعت‌های خلوت به شعبه‌ها مراجعه کنند
تا رسیدن زمان انداختن رای در صندوق، در خودرو یا مکان‌های غیرمسقف منتظر بمانند
رای‌دهندگان از قبل، نام و کد افراد منتخب خود را یادداشت کنند
پروتکل‌های بهداشتی بدون در نظر گرفتن رنگ شهرها، رعایت شود
برای حضور در شعبه‌های رای‌گیری از ۲ ماسک استفاده شود
در مراکز حتما از تهویه مناسب استفاده شود و پنجره‌ها باز باشد