به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزنامه همشهری، آیا می‌دانید در بودجه جدولی به نام جدول شماره ۷ داریم که کل بودجه‌ای را که بین دستگاه‌های مختلف زیر نظر روسای جمهوری، مجلس و قوه قضاییه یا خارج از اداره آنها توزیع می‌شود، نشان می‌دهد؟ جالب‌تر این که آیا می‌دانید در بودجه ۱۴۰۰ رقمی بیش از ۲۹۲ هزار میلیارد تومان به بودجه دستگاه‌های مختلف اضافه شده است؟ بهتر است بدانید که ۶۰ درصد از این بودجه افزایش‌یافته تنها بین زیرمجموعه ۱۹ دستگاه خاص توزیع می‌شود.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی میزان رشد بودجه ۱۴۰۰ دستگاه‌های اجرایی شامل دولت، مجلس، قوه قضاییه و همچنین سایر دستگاه‌های خارج از اداره قوای سه‌گانه کشور نظیر نیروهای مسلح را اعلام کرد که نشان می‌دهد با توجه به افزایش قابل توجه حقوق و دستمزد کارکنان دولت نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۹، دستگاه‌هایی که سهم هزینه‌های نیروی انسانی در آنها بالاست نظیر آموزش و پرورش، صندوق‌های بازنشستگی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و... سهم بسیاری در رشد مجموع اعتبارات در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ داشته‌اند.
انتشار این گزارش چند روز پس از اعلام نام سیدابراهیم رئیسی، به‌عنوان رئیس‌جمهوری آینده ایران می‌تواند سنگ محکی برای ارزیابی توان دولت آینده در دخل و تصرف در بودجه سالانه و اصلاح ساختار سند دخل و خرج مملکت باشد.
ابراهیم رئیسی گفته برای اصلاح ساختار بودجه نقشه دارد، بودجه‌ریزی عملیاتی را به‌صورت دقیق اجرا می‌کند تا جلوی اتلاف هزینه‌ها را بگیرد و علاوه بر اینکه تراز عملیاتی بودجه را مثبت خواهد کرد، طی ۴ سال و وقتی دولت او به پایان رسید، بودجه ایران دیگر به دلارهای نفتی نیازی نخواهد داشت. تازه قرار است منابع ناشی از بهره مالکانه نفت و گاز، صرف سرمایه‌گذاری شود.
بودجه کدام قوه بیشتر شد؟
بازوی تحقیقاتی مجلس می‌گوید: بودجه و اعتباری که در قالب جدول شماره ۷ بین دستگاه‌های بودجه‌بگیر در سال آینده توزیع می‌شود، ۲۹۲ هزار میلیارد تومان بیشتر از قانون بودجه سال گذشته است یعنی ۶۰درصد رشد و از این مبلغ ۲۱۴ هزار میلیارد تومان به قوه مجریه شامل وزارتخانه‌ها، معاونت‌ها و دستگاه‌های زیرنظر رئیس‌جمهور مربوط می‌شود که بخش عمده از بودجه عمومی دولت را تشکیل داده و رشد هزینه‌های جاری قوه مجریه در بودجه ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ تنها ۵۶ درصد برآورد شده است.
این گزارش می‌افزاید: براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بودجه قوه مقننه (مجلس و دستگاه‌های زیرمجموعه آن) نیز نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۹، حدود ۶۷ درصد و بودجه قوه قضاییه (دادگستری و سایر دستگاه‌های زیرمجموعه این قوه) نسبت به قانون بودجه سال گذشته، ۵۷ درصد افزایش یافته، علاوه بر این، سهم سایر دستگاه‌ها (اعم از نیروهای مسلح، مراکز فرهنگی، آموزشی و علمی خارج از قوای سه‌گانه و...) از کل این اعتبارات ۲۰ درصد است که نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۹، ۷۶ درصد رشد داشته است.
آنچه مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه می‌کند در واقع روایتی است از ۷۸۲ هزار میلیارد تومان پولی که قرار است در قالب جدول شماره ۷ و در پوشش هزینه‌های جاری و عمرانی بین دستگاه‌های مختلف زیرنظر قوای سه‌گانه و همچنین سازمان‌ها و نهادهای خارج از اداره این قوا هزینه شود که می‌توان به دستگاه‌هایی چون ارتش، سپاه پاسداران و ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح، کمیته امداد و بنیاد مسکن، برخی مراکز فرهنگی، آموزشی و علم و فناوری شامل صداوسیما، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مراکز حوزوی و آموزشی، شورای نگهبان، شورای‌عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد.
رمزگشایی از جهش بودجه‌ها
مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: مجموع کل مصارف بودجه عمومی دولت در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۹ حدود ۱۱۱درصد رشد داشته که در مقایسه با روند رشد مصارف بودجه در سال‌های گذشته نوعی رکورد به‌حساب می‌آید. البته بخشی از این افزایش مربوط به انعکاس مواردی در سقف منابع و مصارف عمومی است که در سال‌های قبل به‌صورت غیرشفاف در متن ماده واحده آورده شده و در سقف منابع و مصارف عمومی منعکس نمی‌شد.
پژوهشگران مرکز یادشده می‌گویند: جست‌وجوی ریشه‌های این افزایش شدید در بودجه دستگاه‌های اجرایی و تعیین سهم دستگاه‌های مختلف از آن، می‌تواند قضاوت دقیق‌تر درخصوص میزان و نحوه رشد این بودجه‌ها را ممکن سازد.
آنها اذعان می‌کنند که هرچند مجموعه وزارت امور خارجه بیشترین درصد رشد را در میان وزارتخانه‌ها داشته اما دلیل اصلی آن رشد بالای هزینه‌های این وزارتخانه و ارزی‌بودن بخش زیادی از مخارج است و رشد ۹۲ درصدی اعتبارات این وزارتخانه نیازمند بررسی‌های بیشتر بر مبنای اطلاعات دقیق‌تر است. افزون بر این پس از وزارت امورخارجه، وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت با ۸۴ درصد و جهاد کشاورزی با ۷۰ درصد بیشترین رشد اعتبارات را در میان وزارتخانه‌ها دارند. بازوی تحقیقاتی مجلس درباره دلیل رشد بالای وزارتخانه‌های صمت و جهادکشاورزی توضیح نداده اما می‌گوید: بخش عمده رشد اعتبارات وزارت دفاع و وزارت تعاون به‌ترتیب ناشی از رشد اعتبارات سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح به میزان ۵۶ درصد و صندوق بازنشستگی کشوری به میزان ۶۷درصد است که احتمالا عمده دلیل آن بار مالی ناشی از سیاست متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است، زیرا وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه عمومی دولت یک مشکل اساسی شده و حل آن مستلزم اصلاحات ساختاری در صندوق‌ها و رابطه مالی و سازمانی آنها با دولت است.
قدبلندهای بودجه ۱۴۰۰
بازوی تحقیقاتی مجلس می‌گوید: در سال ۱۴۰۰ اعتبارات مجموعه معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری ۳۵۷ درصد رشد داشته که بالاترین میزان جهش در بین دستگاه‌های اجرایی زیرنظر رئیس‌جمهور است؛ میزان افزایش بودجه آن ۲.۳ هزار میلیارد تومان برآورد شده و پس از آن سازمان حفاظت محیط‌زیست با ۸۴ درصد و بنیاد شهید و امور ایثارگران با ۶۷ درصد قرار دارند.
در بین دستگاه‌های بودجه‌خوار قوه قضاییه هم بیشترین رشد در سال ۱۴۰۰ را دادستانی ویژه روحانیت به میزان ۱۰۰درصد و سپس پژوهشکده قوه قضاییه به میزان بیش از ۷۰ درصد تجربه می‌کنند. افزون بر اینکه دو ردیف جدید با عناوین طرح تحول قوه قضاییه و طرح شهید نوروزی به ردیف‌های زیرمجموعه قوه قضاییه در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ اضافه شده که مجموع اعتبارات این طرح‌ها ۵۵۰ میلیارد تومان است.