اشکان جهان‌آرای-همشهری آنلاین:
کشاورزی در دامغان وابستگی زیادی به آب قنات‌ها دارد، اما سیلاب نیمه اردیبهشت امسال در دامغان خسارت‌هایی به برخی قنات‌های این شهرستان وارد کرد که سبب شد امسال اقداماتی بسیار گسترده‌تر از کارهای مرمتی هرساله برای بهره‌برداری از قنات‌های دامغان مورد نیاز باشد. این سیلاب اگرچه سبب شد ذخایر منابع آبی زیرزمینی دراین منطقه افزایش یابد، اما به دلیل تخریب تعدادی از قنات‌ها، دسترسی برخی کشاورزان دامغانی به آب مورد نیاز و کافی قطع شد و به همین دلیل درحال‌حاضر بسیاری از کشاورزان به‌ویژه در جنوب دامغان، برای تأمین آب مورد نیاز زمین‌های خود در سال زراعی جاری با مشکلاتی مواجه هستند.
علی سرکاری، یکی از کشاورزان دامغانی دراین باره می‌گوید: سیل اردیبهشت‌ماه بسیاری از قنات‌های ما را پر کرده و راه انتقال آب مسدود شده است. تاکنون بارها برای رفع این مشکل پیگیری‌های لازم را انجام داده‌ایم، اما هنوز قنات‌ها بازسازی و احیا نشده است. ادامه این وضعیت باعث وارد آمدن خسارت مالی قابل‌توجهی به کشاورزان می‌شود. از مسئولان می‌خواهیم دست‌کم یک بیل مکانیکی در اختیارمان بگذارند تا قنات‌ها را دوباره احیا کنیم.
خسارت ۱۲میلیارد ریالی
براساس اعلام اداره جهاد کشاورزی دامغان، سیلی که اردیبهشت‌ماه امسال دراین منطقه رخ داد، بیش از یک میلیارد و ۲۰۰میلیون تومان به زیرساخت‌های کشاورزی خسارت وارد کرد که بخش عمده این خسارت‌ها نیز مربوط به قنات‌ها بوده‌است. ۵رشته قنات «تلخوی»، «معلمان»، «حسینیان»، «سینگ» و «بندیخاب» را دچار آسیب کرد که میزان خسارت ریالی به قنات‌ها بیش از یک میلیارد تومان برآورد می‌شود.
در حال حاضر نیز اداره جهاد کشاورزی دامغان و سازمان جهاد کشاورزی سمنان در تلاشند با جذب اعتبارهای موردنیاز و انجام برخی اقدام‌های مرمتی، قنات‌های آسیب دیده این مناطق را به چرخه انتقال و توزیع آب برگردانند.
مدیر اداره آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی سمنان دراین باره می‌گوید: در سیلاب‌هایی که اردیبهشت‌ماه امسال رخ داد، ۵رشته قنات در مناطق جنوبی دامغان دچار خسارت شدند که بیشترین خسارت‌ها مربوط به قنات معلمان بود. حدود ۵۵۰متر از مسیر این قنات براثر سیلاب به‌طورکامل ریزش کرد که با این خسارت گسترده، عملا آبی که کشاورزان و مردم به‌واسطه فعالیت این قنات استفاده می‌کردند، از دسترس خارج شد.
اقدام‌های جایگزین
«حسین شاهینی» از پیگیری اقدام‌های مرمتی برای احیای قنات معلمان خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: همکاران در اداره جهاد کشاورزی برای رفع این مشکلات، مجموعه اقدام‌هایی را پیش‌بینی کردند که بخشی از آنها انجام شده و بخشی دیگر نیز همچنان درحال پیگیری و انجام است. انتقال آب به‌وسیله لوله به جای مسیر تخریب شده قنات، از اقدام‌های اصلی است که در دستورکار قرار دارد تا فرایند انتقال آب دراین منطقه برای کشاورزان متوقف نشود.
وی می‌افزاید: همکاران ما برای طول این مسیر ۵۵۰متری لوله انتقال آبی را پیش‌بینی کرده‌اند که به‌وسیله یک پمپ، آب را از میله‌چاه‌هایی که در قسمت بالایی قنات وجود دارد، پمپاژ کند تا آب در مظهر قنات (خروجی قنات) در دسترس مردم باشد.این مسئول درباره میزان پیشرفت عملیات بهسازی و احیای قنات معلمان نیز عنوان می‌کند: از حدود ۵۵۰متری که بیشترین خسارت را دیده بود، ریزش‌برداری حدود ۲۵۰متر انجام شد و پالانه‌گذاری نیز اکنون برای همین مسیر درحال انجام است تا برای آینده از استحکام بیشتری برخوردار باشد و جلوی خسارت‌های احتمالی بعدی گرفته شود. برنامه‌ریزی ما این است که با تلاش همکاران، عملیات مرمت و بازگرداندن قنات‌ها به چرخه انتقال و توزیع آب مورد نیاز مردم منطقه تا پایان تیرماه به سرانجام برسد.
مرمت مستمر قنات‌ها
سازمان جهاد کشاورزی سمنان در سال‌گذشته نیز مرمت و بازسازی ۲۳رشته قنات به‌طول ۶۰هزار و ۵۵۰متر را انجام داده بود. ۱۲۵رشته قنات موجود دراین شهرستان، بخش مهمی از آب مورد نیاز کشاورزی و حتی آشامیدنی برخی روستاهای این شهرستان را تأمین می‌کند که سبب شده دامغان در سطح کشور، از جمله شهرستان‌هایی محسوب شود که کشاورزی آن به آب قنات وابستگی زیادی دارد. به همین دلیل نیز مرمت هرساله قنات‌ها، از برنامه‌های مستمر اداره جهاد کشاورزی دامغان و سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان است.