همشهری- مریم سرخوش: خیز کرونا در پیک پنجم هنوز به قله نرسیده است. اما افزایش ناگهانی روند ابتلا و مراجعات سرپایی به مراکز درمانی در فاصله زمانی بسیار کوتاه نسبت به پیک چهارم، از اوج گیری پیک جدیدی در روزهای آینده حکایت می‌کند. ۱۴۳ شهرستان قرمز و ۱۸۶ شهرستان نارنجی شده‌اند و ۲۵ استان هم روند صعودی ابتلا با شیوع ویروس دلتا یا هندی را گزارش داده‌اند؛ آن هم درحالی‌که هنوز موج چهارم با سویه انگلیسی در برخی نقاط کشور به پایان نرسیده است.
آمار ۱۱۶ فوتی و ۱۱ هزار و ۷۱۶ ابتلای جدید در ابتدای تیر حالا در بیست و یکمین روز این ماه، به ۱۷ هزار و ۶۶۴ بیمار جدید مبتلا و ۱۶۵ بیمار فوتی رسیده است. تنها در یک هفته گذشته افزایش ۴۰ درصدی موارد سرپایی مثبت، افزایش ۱۷ درصدی موارد مثبت بستری و افزایش ۱۰ درصدی تعداد بیماران فوت شده نسبت به هفته ماقبل از آن رقم خورده است.
در یک هفته اخیر تهران هم، موارد سرپایی کرونای مثبت ۴۹ درصد و موارد بستری مثبت ۸ درصد افزایش داشته است؛ هر چند که میزان بیماران فوت شده نسبت به هفته قبل، ۴.۷ درصد کاهش پیدا کرده است.
با این حال محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران دیروز در جلسه شورای شهر گفت: تهران در آستانه ۳ رقمی شدن مرگ‌ومیرهاست و با وجود روند در حال رشد کرونا، آمار قربانیان در این شهر کم‌کم به مرز ۱۰۰ نفر در روز نزدیک می‌شود. وضعیت در سایر شهرها تفاوت چندانی با تهران ندارد؛ به‌طوری‌که ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت از قرار گرفتن ۷۴ درصد شهرهای ایران در وضعیت قرمز و نارنجی خبر می‌دهد.
افزایش روند بستری و فوت در البرز، ایلام، یزد، کرمان، مازندران، بوشهر، خراسان‌شمالی، سیستان و بلوچستان، گلستان و گیلان هم حاکی از پراکندگی ویروس جهش‌یافته در کشور است. متخصصان و مسئولان درمان بیمارستان‌ها تأکید می‌کنند که واکسیناسیون راه نجات از پیک پنجم است؛ درحالی‌که میزان واکسیناسیون در کشور کند است.
هر چند که براساس اعلام وزارت بهداشت از امروز، گروه جدیدی از سالمندان در اولویت واکسیناسیون قرار می‌گیرند که افراد ۶۵ سال به بالا هستند. این وزارتخانه با تأکید بر ثبت‌نام غیرحضوری متولدان ۱۳۳۵ و ماقبل آنها در سامانه salamat.gov.ir، از مردم خواست به‌طور مستقیم به مراکز واکسیناسیون مراجعه نکنند.
مسئولان بخش‌های کرونای بیمارستان‌ها می‌گویند یکی از دلایل کاهش یا افزایش نیافتن شمار مرگ‌ها نسبت به دوره‌های اوج بیماری در گذشته، واکسینه کردن سالمندان است؛ چراکه بررسی‌ها نشان می‌دهد ۹۳ درصد مرگ‌های کرونا در گروه سنی بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد. همچنین در سنین بالای ۸۰ سال، ۵۱ درصد فوتی‌های کرونا به ثبت رسیده است.
مراجعه روزانه ۳۵۰ بیمار
هر چند که روند افزایشی ابتلا و میزان مراجعات از ۲ هفته گذشته آغاز شده، اما در روزهای اخیر این آمار به بالاترین میزان خود رسیده است. خبرهای رسیده از بیمارستان مسیح دانشوری به‌عنوان یکی از بیمارستان‌های اصلی در پذیرش بیماران کرونایی، نشان می‌دهد که در روزهای اخیر، روزانه نزدیک به ۳۵۰بیمار به‌صورت سرپایی مراجعه می‌کنند. این در حالی است که در پیک قبلی، این عدد، روی ۲۵۰ مراجعه در روز قرار داشت.
داوود پیام‌طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری درباه آخرین وضعیت بستری و مراجعه بیماران کرونایی به این بیمارستان به همشهری می‌گوید: «تمام بیمارستان‌های تهران در حال ارائه خدمات به بیماران کرونایی هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در تمام این بیمارستان‌ها، میزان مراجعه سرپایی بیماران کرونایی بسیار بالاست.»
به‌گفته طبرسی، بستری‌ها در این بیمارستان افزایش پیدا کرده اما نه به‌شدت پیک‌های قبل. البته میزان مرگ‌ها هم نسبت به روزهای قبل افزایشی نداشته است که این خبر خوب و امیدوارکننده است. هر چند که او معتقد است با توجه به تجربه‌های پیشین همیشه وقتی کرونا به پیک می‌رسد و ظرفیت بیمارستان‌ها، تکمیل می‌شود، افزایش مرگ‌ومیرها رخ می‌دهد که طبیعی است.
رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری تأکید می‌کند که همه اینها در شرایطی است که هنوز پیک پنجم کرونا شروع نشده است: «یک‌ماه پس از صعودی شدن روند ابتلا، شیوع بیماری به اوج خودش می‌رسد و می‌توان گفت که پیک آغاز شده است، در آن دوره، چند روزی وضعیت در اوج می‌ماند و بعد فروکش می‌کند. انتظار ما این است که با توجه به شیوع ویروس‌های جهش‌یافته گذشته شرایط پیک‌های قبلی دوباره تکرار شود.»
پیش از این اعلام شده بود که بالاترین میزان مرگ کرونا، در میان سالمندان رخ می‌دهد و با آغاز واکسیناسیون، شمار مرگ در این گروه سنی هم کم می‌شود، حالا این متخصص عفونی می‌گوید که سالمندان همچنان به‌دلیل ابتلا به کرونا مراجعه می‌کنند، اما امیدواریم که روند بیماری‌شان وخیم نباشد.
کاهش آمار مراجعه سالمندان
در مراکز درمانی که مرکز کرونا نیستند وضعیت به نسبت به دیگر بیمارستان‌ها بهتر است چرا که بیماران با مراجعه شخصی و زودهنگام مراحل درمانی سریع‌تری را طی می‌کنند. اتفاقی که در بیمارستان‌های معین کرونا رخ نمی‌دهد و عمدتا انتقال بیمار به وسیله اوژانس ۱۱۵ به این مراکز با وضعیت وخیم صورت می‌گیرد. به همین دلیل است که آمار مرگ‌ها در مراکز درمانی که سانتر کرونا نیستند، ماهانه یک تا ۲ نفر است، اما در دیگر بیمارستان‌ها مرگ‌های روزانه هم وجود دارد.
حمید صدیقیان، سوپروایزر بیمارستان شهدای هفت‌تیر افزایش مراجعات و بستری‌ها را به این بیمارستان تأیید می‌کند و به همشهری می‌گوید: «تعداد مراجعات و میزان بستری‌ها نسبت به چند هفته قبل افزایش پیدا کرده و روزانه به ۴۰ تا ۵۰ بیمار بستری رسیده است. میزان مرگ در این بیمارستان کم است، اما در بیمارستان‌های مرجع، تعداد فوتی‌ها در ۲۴ ساعت به ۴ تا ۵ نفر می‌رسد.»
با این که در بیمارستان مسیح دانشوری، روند ابتلای سالمندان همچنان مانند گذشته است، اما صدیقیان می‌گوید که در بیمارستان شهدای هفت تیر، با کاهش مراجعه این گروه سنی در ماه‌های اخیر مواجه شده‌اند.
بازگشایی دوباره بخش‌های غیر کرونایی
در بیمارستان امام خمینی (ره) هم روند مراجعات به کلینیک سرپایی و بیماران نیازمند بستری افزایشی است و بخش‌هایی که در هفته‌های اخیر پذیرای بیماران کرونایی نبوده و به وضعیت عادی خود بازگشته بودند دوباره مبتلایان کرونا را پذیرش می‌کنند.
محمدنظری اشتهاردی، سوپروایزر بیمارستان امام خمینی به همشهری می‌گوید: «در روزهای اخیر ۴ بخش بزرگ غیر کرونایی برای بستری بیماران کرونایی اضافه شده است و دیروز هم بخش کلیوی را به این بیماران اختصاص دادیم. هم‌اکنون ۲۸۰ بیمار در این بیمارستان بستری‌اند و علاوه بر آن درمان جمعیت قابل‌توجهی هم در کلینیک‌های سرپایی انجام می‌شود.» براساس اعلام او، مراجعه‌ها و میزان بستری‌ها افزایش پیدا کرده است. هم‌اکنون با انبوه ورودی بیماران کرونایی مواجهیم: «در پیک قبلی آمار بستری‌ها به ۴۵۰ نفر هم رسیده است، البته امیدواریم که با افزایش شمار بستری‌ها در این پیک مواجه نشویم.»
اشتهاردی می‌گوید: «بیمارستان ظرفیت پذیرش ۱۲۰۰ بیمار کرونایی را دارد و مشکلی برای بستری بیماران به‌وجود نخواهد آمد. هر چند که تلاش می‌شود، بیماران حدالامکان از درمان سرپایی استفاده کنند و بستری نشوند.
به‌گفته او بیشترین گروه سنی مراجعه‌کننده به بیمارستان هم‌اکنون افراد بالای ۵۰ تا ۶۰ سالند اما با وجود آمار بالای مراجعه‌ها، میزان مرگ افزایش پیدا نکرده است، البته زمانی‌که بستری افزایشی باشد قطعا تعداد بیماران بدحال هم بالا رفته و انتظار مرگ‌های بیشتری می‌رود.
افزایش بستری‌ها در روزهای‌های آینده
آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد، ۲۵ استان کشور به کرونای دلتا یا همان هندی آلوده شده و تا ۲ هفته آینده تمامی استان‌های کشور گرفتار این ویروس شوند. اتفاقی که در تهران هم قابل‌مشاهده است و به‌گفته علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونای تهران، برای نخستین بار در چند روز اخیر، شمار بیماران کرونایی بستری شده در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های پایتخت، بالا رفته و به ۶ هزار و ۲۴۶ نفر رسیده است.
به‌گفته او، جهش فعلی کرونا، می‌تواند رکورد تعداد بستری‌های ۷۸۰۰ نفری بیماران کرونایی در تهران را هم بشکند.
البته نادرتوکلی، معاون درمان این ستاد، از ظرفیت ۱۰ هزار تختخوابی مراکز درمانی پایتخت برای پذیرش بیماران کرونایی خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: «انتظار ما افزایش تعداد بستری‌ها در روزهای آینده است، به همین دلیل آمادگی لازم در این‌باره ایجاد شده، البته با استفاده از کلینیک‌های سرپایی می‌توان میزان بستری‌ها را کنترل کرد و با استفاده از دارو و تزریق‌ها نیاز به بستری را کم کرد.» به‌گفته توکلی هم‌اکنون عمده بیمارستان‌های اصلی پذیرش بیماران کرونایی به کلینیک‌های سرپایی تجهیز شده‌اند.
آمار ابتلا بالاست
این متخصص همچنین درباره پرشدن تخت‌های بیمارستانی در روزهای آینده و پذیرش نکردن بیماران هم توضیح می‌دهد:«چنین چیزی رخ نمی‌دهد، چرا که ما بخش‌های پذیرش بیماران کرونایی را فاز به فاز بازگشایی خواهیم کرد و درصورت نیاز به بستری‌های بیشتر، بخش‌های بیشتری هم اختصاص خواهد یافت. این مسئله هم با توجه به بستری بیماران در اورژانس رخ خواهد داد و اگر ۳۰۰ بستری شبانه‌روزی در اورژانس داشته باشیم، ۳۰۰ تخت در بخش‌های درمانی به این بیماران اختصاص می‌دهیم.»
تأکید این متخصص بر آغاز نشدن پیک پنجم کروناست: «پیک زمانی رخ می‌دهد که ما بعد از چند روز روند افزایشی به اوج برسیم و در نهایت شاهد نزول منحنی ابتلا شویم. هم‌اکنون روند ابتلا صعودی است و هنوز نمی‌دانیم که به پیک رسیده‌ایم یا خیر.»
او درباره احتمال افزایش مرگ‌ها با توجه به روند صعودی ابتلا، می‌گوید که درصد مرگ در مقایسه با میزان ابتلا، زیر یک درصد است؛ یعنی از هر صدمبتلا، حدود یک نفر یا کمتر جانش را از دست می‌دهد. در مقایسه با پیک‌های قبلی، میزان ابتلا بالا اما مرگ‌ها کمتر است. البته ممکن است مرگ مطلق افزایش پیدا کند اما آمارها نشان می‌دهد که درصد فوتی‌ها افزایش پیدا نکرده است.
این مسئول درباره دلایل این تغییر در آمار مرگ‌ومیرها به چند نکته اشاره می‌کند: «هم‌اکنون کلینیک‌های سرپایی شدت بیماری را کاهش داده‌اند، از سوی دیگر، مداخله زودهنگام بیماران، مانع از وخیم شدن حالشان شده. میزان واکسیناسیون هر چند کم هم در کاهش مرگ‌ها نقش داشته است، چرا که ما گروه‌های سنی خاصی را واکسینه کرده‌ایم. علاوه بر اینها بهبود کیفیت مراقبت‌های بیمارستانی در کاهش آمار مرگ‌ها تأثیر داشته. در روزهای آینده احتمال این که با افزایش موارد بستری و مرگ‌ها مواجه شویم، زیاد است.البته این آمار تنها در تعداد مطلق مرگ خواهد بود و درصد آن افزایشی نخواهد شد.»