به گزارش همشهری آنلاین، این روزها مردم استان به استقبال عید قربان رفتند و در حال تهیه و خرید گوسفند جهت برگزاری آیین مذهبی به‌جا آوردن قربانی هستند.
برگزارش عید قربان بین مردم استان جایگاه و اهمیت خاصی دارد، به همین دلیل بسیاری از اهالی استان به خرید یک یا چند گوسفند بسته به توان مالی خود اقدام می‌کنند. این درحالی است که میزان دام سبک تولیدی استان جوابگوی نیاز استان نیست و با هماهنگی اداره کل دامپزشکی و جهاد کشاورزی استان نزدیک به ۵۰ هزار گوسفند برای به‌جا آوردن این آیین از استان‌های دیگر وارد بلوچستان می‌شود.
رعایت کامل نکات بهداشتی
ماه‌هاست که کشور و به دنیال آن سیستان و بلوچستان درگیر با ویروس کروناست، از سوی دیگر بیماری‌های مشترک بین انسان و دام مانند تب برفکی و تب کریمه هنوز ریشه‌کن نشده به همین دلیل بی‌توجهی در واردات دام می‌تواند خسارت‌های جبران ناپذیری وارد کند.
رئیس روابط عمومی علوم پزشکی استان سیستان وبلوچستان در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین در این باره اظهار کرد: از ۱۰ روز پیش گروه‌ها و اکیپ‌ها دامپزشکی در همه نقاط استان فعالیت‌ها خود را برای جلوگیری از هر نوع اتفاقی در زمینه بیماری دام‌ها آغاز کرده و کارها به طور جدی در حال انجام است.
فاطمه سرابندی گفت: اکنون ۶۱ اکیپ دامپزشکی شامل ۳۴ اکیپ سیار و ۲۷ اکیپ ثابت در حال انجام امور دامپزشکی اعم از معاینه دام‌ها و ارائه آموزش به مردم، فروشندگان و دیگر افراد هستند تا جلوی هر پیشامدی را بگیرند.
وی ادامه داد: طبق هماهنگی‌های به‌عمل‌آمده همه کشتارگاه‌های استان در روز عید قربان آمادگی انجام ذبح و خدمت‌رسانی به کلیه مردم را دارند. همچنین دامپزشکی استان و کلیه ادارات تابعه در سراسر استان در روز عید قربان باز هستند و مردم می‌توانند با این نهاد در ارتباط باشند.
رئیس روابط عمومی علوم پزشکی استان سیستان وبلوچستان ادامه داد: در استان ۲ نوع دام وجود دارد. برخی از آنها تولید استان است و برخی دیگر از استان‌های دیگر وارد می‌شوند. با این وجود کلیه دام‌ها در میادین عرضه دام رسمی استان به‌فروش می‌رسند که کارشناسان و دامپزشکان همکار ما در این مراکز حضور جدی دارند و به صورت دائم درجال پایش وضعیت دام‌ها هستند تا اگر دام بیماری را در میادین وجو داشته باشد آن را فورا جدا سازی و دیگر عملیات بهداشتی را اجرا کنند.
وی افزود: ممکن است برخی افراد به‌صورت غیر مجاز اقدام به خرید و فروش دام کنند که این مساله از دید کارشناسان ما دورباشد. به همین منظور دامپزشکی استان با نصب بنر و انتشار بروشور اطلاعات و هشدارهای لازم را به مردم ارائه کرده است.
واردات دام به استان
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان هم در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین اظهار کرد: تولید دام و دامپرور استان در این سال‌ها به دلیل طولانی شدن دوره خشکسالی به شدت آسیب دیده و مانند گذشته توان تولید برای نیازهای استان را ندارد و به همین دلیل اکنون به وارد کننده دام از استان‌های دیگر تبدیل شده است.
سید حسین حسینی جنگجو گفت: ضعیف شدن عملکرد رویشگاه های طبیعی استان به دلیل خشکسالی موجب شده تا دامداران مجلور به خرید علف و بونجه برا تغذیه دام‌های خود شوند. تا سال گذشته علوفه کیلویی بین ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ تومان بوده که اکنون این قیمت به ۴۵۰۰ تومان رسیده و بیده یا بونجه خشک ۱۷۰۰ تومانی هم به ۵۵۰۰ تومان رسیده که این مساله باعث شده تا دامدار توان ادامه کار را نداشته باشد. فعلا تلاش دامدار ما بر این است که خود را در این شرایط حفظ کند و از مرز خشکسالی بگذرد و اگر خشکسالی ادامه دار باشد، دامپرور استان دیگر توان ادامه دادن نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه واقعیت این است که سیستان و بلوچستان اکنون به وارد کننده دام تبدیل شده بیان کرد: دامداران ما باید خود را با شرایط وقف دهند و به صورت اصولی و با حساب و کتاب کار کنند. دیگر شرایط برای دامپروری به شیوه سنتی امکان‌پذیر نیست.
نژاد خوب دام سبک استان
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: اغلب دام‌های سبک استان بز و گوسفند هستند که تولید بز و مصرف گوشت آن در مناطق جنوبی و تولید گوسفتد در نواحی شمالی استان بیشتر است که نژاد غالب هم گوسفند بلوچ است.
وی ادامه داد: نژاد گوسفند بلوچ بسیار با کیفیت و دارا بافت لایه‌لایه گوشت و چربی است که این ویژگی باعث شده تا ذائقه‌ها برای مصرف آن خوشایند باشند.
معرفی نژادهای گوسفند پرورشی در نقاط مختلف کشور
دامپروری از مشاغل باستانی مردم اغلب نواحی ایران است که این رسته هنوز بین عشایر و دامپروران یکجانشین دنبال می‌شود.
شاید خیلی از مردم ندانند که گوسفندهای نقاط مختلف دارای نژاد های مختلف و متنوعی هستند که این نژادها به دلیل وفق دادن خود با شرایط جغرافیایی توانسته نوع خود را تاکنون حفظ و تکثیر کنند. در ادامه نژادهای مختلف گوسفندان ایرانی معرفی می‌شوند.
گوسفند افشاری
گوسفند افشاری از نژاد گوشتی است که در استان‌های زنجان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان پراکنده شده‌اند. هیچ‌کدام از میش‌ها و قوچ‌ها در این نژاد شاخ ندارند پشم این حیوان در صنعت قالی‌بافی استان زنجان از آن استفاده می‌شود. شیر باکیفیت و پرچربی که این گوسفند تولید می‌کند باعث شده تا بتوان آن را در دسته‌بندی گوسفندان شیری – گوشتی نیز قرار داد.
گوسفند بلوچی
نژاد و رنگ: گوسفندان بلوچی را در دسته پشمی – گوشتی گوسفندان ایرانی طبقه‌بندی می‌کنند که در استان سیستان و بلوچستان وجود دارد. این نژاد گوسفندان ایرانی بنا به منطقه پراکندگی به نام‌های منگالی، کرمانی، نائینی، یزدی، عراقی و کلکویی شناخته می‌شود.
گوسفند زل
گوسفند زل نیز از نژادهای گوشتی است در مناطق کوهستانی، کوهپایه‌ای، بخش زیادی از روستاییان جنگل‌نشین و یا در حاشیه جنگل اقدام به نگهداری از این نژاد گوسفند می‌کنند و در حدود دو میلیون و پانصد هزار رأس از این نژاد در ایران پرورش داده می‌شود. همچنین گوسفند زل مازندران همانند گوسفند زل از نژاد گوشتی است که در استان مازندران پرورش داده می‌شود.
گوسفند زندی
نژاد و رنگ: گوسفند زندی که یکی از نژادهای گوسفندهای ایرانی است که در منطقه ورامین، قم، شهریار، دماوند، ری، ساوه و آشتیان پرورش داده می‌شوند. مقاومت در برابر سرما و گرما، کم غذایی و آب و هوای برفی و بارانی در این گوسفند بسیار زیاد است و همین عوامل باعث شده که این گوسفندها در سیستم کوچ رو بسیار مورد توجه قرار گیرند.
گوسفند کردی خراسان
گوسفند کردی خراسانی در استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی نگهداری می‌شود. پشم این نژاد از نوع رنگین و زبر است و در بافت قالیچه، نمد و گلیم به کار می‌رود.
گوسفند سنجابی
نژاد سنجانی در قسمت‌های غربی کشور نگهداری می‌شوند. منطقه زندگی این گوسفندها از شمال به سمت شاه کوه و رودخانه قره سو شروع می‌شود و تا دهات اطراف قصبه و روانسر امتداد می‌یابد. خط شرقی این منطقه کوه زنگلیان، کوه کمانجار، کوه ویس و کوه خورین است و در غرب به کوه‌های ولد بیگی و کوه بنی گز و دهات رنگینه گوران، تختگاه و مله بگلز می‌رسد. این ناحیه از جنوب خطی است به طول شش کیلومتر به موازات جاده کرمانشاه قصر شیرین و کوهستان برزه و چنار را شامل می‌شود.
گوسفند سنگسری
نژاد سنگسری یک نژاد گوشتی است و تنوع رنگ بسیار زیادی دارد. حدود صد هزار رأس از نژاد سنگسری در محلی به همین نام که در شمال سمنان قرار دارد پرورش داده می‌شوند. ییلاق این نژاد معمولاً منطقه فیروزکوه، دماوند و شمیرانات است و برای قشلاق به حاشیه کویر سمنان و ورامین برده می‌شوند.
گوسفند شال
نژاد گوسفند شال از گوسفندهای گوشتی با گرایش تولید شیر مناسب است که در استان قزوین و منطقه بوئین‌زهرا پرورش داده می‌شوند. این گوسفندان با مناطق کوهستانی اصلاً سازگاری ندارند.
گوسفند تالشی
گوسفند تالشی یکی دیگر از نژادهای گوسفندهای ایرانی است که در نژادهای گوشتی طبقه‌بندی می‌شود، گوشت ترد و مرغوب آنها باعث شده تا بازار مناسبی برای گوشتشان وجود داشته باشد. این گوسفندان بیشتر در منطقه تالش گیلان وجود دارند و منطقه پرورش آنها از جنوب تالش تا آستارا و ارتفاعات حیران است.
گوسفند بهمنی
این گوسفندها را می‌توان در گروه گوسفندان ریز جثه در بین دیگر نژادهای گوسفندهای ایران قرار داد. این گوسفندان بیشتر در استان کهگیلویه و بویر احمد پرورش می‌یابند و به عنوان یکی از نژادهای قدیمی گوسفند ایرانی از آنها یاد می‌شود.
گوسفند فراهانی
گوسفندان فراهانی به واسطه تولید گوشت و پشم مناسب مورد توجه قرار گرفته‌اند. این گوسفندان در منطقه اراک، آشتیان و فراهان پرورش داده می‌شوند. پشم این نژاد از مرغوبیت بالایی برخوردار است و قالی‌های بافته شده از این پشم، معروفیت زیادی در سطح کشور و جهان دارند.
گوسفند عربی
برخی محققین اعتقاد دارند که گوسفندان عربی در حقیقت همان نژاد آواسی(فلسطینی) هستند. این نژاد در منطقه خوزستان پرورش داده می‌شود.
گوسفند ماکویی
گوسفند ماکویی را می‌توان در دسته گوسفندان پشمی – گوشتی نژادهای گوسفندهای ایران قرار داد. این گوسفندان در روستاهای شهرستان مرند و روستای امیرآباد پرورش داده می‌شوند.
گوسفند کبوده شیراز
یکی دیگر از نژادهای گوسفندهای ایران که در کنار گوشت خوب‌شان، پوست خوبی هم دارند و به عنوان نژادهای گوشتی – پوستی شناخته می‌شوند، گوسفندان کبوده شیراز هستند. گوسفند کبوده شیراز به طور کلی در سه رنگ کبوده، سیاه و قهوه‌ای دیده می‌شود که محلی‌ها به ترتیب به آنها سوز، ملحه و بور می‌گویند. پراکنش و جمعیت: این نژاد که به خاطر پوست بسیار خوبش مورد توجه است در قسمت کوچکی از استان فارس پرورش داده می‌شود.
گوسفند کردی
گوسفند کردی یکی دیگر از نژادهای گوسفندهای ایران بوده و می‌توان آن را در دسته گوسفندهای گوشتی قرارداد. این نژاد در مناطق کوهستانی استان کردستان پرورش داده‌می‌شود.
گوسفند فشندی
گوسفند فشندی هم در دسته گوشتی – شیری طبقه بندی می‌شود که ییلاق را در مراتع مرتفع طالقان، کندوان، کرج، شمیرانات می‌گذرانند و برای قشلاق به حاشیه دشت قزوین و شهریار برده می‌شوند. شهرستان ساوجبلاغ مهم‌ترین منطقه از لحاظ تعداد و میزان پراکنش این گوسفندان است.
گوسفند قره گل سرخسی
در میان انواع نژادهای گوسفندان ایرانی، پوست گوسفندان قره گل سرخسی را می‌توان جزو مرغوب‌ترین آنها قرار داد. پس می‌توان این نژاد گوسفندان را در طبقه‌بندی گوشتی – پوستی قرار داد. این نژاد در سرخس، خراسان، فارس، قم و ورامین پرورش داده می‌شود.
گوسفند قزل
نژاد و رنگ: گوسفند قرل را در میان گوسفندان گوشتی – شیری قرار می‌دهند. این نژاد گوسفند در استان آذربایجان غربی و شرقی پرورش داده می‌شود. مناطق کوهستانی اطراف تبریز، کوهپایه‌های سهند، اطراف مراغه، بناب، آذرشهر، سراسکندر و هشترود از مهم‌ترین مناطق پرورش و نگهداری این گوسفندان است.
گوسفند قشقایی
گوسفندان قشقایی یکی دیگر از نژادهای گوسفندان ایرانی هستند و در دسته گوسفندان گوشتی طبقه‌بندی می‌شوند که عشایر ترک قشقایی این دام را پرورش می‌دهند.
گوسفند دالاق
گوسفندان آتابای که به زبان ترکی دالاق نامیده می‌شوند بسیار درشت‌تر از نژاد زل هستند. تصور بر این است که این نژاد گوسفندان ایران از رگ‌گیری و ترکیب دو نژاد ترکمن و زل به وجود آمده باشد.
گوسفند کلکوهی
نژاد و رنگ: یکی دیگر از گوسفندان نژاد پشمی – گوشتی در ایران، گوسفند کلکوهی است که در استان مرکزی هستند و در منطقه وسیعی بین قم و ورامین نیز پرورش می‌یابند.
گوسفند لری
نژاد و رنگ: گوسفند لری را در میان نژادهای گوشتی گوسفند ایرانی طبقه‌بندی می‌کنند که در اطراف بروجرد، خرم‌آباد و الیگودرز پرورش می‌دهند.
گوسفند لری بختیاری
گوسفند لری بختیاری را می‌توان یک گوسفند گوشتی به حساب آورد که در استان چهارمحال و بختیاری نگهداری می‌کنند.
گوسفند مغانی
یکی دیگر از نژادهای گوسفند ایرانی که آن را جزو گوسفندان گوشتی – شیری طبقه‌بندی می‌کنند، گوسفند مغانی است. مرکز اصلی پرورش و نگهداری این گوسفند دشت مغان است، دشت مغان در شمال شرقی آذربایجان و غرب دریای خزر قرار دارد.
گوسفند نائینی
گوسفند نائینی را جزو گوسفندان پشمی – گوشتی قرار می‌دهند که در نائین، کاشان، اردستان، نظنز و میمه پرورش داده می‌شود.
گوسفند مهربان
گوسفندان مهربان را در گروه گوسفندان گوشتی – شیری طبقه‌بندی می‌کنند که در استان همدان پرورش داده می‌شوند. دامداران محلی می‌گویند نام این گوسفندان از منطقه‌ای در شمال غربی استان همدان به نام منطقه مهربان گرفته شده است. (منبع: پورتال مجتمع دامپروری افشار ژن واقع در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس شهر تهران)