به گزارش همشهری آنلاین، چندی پیش، خبر تاثیرگذاری بیشتر واکسن‌های کرونا در صورت ترکیب آنها در خبرگزاری‌های بین‌المللی منتشر شد. ایده این ترکیب که بر اساس مطالعات بالینی مطرح شده بود به عنوان راهکاری برای دست‌یابی بیشتر به واکسن کرونا مطرح است.
پس از آن بود که چندین کشور ترکیب کردن واکسن‌های کووید را تصویب کردند تا از این طریق به بیشترین ایمنی ممکن دست پیدا کنند.
همزمان با انتشار ویروس دلتای کرونا که سرایتی بسیار بیشتر دارد، دولت‌های دیگری نیز در تلاشند تا با تلقیحات ترکیبی میزان بیشتری از جمعیت خود را واکسینه کنند.
ترکیب کردن واکسن کرونا به معنای این است که دوز اول واکسن از یک مارک تایید شده تزریق می‌شود و به دنبال آن، دوز دوم از شرکت سازنده دیگر دریافت می‌گردد.
طرفداران این سیاست معتقدند که این روش می‌تواند سرعت و اثربخشی برنامه‌های سراسری واکسیناسیون را افزایش دهد.
چندین مطالعه مداوم در حال بررسی جوانب دیگر این ایده است. داده‌هایی که با کمک آزمایش‌هایی در اسپانیا و انگلستان گردآوری شده حاکی از آن است که مخلوط کردن واکسن‌ها منجر به پاسخ ایمنی بهتری می‌شود و بعضا عملکردی بهتر از دو دوز واکسن مشابه به همراه دارد. در آلمان نیز یک مطالعه دیگر نتایج مشابهی را نشان داد.
- کدام کشورها واکسن را ترکیب می‌کنند؟
چندین کشور از جمله بحرین، بوتان، کانادا، ایتالیا، کره جنوبی، تایلند و امارات متحده عربی مخلوط کردن واکسن‌ها را به عنوان سیاست تلقیح خود آغاز کرده‌اند.
با محدود شدن منابع واکسن، در آغاز سال میلادی ۲۰۲۱، ابتدا بهداشت عمومی انگلستان این اقدام را مجاز اعلام کرد و سپس در همان زمان، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا نیز اجازه ترکیب را «در شرایط استثنایی» صادر نمود.
با گذشت زمان و در پی نگرانی چندین کشور از لخته شدن خون نادری که با واکسن آسترازنیکا مرتبط بود، واکسیناسیون با کندی پیش می‌رفت و در پاسخ، برخی از کشورها، کارکنان بهداشتی خود را مجاز به تزریق واکسن متفاوتی برای دوز دوم افرادی که برای اولین بار آسترازنیکا دریافت کرده بودند دانستند.
دکتر گلوریا تالیانی، استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه ساپینزای رم، به الجزیره گفت که ترکیب واکسن در گذشته امری عادی بوده است: «ما از واکسن‌های مختلف [هنگام درمان] بیماری های دیگر استفاده کرده ایم و برای ما مهم نیست که دوز دوم یا دوز تقویت کننده نسبت به واکسن اولیه متفاوت باشد.»
دکتر تالیانی خاطرنشان کرد که ممکن است با توجه به استفاده از فناوری‌های نوین در ساخت واکسن کرونا نظیر mRNA، سوالاتی وجود داشته باشد اما هیچ دلیل بیولوژیکی وجود ندارد که نشان دهد ترکیب کردن خطرناک است.
- چه کسانی تا کنون واکسن ترکیبی دریافت کرده‌اند؟
در ماه‌های اخیر چندین رهبر جهان واکسن‌های ترکیبی استفاده کردند: آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان ، ۶۶ ساله، پس از دریافت اولین دوز از آسترازنیکا، برای دوز دوم واکسن مدرنا دریافت کرد.
در ایتالیا نیز نخست وزیر ماریو دراگی، ۷۳ ساله، پس از دریافت آسترازنیکا، برای دوز دوم خود فایزر تزریق کرد. نخست وزیر کانادا، جاستین ترودو نیز پس از واکسن آسترازنیکا، یک دوز مدرنا دریافت کرد.
آیا مخلوط کردن واکسن‌ها موثر است؟
مطالعه دانشگاه آکسفورد، که بیش از ۸۰۰ داوطلب را شامل می‌شود، اثر ترکیبات ممکن فایزر و آسترازنیکا را بررسی کرد و بر اساس نتایج ترکیب این دو، پاسخ ایمنی قوی‌ای در برابر ویروس ایجاد کرد.
نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که ترتیب واکسن‌ها نیز مهم است و اگر دوز دوم شخصی که آسترازنیکا دریافت کرده فایزر باشد آنتی بادی و پاسخ سلول T بالاتر خواهد بود. سلول‌های T تولید آنتی بادی را تحریک و به مبارزه با سلول‌های آلوده به ویروس کمک می‌کنند.
مطالعه‌ای جداگانه در اسپانیا و با شرکت بیش از ۶۰۰ داوطلب نیز این نتیجه را تایید کرد؛ با این حال دانشمندان برای تعیین تاثیرگذاری کافی این ترکیب نیازمند داده‌های بالینی بیشتری هستند.
دکتر آنا بلاکنی، استادیار آزمایشگاه مایکل اسمیت و دانشکده مهندسی پزشکی در دانشگاه بریتیش کلمبیا، به عنوان عضو تیمی که ترکیب واکسن mRNA و واکسن ناقل ویروس ضعیف شده را بررسی می‌کند گفت: «آنچه در موش‌ها مشاهده کردیم این است که ترکیب این دو از یکی از آنها به تنهایی موثرتر است.»
- آیا ترکیب واکسن‌های کووید بی‌خطر است؟
تا کنون هیچ یک از مطالعات نشان نداده که ترکیب منجر به عوارض جانبی شدید می‌شود اما نتایج حاصل از مطالعه انگلیس نشان می‌دهد که این کار می‌تواند منجر به افزایش عوارض جانبی خفیف یا متوسط شود.
داده‌های حاصل از این مطالعه نشان داد که ۳۰ تا ۴۰ درصد از کسانی که دوز ترکیبی دریافت کرده‌اند، بعد از دوز دوم گزارش تب داشته‌اند و این در حالیست که فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد از کسانی که از یک واکسن استفاده کرده‌اند دچار تب شده‌اند.
اکنون آزمایش‌ها با واکسن‌های مدرنا و نوواواکس ادامه یافته است. نتایج حاصل از مطالعه اسپانیایی نیز نشان داد که عوارض جانبی خفیف شایع بوده و مشابه مواردی است که از دو دوز واکسن مشابه گزارش شده است.
در همین حال، مدیر علمی سازمان بهداشت جهانی افراد را نسبت به انتخاب واکسن ترکیبی به احتیاط دعوت کرده و گفته که چنین تصمیماتی باید به مسئولین بهداشتی سپرده شود.
سوامیناتان در توئیتی تاکید کرد: «افراد نباید خودسرانه تصمیم بگیرند و مراکز مسئول در زمینه بهداشت عمومی بر اساس داده‌های موجود تصمیم گیری خواهند کرد.»