سمیه گلابگیریان-همشهری آنلاین:
همین چند روز قبل (۱۸ تیرماه) بود که چهارمین سالگرد جهانی‌شدن شهر تاریخی یزد هم گذشت و تصور اینکه بافت تاریخی این شهر همچنان مشکلات زیادی دارد، باورپذیر نیست؛ مشکلاتی که زیرپوست این بافت ثبت‌جهانی شده جریان دارد و علاوه براینکه آرامش اهالی را سلب کرده، استمرار آن سبب می‌شود دست یزد از مزایای اقتصادی چنین ویژگی مهمی خالی بماند.
ساکنان بافت تاریخی یزد نگران سرقت‌های گاه و بی‌گاه از خانه‌هایشان هستند و حضور محسوس افراد معتاد در کوچه پس‌کوچه‌های این منطقه، سبب افزایش دل‌نگرانی‌های آنان شده‌است. به اینها اضافه کنید تردد زیاد موتورسواران در کوچه‌های تاریخی یزد را که خواب آرام از چشم اهالی ربوده‌اند. دراین میان برخی معتقدند خالی‌شدن بافت تاریخی یزد از ساکنان بومی و جایگزین شدن مهاجران ایرانی و خارجی در بافت تاریخی و تناقض‌های فرهنگی به‌وجود آمده، زمینه‌ساز بروز مشکلاتی از این دست شده‌است. بعد از جهانی‌شدن بافت تاریخی یزد و رسیدگی به سیما و منظر آن، علاقه برای رفت‌وآمد دراین منطقه و پیاده‌روی در کوچه‌های آن افزایش یافته‌است، اما موتورسواران با صدای دلخراش و گاه آسیب‌هایی که برای رهگذران به‌همراه دارند، مشکلات فراوانی به‌وجود آورده‌اند.
اگرچه مدتی‌است به‌دلیل همه‌گیری ویروس کرونا از گردشگران خارجی خبری نیست، اما باید تدابیری اندیشیده شود که امنیت و آرامش کافی برای تردد گردشگران ایرانی و به‌ویژه شهروندان یزدی که علاقه‌مند به حضور در بافت تاریخی هستند، فراهم شود. برخی عقیده دارند تأمین روشنایی یکی دیگر از نیازهای بافت تاریخی یزد است تا امنیت بیشتری در کوچه پس‌کوچه‌های این منطقه ایجاد شود.
درد دل اهالی
«روح‌الله عباسی» یکی از شهروندان یزدی، به سرقت از خانه‌های قدیمی که معمولا ساکنان آنها سالخورده هستند، اشاره می‌کند و می‌گوید: سارقان از راه پشت‌بام‌ها که با دیوارهای کوتاه به خانه‌های اطراف دسترسی دارند، وارد منازل می‌شوند و سرقت می‌کنند.
«زهرا احمدی» از دیگر ساکنان بافت تاریخی یزد هم اظهار می‌کند: به‌نظر می‌رسد رفع چالش‌های بافت تاریخی یزد، به اندازه جهانی‌شدن آن، برای مسئولان در اولویت نبوده‌است، چراکه مشکلات محسوس در زمینه تأمین امنیت مطلوب در منطقه همچنان تداوم دارد.
وی ادامه می‌دهد: هر وقت برای پیاده‌روی به بافت تاریخی یزد و کوچه‌های آن رفتیم، صدای آزاردهنده موتورسیکلت‌ها ما را از تصمیم خود پشیمان کرده‌است. با این وضعیت چگونه می‌توان انتظار داشت گردشگران داخلی و خارجی از حضور دراین بافت تاریخی لذت ببرند.
مشکلات زیرساختی
یکی دیگر از شهروندان یزدی به کمبود پارکینگ در بافت تاریخی اشاره می‌کند و می‌گوید: بسیاری از شهروندان برای تردد به این منطقه، با مشکل کمبود جای پارک خودرو مواجهند و مجبورند خودروی خود را در محل‌های نامناسب پارک کنند. برهمین اساس هم هست که ترافیک خودروها در بافت‌تاریخی یزد، از چالش‌های اساسی این منطقه به‌شمار می‌رود، چراکه علاوه بر سلب آسایش از اهالی، سیمای تاریخی شهر را مخدوش می‌کند.
«مرتضی نجفی» به کمبود فضای‌سبز در بافت تاریخی یزد هم اشاره و اضافه می‌کند: باید شرایط و زیرساخت‌هایی مهیا شود تا اهالی به خارج از این بخش شهر مهاجرت نکنند، اما متاسفانه کمبود امکانات موردنیاز برای تفریح و سرگرمی جوانان، به عامل مهمی در مهاجرت ساکنان از بافت تاریخی یزد تبدیل شده‌است.
مصادیق ناامنی در بافت تاریخی
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد هم دراین باره به خبرنگارهمشهری می‌گوید: مهم‌ترین چالش بافت‌تاریخی یزد، حفظ امنیت است. امنیت به این معناست که ساکنان آرامش کافی برای زندگی داشته باشند و سرقت و دزدی، حضور اراذل و اوباش و معتادان را دراین منطقه شاهد نباشیم.
«مصطفی فاطمی» می‌افزاید: یکی از مصادیق ایجاد ناامنی در بافت‌تاریخی یزد، تردد زیاد موتورسیکلت‌ها در معابر این بافت و ایجاد مزاحمت برای شهروندانی است که درحال پیاده‌روی هستند. اگرچه اداره‌کل میراث‌فرهنگی مسئولیتی دراین حوزه ندارد، اما بارها به نهادهای مربوط گزارش‌های لازم را دراین زمینه ارائه داده‌ایم و آماده انجام هرگونه همکاری هستیم.
او ورود خودروها به بافت تاریخی را از دیگر چالش‌های موجود می‌داند و می‌گوید: با انجام اقدام‌های بازدارنده دراین زمینه، ازجمله نصب موانع تردد، اکنون دیگر کمتر شاهد این اتفاق هستیم، اما با این وجود هنوز در برخی بازارهای قدیمی، شاهد تردد خودروها هستیم.
فاطمی ادامه می‌دهد: از نهادهای مربوطه، ازجمله نیروی انتظامی، برای برقراری امینت پایدار در بافت تاریخی‌یزد درخواست همکاری روزافزون داریم و آماده هرگونه تعاملی هستیم. به‌عنوان مثال مکانی را برای استقرار «پلیس گردشگر» آماده و تجهیز کرده‌ایم تا در اختیار نیروی انتظامی قرارگیرد، اما هنوز راه‌اندازی نشده‌است.
کمبود پارکینگ
مدیرکل میراث‌فرهنگی استان یزد درباره کمبود پارکینگ در بافت‌تاریخی شهر نیز می‌گوید: این موضوع، از دیگر مشکلات موجود دراین منطقه از شهریزد به‌حساب می‌آید که البته با ایجاد برخی پارکینگ‌ها در اطراف بافت‌تاریخی، تاحدودی این مشکل رفع شده‌است.
فاطمی اضافه می‌کند: با این وجود معتقدیم نباید خودروها در هسته مرکزی بافت‌تاریخی تردد کنند. به‌همین دلیل باورداریم پارکینگ‌های درون‌محله‌ای دردی دوا نمی‌کند. با توجه به این موضوع در خیابان‌های «فهادان» و «سیدگلسرخ» پارکینگ‌هایی ایجاد شده‌است تا مردم مجبور نباشند با خودرو وارد این بافت شوند.
مشارکت مردم در تأمین امنیت پایدار
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان یزد نیز درباره وضعیت امنیت در بافت‌تاریخی می‌گوید: یکی از موضوع‌های مهم در بافت‌تاریخی، مهاجرت ساکنان اصیل این بافت به خارج از این محدوده و ساکن شدن افرادغیربومی است که این منطقه را به یکی از مصادیق «حاشیه‌نشینی» تبدیل کرده‌است.
سرهنگ «محمدرضا مزیدی» می‌افزاید: نوع ساخت‌وسازهای بافت تاریخی به‌گونه‌ای است که تردد خودروهای گشت نیروی انتظامی را محدود می‌کند. با توجه به این موضوع، گشت‌های موتوری را تقویت کرده‌ایم و در برخی مواقع خاص هم گشت‌های انتظامی پیاده را نیز برقرار می‌کنیم.
وی ادامه می‌دهد: با وجود همه اقدام‌های انجام شده، تامین امنیت پایدار در بافت تاریخی یزد نیازمند مشارکت بیشتر اهالی این بافت است تا با رعایت هشدارهای پلیسی، شاهد کاهش آسیب‌های اجتماعی، ازجمله سرقت، دراین محدوده از شهر باشیم. مدیران شهری هم می‌توانند با انجام برخی اقدام‌ها، ازجمله رفع کمبود روشنایی دربعضی معابر که عامل موثری در کاهش مزاحمت، سرقت و ناامنی محسوب می‌شود، به تقویت امنیت دراین منطقه کمک کنند.
تردد موتورها جرم نیست
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان درباره مزاحمت‌های ناشی از تردد موتورسواران در بافت‌تاریخی یزد هم می‌گوید: به‌دلیل نوع معماری این بافت، تاکنون نتوانسته‌ایم به راهکار موثری برای رفع این مشکل دست یابیم. ضمن اینکه برخی از این موتورسواران مزاحم نیستند و از ساکنان بافت‌تاریخی به‌حساب می‌آیند.
مزیدی تصریح می‌کند: علاوه براینها، صدای گوش‌خراش موتورها آزاردهنده‌است، اما جرم نیست. به‌همین دلیل عملا امکان جلوگیری از ورود آنها به این منطقه از شهر وجود ندارد. اما معتقدیم با اجرای برخی طرح‌های مدنظر، می‌توان نظارت بر ترددها را افزایش داد. ؛ مشکلاتی که زیرپوست این بافت ثبت‌جهانی شده جریان دارد و علاوه براینکه آرامش اهالی را سلب کرده، استمرار آن سبب می‌شود دست یزد از مزایای اقتصادی چنین ویژگی مهمی خالی بماند.
ساکنان بافت تاریخی یزد نگران سرقت‌های گاه و بی‌گاه از خانه‌هایشان هستند و حضور محسوس افراد معتاد در کوچه پس‌کوچه‌های این منطقه، سبب افزایش دل‌نگرانی‌های آنان شده‌است. به اینها اضافه کنید تردد زیاد موتورسواران در کوچه‌های تاریخی یزد را که خواب آرام از چشم اهالی ربوده‌اند. دراین میان برخی معتقدند خالی‌شدن بافت تاریخی یزد از ساکنان بومی و جایگزین شدن مهاجران ایرانی و خارجی در بافت تاریخی و تناقض‌های فرهنگی به‌وجود آمده، زمینه‌ساز بروز مشکلاتی از این دست شده‌است. بعد از جهانی‌شدن بافت تاریخی یزد و رسیدگی به سیما و منظر آن، علاقه برای رفت‌وآمد دراین منطقه و پیاده‌روی در کوچه‌های آن افزایش یافته‌است، اما موتورسواران با صدای دلخراش و گاه آسیب‌هایی که برای رهگذران به‌همراه دارند، مشکلات فراوانی به‌وجود آورده‌اند.
اگرچه مدتی‌است به‌دلیل همه‌گیری ویروس کرونا از گردشگران خارجی خبری نیست، اما باید تدابیری اندیشیده شود که امنیت و آرامش کافی برای تردد گردشگران ایرانی و به‌ویژه شهروندان یزدی که علاقه‌مند به حضور در بافت تاریخی هستند، فراهم شود. برخی عقیده دارند تأمین روشنایی یکی دیگر از نیازهای بافت تاریخی یزد است تا امنیت بیشتری در کوچه پس‌کوچه‌های این منطقه ایجاد شود.
درد دل اهالی
«روح‌الله عباسی» یکی از شهروندان یزدی، به سرقت از خانه‌های قدیمی که معمولا ساکنان آنها سالخورده هستند، اشاره می‌کند و می‌گوید: سارقان از راه پشت‌بام‌ها که با دیوارهای کوتاه به خانه‌های اطراف دسترسی دارند، وارد منازل می‌شوند و سرقت می‌کنند.
«زهرا احمدی» از دیگر ساکنان بافت تاریخی یزد هم اظهار می‌کند: به‌نظر می‌رسد رفع چالش‌های بافت تاریخی یزد، به اندازه جهانی‌شدن آن، برای مسئولان در اولویت نبوده‌است، چراکه مشکلات محسوس در زمینه تأمین امنیت مطلوب در منطقه همچنان تداوم دارد.
وی ادامه می‌دهد: هر وقت برای پیاده‌روی به بافت تاریخی یزد و کوچه‌های آن رفتیم، صدای آزاردهنده موتورسیکلت‌ها ما را از تصمیم خود پشیمان کرده‌است. با این وضعیت چگونه می‌توان انتظار داشت گردشگران داخلی و خارجی از حضور دراین بافت تاریخی لذت ببرند.
مشکلات زیرساختی
یکی دیگر از شهروندان یزدی به کمبود پارکینگ در بافت تاریخی اشاره می‌کند و می‌گوید: بسیاری از شهروندان برای تردد به این منطقه، با مشکل کمبود جای پارک خودرو مواجهند و مجبورند خودروی خود را در محل‌های نامناسب پارک کنند. برهمین اساس هم هست که ترافیک خودروها در بافت‌تاریخی یزد، از چالش‌های اساسی این منطقه به‌شمار می‌رود، چراکه علاوه بر سلب آسایش از اهالی، سیمای تاریخی شهر را مخدوش می‌کند.
«مرتضی نجفی» به کمبود فضای‌سبز در بافت تاریخی یزد هم اشاره و اضافه می‌کند: باید شرایط و زیرساخت‌هایی مهیا شود تا اهالی به خارج از این بخش شهر مهاجرت نکنند، اما متاسفانه کمبود امکانات موردنیاز برای تفریح و سرگرمی جوانان، به عامل مهمی در مهاجرت ساکنان از بافت تاریخی یزد تبدیل شده‌است.
مصادیق ناامنی در بافت تاریخی
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد هم دراین باره به خبرنگارهمشهری می‌گوید: مهم‌ترین چالش بافت‌تاریخی یزد، حفظ امنیت است. امنیت به این معناست که ساکنان آرامش کافی برای زندگی داشته باشند و سرقت و دزدی، حضور اراذل و اوباش و معتادان را دراین منطقه شاهد نباشیم.
«مصطفی فاطمی» می‌افزاید: یکی از مصادیق ایجاد ناامنی در بافت‌تاریخی یزد، تردد زیاد موتورسیکلت‌ها در معابر این بافت و ایجاد مزاحمت برای شهروندانی است که درحال پیاده‌روی هستند. اگرچه اداره‌کل میراث‌فرهنگی مسئولیتی دراین حوزه ندارد، اما بارها به نهادهای مربوط گزارش‌های لازم را دراین زمینه ارائه داده‌ایم و آماده انجام هرگونه همکاری هستیم.
او ورود خودروها به بافت تاریخی را از دیگر چالش‌های موجود می‌داند و می‌گوید: با انجام اقدام‌های بازدارنده دراین زمینه، ازجمله نصب موانع تردد، اکنون دیگر کمتر شاهد این اتفاق هستیم، اما با این وجود هنوز در برخی بازارهای قدیمی، شاهد تردد خودروها هستیم.
فاطمی ادامه می‌دهد: از نهادهای مربوطه، ازجمله نیروی انتظامی، برای برقراری امینت پایدار در بافت تاریخی‌یزد درخواست همکاری روزافزون داریم و آماده هرگونه تعاملی هستیم. به‌عنوان مثال مکانی را برای استقرار «پلیس گردشگر» آماده و تجهیز کرده‌ایم تا در اختیار نیروی انتظامی قرارگیرد، اما هنوز راه‌اندازی نشده‌است.
کمبود پارکینگ
مدیرکل میراث‌فرهنگی استان یزد درباره کمبود پارکینگ در بافت‌تاریخی شهر نیز می‌گوید: این موضوع، از دیگر مشکلات موجود دراین منطقه از شهریزد به‌حساب می‌آید که البته با ایجاد برخی پارکینگ‌ها در اطراف بافت‌تاریخی، تاحدودی این مشکل رفع شده‌است.
فاطمی اضافه می‌کند: با این وجود معتقدیم نباید خودروها در هسته مرکزی بافت‌تاریخی تردد کنند. به‌همین دلیل باورداریم پارکینگ‌های درون‌محله‌ای دردی دوا نمی‌کند. با توجه به این موضوع در خیابان‌های «فهادان» و «سیدگلسرخ» پارکینگ‌هایی ایجاد شده‌است تا مردم مجبور نباشند با خودرو وارد این بافت شوند.
مشارکت مردم در تأمین امنیت پایدار
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان یزد نیز درباره وضعیت امنیت در بافت‌تاریخی می‌گوید: یکی از موضوع‌های مهم در بافت‌تاریخی، مهاجرت ساکنان اصیل این بافت به خارج از این محدوده و ساکن شدن افرادغیربومی است که این منطقه را به یکی از مصادیق «حاشیه‌نشینی» تبدیل کرده‌است. سرهنگ «محمدرضا مزیدی» می‌افزاید: نوع ساخت‌وسازهای بافت تاریخی به‌گونه‌ای است که تردد خودروهای گشت نیروی انتظامی را محدود می‌کند. با توجه به این موضوع، گشت‌های موتوری را تقویت کرده‌ایم و در برخی مواقع خاص هم گشت‌های انتظامی پیاده را نیز برقرار می‌کنیم.
وی ادامه می‌دهد: با وجود همه اقدام‌های انجام شده، تامین امنیت پایدار در بافت تاریخی یزد نیازمند مشارکت بیشتر اهالی این بافت است تا با رعایت هشدارهای پلیسی، شاهد کاهش آسیب‌های اجتماعی، ازجمله سرقت، دراین محدوده از شهر باشیم. مدیران شهری هم می‌توانند با انجام برخی اقدام‌ها، ازجمله رفع کمبود روشنایی دربعضی معابر که عامل موثری در کاهش مزاحمت، سرقت و ناامنی محسوب می‌شود، به تقویت امنیت دراین منطقه کمک کنند.
تردد موتورها جرم نیست
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان درباره مزاحمت‌های ناشی از تردد موتورسواران در بافت‌تاریخی یزد هم می‌گوید: به‌دلیل نوع معماری این بافت، تاکنون نتوانسته‌ایم به راهکار موثری برای رفع این مشکل دست یابیم. ضمن اینکه برخی از این موتورسواران مزاحم نیستند و از ساکنان بافت‌تاریخی به‌حساب می‌آیند.
مزیدی تصریح می‌کند: علاوه براینها، صدای گوش‌خراش موتورها آزاردهنده‌است، اما جرم نیست. به‌همین دلیل عملا امکان جلوگیری از ورود آنها به این منطقه از شهر وجود ندارد. اما معتقدیم با اجرای برخی طرح‌های مدنظر، می‌توان نظارت بر ترددها را افزایش داد.