سیدمرتضی احمدپور-همشهری آنلاین:
وضعیت نامساعد اقتصادی کشور در سال‌های اخیر و به‌دنبال آن همه‌گیری ویروس کرونا، بسیاری از حوزه‌های اقتصادی را در کشور درگیر چالش‌های عدیده‌ای کرده‌است؛ چالش‌هایی که صنایع استان آذربایجان‌غربی هم از آن در امان نمانده‌اند. براساس اعلام سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی 27درصد از واحدهای صنعتی این استان غیرفعالند و از هزارو ۳۷۸واحد به بهره‌برداری رسیده در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، هزار و 3واحد فعال است.
آمارها نشان می‌دهد حدود 24هزارنفر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی این استان مشغول به‌کارند که با احتساب اشتغال ایجاد شده به‌صورت غیرمستقیم، بیش از 100هزارنفر درحوزه صنعت استان فعالیت می‌کنند. با این وجود اما بررسی‌ها گواهی می‌دهد که حدود یک‌سوم از ظرفیت‌های صنعتی آذربایجان‌غربی غیرفعال است و همچنان در نبود تدابیر لازم برای بهره‌مندی از آنها، خاک می‌خورد و بازدهی لازم را ندارد. دراین میان اصلی‌ترین مشکلی که سبب خاموشی چراغ بخش قابل‌توجهی از صنایع استان شده، کمبود منابع مالی است؛ چالشی که صدای تولیدکنندگان را درآورده و آنان را از ادامه فعالیت‌های تولیدی خود باز داشته‌است. دراین بین بانک‌ها نقش مهمی در تأمین منابع مالی موردنیاز صنایع استان برعهده دارند، اما فعالان بخش صنعت معتقدند بانک‌ها همراهی لازم را در حمایت از تولیدکنندگان ندارند.
گرفتار در پیچ و خم‌های اداری
«حامد عطایی»، یکی از سرمایه‌گذاران فعال در آذربایجان‌غربی است که شرایط سرمایه‌گذاری دراین استان را چندان مناسب نمی‌داند و می‌گوید: در برخی از استان‌های مرکزی کشور، حمایت بهتری از سرمایه‌گذاران صورت می‌گیرد، اما به‌نظر می‌رسد در آذربایجان‌غربی چندان که باید دراین حوزه برنامه‌ریزی نشده‌است و مسئولان نمی‌توانند از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری دراین استان استفاده مناسبی داشته باشند.
وی اظهار می‌کند: درحالی‌که متأسفانه عده‌ای کشورهای همسایه ایران را بهشت سرمایه‌گذاران معرفی می‌کنند، اما به اعتقاد من در داخل کشور ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بی‌بدیلی وجود دارد که همچنان خاک می‌خورد و بهره‌گیری از آنها به توسعه اقتصادی ایران شتاب خواهد داد.
عطایی ادامه می‌دهد: البته معتقدم در داخل ایران هم تفاوت‌هایی میان استان‌ها در میزان ونحوه حمایت از سرمایه‌گذاران وجود دارد که کار را برای فعالیت سرمایه‌گذاران سخت می‌کند. آنچه مشاهده می‌شود این است که در برخی استان‌ها، ازجمله آذربایجان‌غربی، حمایت‌ها عملی و راهبردی نیست؛ موضوعی که دلسردی سرمایه‌گذاران را به‌دنبال دارد و درنهایت به فرار سرمایه‌ها از کشور منجر می‌شود.
وی که در زمینه تولید گیاهان دارویی در آذربایجان‌غربی سرمایه‌گذاری کرده‌است، اضافه می‌کند: با کمی حمایت ازسوی مسئولان مربوط، می‌توانم یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید داروهای گیاهی کشور را در استان راه‌اندازی کنم، اما چند ماهی می‌شود که برای دریافت مجوزهای لازم و توسعه واحد خود، با مشکل مواجهم. برای عبور از پیچ‌وخم‌های اداری باید به اداره‌های متعددی مراجعه کنم که واقعا زمان‌بر است. ادامه چنین روندی به دلسردی من می‌انجامد و سبب می‌شود درنهایت به‌دنبال راه چاره دیگری برای سرمایه‌گذاری باشم.
چالش اعطای تسهیلات
«خلیل جهدی»، ازجمله سرمایه‌گذاران در بخش صنعت استان آذربایجان‌غربی است که به‌دلیل بروز مشکلات مالی در سال‌های اخیر با کمبود سرمایه در گردش مواجه شده و برای رفع چالش‌های متعدد پیش‌روی واحد تولیدی خود، به‌دنبال دریافت تسهیلات بانکی است. او دراین باره می‌گوید: برخی بانک‌های استان در زمینه اختصاص تسهیلات موردنیاز صنایع مسیر درستی را طی نمی‌کنند. بسیاری اوقات قبل از پرداخت تسهیلات، ده‌ها امضاء از متقاضی گرفته می‌شود که تعهدهای سنگین و غیرقابل برگشتی را به وام گیرنده تحمیل می‌کند؛ این موضوع می‌تواند کل سرمایه تولیدکننده را با خطر مواجه کند.
جهدی ادامه می‌دهد: یکی از شرایطی که برخی بانک‌ها به تولیدکننده تحمیل می‌کنند، قیمت‌گذاری ملک تضمینی ازسوی کارشناسان بانک‌هاست. این موضوع منطقی نیست، چراکه بانک به‌دلیل ذی‌نفع بودن، نمی‌تواند قیمت‌گذاری را انجام دهد و باید کارشناس ثالثی که مورد تأیید کانون کارشناسان دادگستری است، این کار را انجام دهد، اما در قرارداد وام مرجع تشخیص و قیمت‌گذاری، خود بانک است. این تولیدکننده اضافه می‌کند: نرخ تسهیلات بانکی هم بین 18 تا 21درصد است که عملا برای بخش تولید غیرقابل تحمل است. بانک‌های تخصصی هم که نرخ تسهیلات 15درصدی دارند، شرایط دشوارتری برای پرداخت تسهیلات قرار داده‌اند که تولیدکننده را ناامید می‌کند.
مرکزی برای رفع موانع تولید
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی درباره اقدام‌های انجام شده برای رفع مشکلات واحدهای تولیدی این استان به خبرنگارهمشهری می‌گوید: با توجه به مشکلات موجود دراین حوزه، آبان‌ماه سال گذشته مرکز شبانه‌روزی فوریت‌های رسیدگی به مشکلات واحدهای تولیدی و طرح‌های سرمایه‌گذاری در سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آغاز به‌کار کرده‌است. «غلامرضا بابایی» می‌افزاید: دراین مرکز شبانه‌روزی که رفع موانع تولید دراستان را پیگیری می‌کند، نمایندگانی از دستگاه‌های اجرایی آذربایجان‌غربی و بانک‌های عامل حضور دارند.
وی با تاکید بر لزوم حمایت موثر بانک‌ها از صنایع استان ادامه می‌دهد: سال‌گذشته ۶٠٢میلیارد ریال سرمایه به واحدهای صنعتی این استان تزریق شد و با احیای آنها، آذربایجان‌غربی رتبه دوم کشور را از این لحاظ به خود اختصاص داده‌است. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی درباره چرایی غیرفعال بودن 27درصد از واحدهای صنعتی استان اضافه می‌کند: برخی واحدهای صنعتی راکد مشکل حقوقی و برخی دیگر مشکل سرمایه درگردش دارند که رفع مشکلات آنها به بررسی بیشتری نیاز دارد.
3 اولویت محوری
معاون هماهنگی اموراقتصادی استاندار آذربایجان‌غربی دراین باره به خبرنگارهمشهری می‌گوید: شفاف‌سازی در زمینه منابع و مصارف بانکی و پرداخت تسهیلات اعتباری به طرح‌های تولیدی استان، از موضوع‌های مهمی به‌شمار می‌رود که همیشه زیرنظر و در دست پیگیری بوده و دراین زمینه از بانک‌ها مطالبه‌گری می‌کنیم. «نادر صادقی» ادامه می‌دهد: بررسی منابع و مصارف بانک‌ها، شفاف‌سازی میزان تسهیلاتی که آنها به واحدهای تولیدی در بخش صنعت و خدمات کشاورزی پرداخت کرده‌اند و همچنین تشویق فعالان بخش‌خصوصی به استفاده از این تسهیلات که با بهره کمتر در اختیارشان قرار می‌گیرد، از اولویت‌های اقتصادی ترسیم شده در آذربایجان‌غربی است.
وی اضافه می‌کند: برای حمایت بیشتر از طرح‌های تولیدی، اجرای برنامه مدونی مدنظر قرار گرفته که براساس آن میزان سود بازپرداخت تسهیلات کمتر می‌شود و ۳درصد یارانه دولتی هم به آن تعلق می‌گیرد. با توجه به این حمایت‌ها، شرایط بهتری برای تولید در آذربایجان‌غربی مهیا می‌شود.