فرحناز چراغی _ همشهری آنلاین:
پاوه، بزرگ‌ترین شهر پلکانی ایران است که بیش از ۳هزارسال سابقه دارد؛ این شهرستان در شمال‌غربی استان کرمانشاه واقع شده و تا قبل از سال ۱۳۳۸ روستا و جزو استان کردستان بوده‌است. این شهرستان تا سال ۱۳۶۸ و جدا شدن شهر جوانرود از آن، دومین شهرستان استان کرمانشاه ازنظر جمعیت و مساحت به حساب می‌آمد.
پاوه با دره‌های پر پیچ و خم، عمیق و کوهستانی‌اش، دشت ندارد و پوشش منطقه جنگلی و ارتفاعات آن برف‌گیر است؛ ویژگی‌هایی که زیبایی طبیعت این شهر را بیش‌از پیش به رخ هر بیننده‌ای می‌کشد و تا پیش از همه‌گیری ویروس کرونا، سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی برای بازدید از مناظر چشم‌نواز طبیعی، راهی پاوه می‌شدند.
پاوه اما این روزها با وجود چشمه‌سارهای پرآب و رودخانه‌های متعدد، دچار تنش آبی بوده و مدتی است که زنگ‌خطر کم‌آبی دراین شهر به‌صدا درآمده و مردم را نگران کرده‌است. ازسوی دیگر بیکاری هم گرهی است درمیان مشکلات مردم پاوه؛ ظرفیت‌های فراوان روستاهای «هجیج»، «ساتیاری»، «شمشیر» و...، برخورداری از موزه‌ها و برگزاری جشنواره‌های انار، غار «قوری‌قلعه» و دیگر جاذبه‌های گردشگری این شهر هنوز نتوانسته رنج بیکاری را بر مردم این دیار هموار کند.
رنج بیکاری
وجود این ظرفیت‌های گردشگری درحالی‌است که پاوه از شهرستان‌های بیکار استان کرمانشاه به‌حساب می‌آید که براساس برخی آمارها، نرخ بیکاری دراین شهرستان به‌حدود ۲۸درصد هم می‌رسد و این موضوع تعداد قابل‌توجهی از مردم این شهرستان را وادار به انجام کار سخت و طاقت‌فرسای کولبری کرده‌است؛ شغلی که راه ناگزیر بسیاری از مرزنشینان کرمانشاهی است و آمار نشان می‌دهد بیش از ۱۲هزارو ۷۰۰خانوار در روستاهای صفرمرزی این استان از راه کولبری رسمی در بازارچه‌های مرزی امرارمعاش می‌کنند.
پاوه همچنین به «شهر بدون چراغ قرمز» هم معروف است؛ توپوگرافی کوهستانی خاص منطقه و شیب زیاد دامنه کوه‌های آن، سبب شده در تقاطع‌های این شهر زمین مسطحی برای قراردادن چراغ وجود نداشته باشد و به‌همین دلیل لقب شهر بدون چراغ قرمز را به خود اختصاص داده‌است. مردم این دیار ارزش و قدر زمین را خوب می‌دانند؛ چراکه زمین و مسکن در پاوه به‌دلیل توپوگرافی سخت و خشن آن، نسبتا گران است.
اینها اما همه مشکلات مردم پاوه نیست، چراکه صنعت و کشاورزی هم آنچنان که باید دراین منطقه رونق ندارد و فعالیت‌های این حوزه به باغداری محدود شده‌است. جاده‌های نامناسب هم راه‌های این شهرستان را پرخطر کرده‌است؛ چالشی که از مشکلات اساسی مردم به‌حساب می‌آید و خواستار اتخاذ تدابیر ویژه‌ای برای برون‌رفت از چنین وضعیتی هستند.
گذشته از کم‌آبی و بیکاری، گرانی مسکن هم یکی دیگر از مشکلات مردم پاوه است؛ چالشی که کمبود زمین دلیل اصلی آن ارزیابی می‌شود. فعالان حوزه مسکن در پاوه معتقدند ناکافی بودن میزان تسهیلات درنظر گرفته شده، از مشکلاتی است که مردم این شهر را از خرید خانه دور کرده و به بازار اجاره‌نشینی رونق داده‌است. همسان بودن میزان تسهیلات با نقاطی که برای ساختمان‌سازی نیازی به «کوه‌بری» نیست و به‌راحتی می‌توان عملیات پی‌کنی را انجام داد، مردم پاوه را دراین حوزه با مشکلات بسیاری مواجه کرده‌است.
درکنار اینها تأثیر بعد مسافت بر افزایش قیمت مصالح ساختمانی مزید بر علت شده تا به گرانی خانه دراین منطقه دامن زده شود. با یک محاسبه سرانگشتی می‌توان به این نتیجه رسید که ساخت مسکن در شهرستان پاوه چندبرابر سایر نقاط هزینه دارد.
به‌نظر می‌رسد پاوه برای رهایی یافتن از مشکلات بسیاری که زندگی مردم این منطقه را با دشواری مواجه کرده، نیازمند برنامه‌ریزی‌های مدون برای دستیابی به توسعه و آبادانی است.
پاوه در بحران آبی
سرپرست فرمانداری پاوه در گفت‌وگو با همشهری به مشکلات مختلف این شهرستان اشاره می‌کند و می‌گوید: کم‌آبی یکی از مهم‌ترین مشکلات پاوه است؛ در گذشته با «تنش آبی» دراین شهرستان مواجه بودیم که اکنون به «بحران آبی» تبدیل شده‌است، چراکه با کاهش ۳۵درصدی بارش‌ها روبه‌رو هستیم.
«جلیل بالایی» می‌افزاید: شرایط جغرافیایی پاوه به‌گونه‌ای است که باید برای شهرها و روستاهای این شهرستان متناسب با شرایط ویژه منطقه تصمیم‌گیری کرد و تأمین منابع آب از طریق مخازن و پمپاژ از چشمه‌ها توسط خطوط انتقال صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه بارش‌ها در شهرستان پاوه بیشتر سیلابی است و مخازن توانایی ذخیره طولانی مدت آب را ندارند، ادامه می‌دهد: با توجه به اقدام‌های انجام شده، درحال‌حاضر مشکلات مربوط به کم‌آبی از طریق اجرای خطوط انتقال، بهسازی چشمه‌ها و همچنین آبرسانی سیار در حال رفع شدن است.
بالایی اظهار می‌کند: بیشتر جمعیت این شهرستان در شهر پاوه متمرکز هستند و با توجه به این موضوع، با اجرای طرح خط انتقال آب «هانی کوان» مشکل کم‌آبی دراین شهر تاحدود زیادی رفع شده‌است. همچنین از 5شهر این شهرستان تنها شهر «بانه وره» به‌دلیل نداشتن منبع آب کافی با مشکل مواجه است و شهرهای «نوسود»، «نودشه» و «باینگان» نیز چالش حادی در زمینه تأمین آب ندارند.
وی تصریح می‌کند: هم‌اکنون به شهر بانی‌وره و ۱۰روستای دیگر از طریق تانکر، آبرسانی انجام می‌شود. همچنین تعدادی دستگاه پمپاژ برای استفاده برخی از روستاهای این شهرستان نصب و برای روستاهای «چورژی»، «خانقاه» و «دوریسان» خط جدید انتقال آب تعریف شده‌است.
چاره‌اندیشی برای آبرسانی به باغ‌ها
سرپرست فرمانداری پاوه درباره مشکل تأمین آب برای باغ‌های این شهرستان هم می‌گوید: باغ های پاوه سرمایه اقتصادی، طبیعی و معیشتی مردم محسوب می‌شوند و تأمین آب برای آنها در اولویت دستگاه‌های مربوط قرار گرفته‌است. برهمین اساس با انتقال آب چشمه بل به باغ‌های نودشه، بخشی از نگرانی مردم دراین حوزه کاسته شد. همچنین برای تأمین آب موردنیاز باغداران روستای خانقاه، خط انتقال پساب تصفیه‌خانه درنظرگرفته شده که درحال طی کردن مراحل پایانی است.
بالایی عنوان می‌کند: درحال‌حاضر ازمجموع 4هزارهکتار باغ موجود در شهرستان پاوه، نزدیک به ۲هزارهکتار آن با روش‌های سنتی درحال آبیاری است.
وی ادامه می‌دهد: مشکلات آبی شهرستان پاوه احصا و راهکارهای رفع آن هم مشخص شده و باید اقدام‌های مورد نظر با جدیت دنبال شود. البته مردم این شهرستان نیز همکاری خوبی با مسئولان دارند و درحال مدیریت منابع آبی در حوزه مصرف خانگی و کشاورزی هستند.
دردسرهای کمبود زمین در پاوه
این مسئول همچنین کمبود زمین در پاوه را از عامل تاثیرگذار بر افزایش بیکاری دراین شهرستان می‌داند و می‌گوید: در منطقه اورامانات و به‌ویژه پاوه، کمبود زمین مناسب، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل بالا بودن نرخ بیکاری درمیان جوانان به‌شمار می‌رود، چراکه قابلیت کشاورزی درسطح گسترده وجود ندارد.
بالایی می‌افزاید: ازسوی دیگر به‌دلیل کوهستانی بودن منطقه، نمی‌توان واحدهای تولیدی ایجاد کرد. به‌نظر می‌رسد بهتر است برای رفع بیکاری، رویکردها در پرداخت تسهیلات مورد بازنگری قرار گیرد. البته شهرداری‌ها باید سازوکاری درنظر بگیرند تا همه شهرهای شهرستان پاوه دارای منطقه کارگاهی مناسب و قابل توسعه باشند.
وی درباره جاده‌های پرخطر این شهرستان نیز اضافه می‌کند: بیش از 2دهه است که پروژه تعریض جاده قزانچی به پاوه مطرح شده‌است، اما تا یک‌سال قبل عملیاتی نشده بود تا اینکه سال‌گذشته با پیگیری‌های نماینده استان درمجلس‌شورای اسلامی و همچنین استانداری، اجرای این پروژه آغاز شد. با بهره‌برداری از این پروژه تا حد زیادی می‌توان امیدوار بود که ضریب ایمنی این مسیر افزایش یابد.