همشهری آنلاین، فرشته رضایی:
توجه به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل پاک و حفاظت از محیط زیست شهری در سال‌های اخیر در بسیاری از شهرهای کشور در دستورکار مدیران شهری قرار گرفته‌است. برهمین اساس هم هست که چند سالی است طرح «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» با تلاش دوستداران ورزش‌های همگانی، طرفداران محیط زیست و برخی مدیران شهری به پیش رفت و توانست گام‌های موثری درمسیر فرهنگ‌سازی در حوزه حمل‌ونقل پاک بردارد. درچنین شرایطی برخی از شهرهای کشور در ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری، ترویج فرهنگ استفاده کم‌تر از خودرو و نیز برقراری ایستگاه‌های دوچرخه تلاش ویژه‌ای داشته‌اند؛ قزوین ازجمله شهرهایی است که در سال‌های اخیر رشد مناسبی در زمینه ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری داشته است. به‌گفته مسئولان مربوط، این شهر درحال‌حاضر بیش‌از ۵۲کیلومتر مسیر ویژه دوچرخه‌سواری دارد.
اتصال معابرشهری به مسیرهای دوچرخه
بررسی‌های انجام شده ازسوی کارشناسان درسال‌های اخیر نشان می‌دهد تمایل شهروندان به استفاده از دوچرخه بیش از قبل افزایش یافته‌است. با این حال قزوین فاصله محسوسی تا شهر دوچرخه دارد که بخشی از این فاصله به‌دلیل کمبود زیرساخت‌های مورد نیاز است.
با این وجود براساس آمار شهرداری قزوین، تاکنون ۳۷درصد از معابر این شهر با مسیرهای دوچرخه به هم متصل شده‌است. به گفته «شیما زرآبادی»، معاون حمل‌ونقل شهرداری قزوین، این پروژه تا پوشش کامل شهر با مسیرهای ایمن دوچرخه‌سواری ادامه خواهد داشت. در کنار توسعه شبکه معابر سواره مرکزی و ایجاد تقاطع‌های غیرهمسطح و تأکید بر محورهای ترانزیتی و شریانی، انسان‌محور بودن پروژه‌های شهری در اولویت قرار گرفته‌است؛ راهبردی که می‌تواند قزوین را به شهری پیشگام در مسیر توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل پاک و حفاظت از محیط زیست شهری قرار دهد.
لزوم تقویت زیرساخت‌ها
مسئول روابط عمومی هیأت دوچرخه‌سواری استان قزوین در گفت‌وگو با همشهری دراین باره می‌گوید: با وجود همه اقدام‌های انجام شده درسال‌های اخیر، قزوین تا تبدیل شدن به شهر دوچرخه‌سواری فاصله دارد. برای اینکه این ویژگی محقق شود، باید در حوزه تقویت زیرساخت‌های شهری گام‌های موثرتری برداریم.
«مصطفی ساکتی‌قزوینی» می‌افزاید: ازسوی دیگر نیاز است فعالیت‌های بین‌المللی مرتبط با این حوزه نیز تقویت شود. به‌عنوان مثال باید مسابقات یا تور بین‌المللی دوچرخه‌سواری برگزار و پرونده اقدام‌های انجام شده را در اتحادیه جهانی دوچرخه‌سواری (یو.سی.آی) ثبت کنیم. وی ادامه می‌دهد: همچینین باید رقابت‌های ملی دوچرخه‌سواری دراین شهر برگزار شود. تحقق این موضوع به بسترسازی‌هایی نیاز دارد که باید به‌صورت جدی ازسوی مسئولان ورزشی و شهری پیگیری شود. به‌عنوان مثال، هم‌اکنون شیراز به‌عنوان «شهر دوچرخه» شناخته شده و این به‌دلیل استفاده مناسب از قابلیت‌های موجود دراین عرصه است.
ساکتی‌قزوینی عنوان می‌کند: واقعیت این است که در شهرقزوین بخشی از شاخص‌ها و بسترهای موردنیاز هنوز محقق نشده‌است. به‌عنوان‌مثال، از اواخر سال1398 به‌دلیل همه‌گیری ویروس کرونا مسابقات دوچرخه‌سواری و فعالیت‌های اجتماعی مرتبط با این حوزه برگزار نشده‌است. وی اظهار می‌کند: اگر این اتفاق نیفتاده بود، حداقل می‌توانستیم ۲۰ تا ۲۲ مسابقه استانی و ملی برگزار کنیم تا در رنکینگ جهانی جای بالاتری داشته باشیم. ضمن اینکه برای ثبت در اتحادیه جهانی دوچرخه‌سواری باید درخواستی ارسال و وجهی هم پرداخت شود که به‌دلیل لغو فعالیت‌های اجتماعی، این مهم انجام نشد. اینها ازجمله عوامل دخیل در شناخته‌نشدن قزوین به‌عنوان «شهر دوچرخه» است.
اقدام‌های انجام شده
مسئول روابط‌عمومی هیأت دوچرخه‌سواری استان درباره اقدام‌های انجام شده باهدف توسعه زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری در شهرقزوین نیز می‌گوید: پس از افتتاح پل روگذر غدیر در انتهای جاده‌سلامت، اکنون دراین شهر حدود ۵۲کیلومتر مسیر ویژه عبور دوچرخه وجود دارد. ساکتی‌قزوینی می‌افزاید: دراینجا باید به یک نکته مهم نیز اشاره کرد؛ تا جایی که مربوط به حوزه اقدام‌های بالادستی در زمینه تأمین‌اعتبار، ایجاد مسیر ویژه و... می‌شود، این کار تا حدی انجام شده، اما بخش مهم فرهنگ‌سازی برای افزایش استفاده شهروندان از دوچرخه است. وی ادامه می‌دهد: براساس بررسی‌های آماری که صبح یک روز تعطیل و غیرجمعه از یک مسیر ویژه در قزوین انجام شد، تعداد دوچرخه‌سواران ترددکننده در مسیر موردنظر ۲هزارو۳۷۰ دوچرخه‌سوار بود که فقط از یک مسیر عبور کردند. ساکتی‌قزوینی عنوان می‌کند: این آمارها ثابت کرد که برای رونق دادن به دوچرخه‌سواری درشهر قزوین قابلیت‌های بالایی داریم و درسال‌های اخیر رشد مناسبی هم دراین عرصه داشته‌ایم. بنابراین می‌طلبد موانع تبدیل قزوین به «شهر دوچرخه» بررسی و مشکلات موجود با ارائه راهکارهای موثر، رفع شود.
مسیر پرمانع دوچرخه‌سواران
مسئول روابط‌عمومی هیأت دوچرخه‌سواری استان با تأیید موانع ایجاد شده در مسیرهای دوچرخه‌سواری شهرقزوین که گلایه شهروندان را به‌دنبال داشته‌است نیز می‌گوید: این مشکل در بسیاری از مسیرهای درون‌شهری وجود دارد. به‌عنوان مثال اگر وضعیت خیابان‌های پایین شهر، یعنی از مولوی تا سپه را بررسی کنیم، مشاهده خواهیم کرد که مسیر دوچرخه‌سواران در اشغال کامل خودروهای تخلیه بار، کسبه و البته دست‌فروشان است.
ساکتی‌قزوینی می‌افزاید: درمسیر خیابان خیام و عدل نیز اوضاع بهتر نیست. دراین خیابان‌ها نیز دوچرخه‌سواران امکان تردد راحت ندارند و به‌صورت مداوم شاهد سد معبر هستیم تا جایی که بعضا داخل مسیر ویژه دوچرخه، موتورسیکلت پارک شده‌است. البته بخشی از این مشکلات ناشی از محدودیت‌های موجود درمعابرشهری است. وقتی عرض خیابان کم است یا به‌گونه‌ای طراحی شده‌است که ماشین تخلیه‌بار نمی‌تواند حرکت کند، ناگزیر به استفاده از مسیر دوچرخه‌سواری می‌شود، اما می‌توان با انجام اقدام‌هایی این مشکلات را رفع کرد. وی درباره مسیر دوچرخه‌سواری در خیابان نوروزیان نیز می‌گوید: در بلوار نوروزیان از دانشگاه بین‌المللی به سمت پایین، مسیر ویژه دوچرخه درنظر گرفته شده‌است، اما دراین مسیر هم شاهد بروز مشکلات بسیاری برای دوچرخه‌سواران هستیم؛ از پارک ماشین و موتورسیکلت گرفته تا جانمایی ایستگاه اتوبوس.
ضرورت برخورد با سد معبر
مسئول روابط‌عمومی هیأت دوچرخه‌سواری استان درباره امکان درنظرگرفتن جریمه برای خاطیان نیز به همشهری می‌گوید: چندی قبل این هیأت با پلیس راهور قزوین تفاهم‌نامه‌ای امضا کرد تا براساس آن هرکجا که درمسیر دوچرخه‌سواری، خودرو یا موتورسیکلت مشاهده شد، با ارائه گزارش تخلف و شماره خودرو، جریمه اعمال شود. ساکتی‌قزوینی می‌افزاید: این‌درحالی‌است که تاکنون نه شاهد جریمه‌ای بوده‌ایم و نه تاثیری بر ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری داشته‌است. پلیس راهور باید جریمه درنظر بگیرد، قوه قضائیه موظف است درصورت تکرار اقدام جدی‌تری انجام دهد و...، این فرایندی است که در قانون تصریح شده؛ بنابراین متخلف باید برای تضییع حقوق شهروندی پاسخگوی قانون باشد. وی اضافه می‌کند: مسیر جاده‌سلامت قزوین نیز به عابران و دوچرخه‌سواران اختصاص داده شده‌است، اما اگر به آنجا هم سر بزنید، انواع موتور و وسایل سدمعبر وجود دارد؛ براین اساس شهرداری باید این دو مسیر را ازهم تفکیک کند، چراکه کنترل دوچرخه در سراشیبی سخت است؛ کمااینکه بیشترین مصدوم در این مسیر وجود دارد.