همشهری- زهرا خلجی: سویه دلتا تبدیل بهسویه غالب ویروس کرونا در جهان شده است و باوجود شیب صعودی واکسیناسیون در بسیاری از کشورها ازجمله ایران، نمودار درصد ابتلا و در برخی موارد مرگهای ناشی از کووید-۱۹ در برخی کشورها خیال نزولی شدن ندارد. با وجود این همچنان متخصصان بر این اعتقاد راسخ هستند که واکسن مهمترین عامل حفظ جان افراد در برابر مرگ است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا ماه گذشته با استناد به شواهد جدید مبنی بر ایجاد عفونت در افراد واکسینهشده آمریکایی اعلام کرده است که این افراد میتوانند به اندازه افراد غیرواکسینه کروناویروس را حمل کنند؛ به همین دلیل از ساکنان ایالات و شهرهایی که درگیر موج جدید ابتلا شدهاند خواست در فضاهای عمومی سربسته، بدون درنظر گرفتن شرایط واکسیناسیون، از ماسک استفاده کنند.
بهگزارش نیویورک تایمز، با این حال، این مرکز تأکید کرد که واکسنها همچنان در پیشگیری از بیماریهای شدید و مرگ بسیار مؤثر هستند، اما نوع بسیار مسری دلتا و امتناع برخی افراد از تزریق واکسن، کشور را در مسیری غیرمنتظره قرار داده است و عفونتها به بالاترین حد در ۶ماه گذشته رسیده است. دکتر روشل والنسکی، مدیر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، میگوید: اگر روند مقابله با ویروس تغییر نمیکرد، نیازی به انجام چنین اقدامی، وجود نداشت.دکتر والنسکی بارها و بارها گفته است که ایجاد عفونتهای پیشرفته در واکسینه شدهها بسیار نادر است، اما با این حال شیوع دقیق این عفونتها و پیامدهای آنها ناشناخته است.
دکتر والنسکی همچنین تأکید کرد: «درصد کمی از افرادی که کاملا واکسینه شدهاند درصورت قرار گرفتن در معرض ویروس، همچنان به کووید-۱۹ مبتلا میشوند. با این حال، اکثر افراد واکسینه شده بهاحتمال زیاد علائم خفیفی دارند و حتی ممکن است در درازمدت از آن سود ببرند؛ یعنی هر مواجهه با ویروس فرصتی برای سیستم ایمنی بدن ایجاد میکند تا دفاع خود را در برابر انواع احتمالی که در آینده بهوجود میآیند، تقویت کند.»
دکتر مایکل مینا، اپیدمیولوژیست دانشگاه هاروارد نیز میگوید: «تزریقهای تقویتکننده و عفونتهای خفیف طبیعی هر دو میتوانند ایمنی اولیه واکسنها را افزایش دهند.»
واکسن و جلوگیری از مرگ
واکسنهای فعلی برای مقابله با کووید-۱۹ برای جلوگیری از بستری شدن و مرگ، بدترین پیامدهای عفونت، آسیب به ریهها و سایر اندامها طراحی شده است. واکسنها آنتیبادیهایی در خون تولید میکنند که مانع از ریشه دواندن ویروس در این اندامها میشود، اما عفونت زمانی شروع میشود که افراد ویروس را از طریق بینی یا گلو استنشاق کرده یا ببلعند. بهنظر میرسد برخی از آنتیبادیهای تولید شده توسط واکسنها در ترشحات بینی و بزاق وجود دارند و احتمالا برای خنثیسازی انواع قبلی ویروس کافی بودهاند. اما سویه دلتا چالش سختتری را ارائه میدهد. در اوایل عفونت، زمانی که افراد بهاحتمال زیاد ناقل هستند، بهنظر میرسد نوع دلتا هزار برابر بیشتر از سویه اولیه ویروس تکثیر میشود و دیوار دفاع ایمنی را در بینی و گلو میشکند.
جنیفر گومرمن، ایمونولوژیست تورنتو میگوید: «بار ویروسی زیاد بهطور بالقوه آن دیوار دفاعی اولیه را از بین میبرد. برای جلوگیری از بیماریهای شدید و عفونتها، لازم است واکسنها به تولید آنتیبادیهای طولانیمدت در خون و بینی بپردازند.» اما با وجود افزایش ابتلا بهسویه دلتا در سراسر جهان، پزشکان ایمان خود را به اثربخشی واکسنهای کووید از دست ندادهاند. واکسیناسیون هنوز بهترین راه برای محافظت از افراد در برابر عفونت شدید، بستری شدن و مرگ ناشی از ویروس است. با وجود این که افراد کاملا واکسینه شده - افرادی که ۳ هفته از دوز دوم واکسنشان نیز گذشته است - هنوز به ویروس کرونا مبتلا میشوند؛ هرچند به میزان بسیار کمتر از افراد واکسینه نشده.
دکتر دانیل کوریتزکس، رئیس بخش بیماریهای عفونی بیمارستان بریگهام، دلایل متعددی را در مورد گزارشهای ابتلای واکسینه شدهها با سویه دلتا توضیح داد. کوریتزکس میگوید: «دلایلی که ما مواردی را در افراد واکسینه شده مشاهده میکنیم پیچیده است و احتمالا به بیش از یک عامل مربوط میشود. حتی اگر واکسن ۹۵ درصد اثربخشی داشته باشد، با وجود تعداد زیاد واکسیناسیون باز هم مشاهده ابتلا در این افراد دور از ذهن نیست.»
کوریتزکس اضافه کرد که طبیعت بسیار مسری نوع دلتا نیز میتواند مهمترین علت کاهش سطح ایمنی واکسن و درگیری افراد واکسینه شده باشد. بهنظر میرسد که واکسنها تنها چند درصد از اثربخشی خود را در برابر عفونت، عفونت علامتدار، بستری شدن و مرگ از دست میدهند؛ درحالیکه اثربخشی آن در برابر بستری شدن بیش از ۹۵ درصد حفظ میشود.