به گزارش همشهری آنلاین، تعداد اولیه ۶۴۰ بزرگسالان آماری بود که فرماندهی جابجایی هوایی آمریکا اعلام کرد و گفت این یک رکورد در بار هواپیمای نظامی C-۱۷ است. وی افزود ۱۸۳ کودک نیز در میان سرنشینان این هواپیما که مقصدی برای آن مشخص نشده بود وجود داشتند؛ پس از تجدید نظر در تعداد افغان‌های حاضر در پرواز C-۱۷؛ آمار به ۸۲۳ نفر افزایش یافت.
اما رسیدن به این هواپیمای نظامی در میان هرج و مرج فرودگاه کابل، وعده آمریکا در مورد تخلیه امن برخی از مردم افغانستان را زیر سوال می‌برد. هیچ سیستم منسجمی وجود ندارد و کسانی که خود را به فرودگاه می‌رسانند روزهای زیادی را در انتظار نشستن پرواز بعدی در جهنم سپری می‌کنند.
از زمان سقوط کابل در یکشنبه گذشته، صحنه‌های ناامیدکننده‌ای در اطراف فرودگاه پایتخت دیده می‌شود. هزاران نفر در تلاشی مأیوس کننده برای فرار به فرودگاه آمده‌اند. خبر سقوط مردم از هواپیمای درحال بلند شدن و پیدا شدن یک جسد در محفظه چرخ فرود هواپیما جهان را شوکه کرد
نوزادان و کودکان نوپا از روی دروازه‌های بسته فرودگاه به سربازانی که در طرف دیگر هستند سپرده شدند و این اوج ناامیدی مردم افغانستان است که فقط به نجات فرزندانشان از این کشور هم راضی شده‌اند. بسیاری از مردمی که پشت در فرودگاه انتظار پروازی به مقصدی نامشخص با می‌کشند ویزا یا کارت اقامتی ندارند.
در چهار روز گذشته، سارا که درخواست کرد نام واقعی وی فاش نشود، با خانواده خود در میان هزاران نفر، خارج از دروازه‌های فرودگاه کابل منتظر است و سعی می‌کند سوار هواپیمای تخلیه آمریکا شود.
او گفت بیش از ۱۵ نفر از جمله کودکانی را در مقابل چشمان خود دیده که هدف تیراندازی قرار گرفته‌اند؛ جمعیت آنقدر فشرده است که نفس کشیدن سخت شده و برخی زیر دست و پا مانده‌اند. بوی متعفن زباله روز به روز بدتر می‌شود. آب و غذا تمام شده و« وضعیت روحی مردم کاملاً خراب است.»
برای سارا و چهار نفر از اعضای خانواده‌اش ویزای آمریکا صادر شده و در نامه کنسولگری آمریکا دستور داده شده که مستقیما به کمپ سالیوان، پایگاه نظامی آمریکا در فرودگاه کابل، بروند. به آنها گفته شده که آماده باشند ملحفه با خود بیاورند. اما زمانی که به فرودگاه رسیدندبا جمعیت هزاران نفری روبرو شدند که ورودی فرودگاه را مسدود کرده بودند .
سارا گفت هیچکس حتی با داشتن ویزا اجازه ورود ندارد. «هیچ کس از ایالات متحده به ما کمک نمی‌کند. هیچ کس به ما نمی‌گوید به کدام دروازه برویم؛ ما حتی نمی‌دانیم پروازهای آمریکا در چه زمانی از راه میرسند. هیچکس به ما اطلاعاتی نمی‌دهد یا حتی رحم نمی‌کند.»
وی توضیح داد که چگونه بسیاری از خانواده‌ها با ویزای آمریکا، گذرنامه آمریکایی یا کارت سبز در اطراف آنها، در خارج از دروازه فرودگاه، منتظر هستند و هیچ کدام نتوانسته‌اند به پرواز تخلیه برسند یا حتی اطلاعاتی کسب کنند؛ این در حالیست که سربازان طالبان فرودگاه را محاصره کرده‌اند.
از آغاز عملیات آشوبناک نجات، یکشنبه گذشته، حداقل ۱۲هزار نفر از طریق فرودگاه کابل تخلیه شده‌اند. این افراد شامل ترکیبی از کارکنان دولت‌های غربی، کارمندان آژانس‌های کمک رسانی و همچنین برخی از ساکنان افغانستان بوده که با دولت‌های غربی یا آژانس‌های آنها کار کرده‌اند؛ برخی دیگر نیز به دلیل ماهیت شغلشان، مانند روزنامه‌نگاران، مترجمان یا فعالان حقوق بشر در این میان قرار گرفتند.
گفته شده که اکثر این افراد، تقریباً ۷هزار نفر، توسط ارتش آمریکا و با هواپیماهای باری از کابل خارج شدند. بریتانیا اعلام کرد که تا صبح چهارشنبه حدود ۱۲۰۰ نفر را از این کشور خارج کرده؛ وزیر دفاع آلمان نیز بعدازظهر جمعه گفت که حدود ۱۷۰۰ نفر را به محلی امن انتقال داده است.
رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، گفت که کشورش تا کنون ۵۵۰ نفر و فرانسه و ایتالیا نیز هر کدام حدود ۵۰۰ نفر را از افغانستان خارج کرده‌اند. استرالیا، کانادا، جمهوری چک، دانمارک، لهستان و سوئیس از دیگر کشورهایی هستند که در عملیات تخلیه شرکت دارند.
این افراد الان کجا هستند؟
بیشتر هواپیماهای نظامی خارج از کابل در پایتخت ازبکستان، تاشکند، دوحه‌ی قطر یا اسلام آباد در پاکستان فرود آمده‌اند، جایی که قرار است این افراد با پروازهای منظم به کشورهای پذیرنده منتقل شوند.
برخی از افغان‌هایی که عمدتا به صورت غیرنظامیانی با نمایندگی‌های بین‌المللی یا آمریکا در این کشور کار کرده‌اند به طور موقت در آلبانی، کوزوو یا مقدونیه شمالی پناه خواهند گرفت. این سه کشور حوزه بالکان، اولین کشورهای اروپایی هستند که به عنوان کشور ترانزیت با آمریکا قرارداد بسته‌اند. طرح‌های مشابهی نیز برای کلمبیا، اوگاندا و قطر در نظر گرفته شده است.
کدام کشورها قول پذیرش این مردم بی‌جا شده را داده‌اند؟
ایالات متحده متعهد شده که ۱۰ هزار نفر از افغانستان را بپذیرد، استرالیا نیز طبق برنامه موجود از ۳۰۰۰ نفر استقبال خواهد کرد. تاجیکستان ماه گذشته اعلام کرد که آماده اسکان صدهزار آواره از کشور همسایه خود است.
با این حال اکثر کشورهای اروپایی در پی نگرانی از تکرار بحران پناهجویان سال ۲۰۱۵، متعهد به پذیرش تعداد خاصی از پناهندگان افغان به غیر از کسانی که با آژانس‌های خود همکاری کرده‌اند، نیستند.
اردوغان به اتحادیه اروپا گفته است که به توافق قبلی در مورد مهاجران و پناهندگان پایبند باشد و به کشورهای همسایه کمک کند. اردوغان با اشاره به معاهده سال ۲۰۱۶ تاکید کرد که از افزایش ورود افغان‌ها به کشورهای همسایه نگران کننده است و بروکسل باید به این کشورها، مانند ایران، برای مقابله با هرگونه حرکت توده‌ای جدید کمک کند.
اردوغان در این باره به کیریاکوس میتسوتاکیس، نخست وزیر یونان گفت: «اگر اقدامات لازم در افغانستان و ایران انجام نشود، موج جدید مهاجرت اجتناب ناپذیر است.» آتن قبلاً گفته بود که ممکن است افغان‌هایی را که به سواحل این کشور رسیده‌اند به ترکیه بازگرداند چرا که از نظر آنها یک کشور «امن» برای مهاجران است.
بریتانیا از یک طرح شهرک‌سازی خبر داده که می‌تواند طی سالهای آینده پناهگاهی برای ۲۰هزار مهاجر افغان با اولویت زنان، کودکان و اقلیت‌های مذهبی باشد. کانادا نیز متعهد شده است که همین تعداد را اسکان دهد.
منابع: گزارش‌هایی از گاردین، ایندیپندنت، نیویورک تایمز و ..