به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزنامه همشهری، ویدئویی اخیرا در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن نیروهای طالبان در حال بررسی یکی از نمادین‌ترین تسلیحات مدرن آمریکایی یعنی بالگرد بلک هاوک هستند. این بالگرد پرواز نمی‌کند و نیروهای طالبان فقط موفق شدند آن را روی باند قدری به حرکت درآورند اما هرچه باشد، این فیلم پیام مهمی به دنیا مخابره کرده است: طالبان دیگر آن گروهی نیست که سربازانش فقط کلاشنیکف به‌دست دارند و با وانت جابه‌جا می‌شوند. تصاویر زیاد دیگری هم هست که نشان می‌دهد نیروهای طالبان، از تسلیحات مدرن و خودروهای نظامی آمریکایی استفاده می‌کنند. برخی از این نیروها، چنان تجهیزات انفرادی کامل و مدرنی دارند که به راحتی می‌شود آنها را با هر نیروی ویژه‌ای در دنیا مقایسه کرد.
طالبان این تسلیحات را از نیروهای ویژه و سربازان ارتش افغانستان هنگام تسلیم شدن‌شان غنیمت گرفته‌اند. برخی در شبکه‌های اجتماعی گفته‌اند که حالا طالبان به تنها گروه افراطی دنیا تبدیل شده که نیروی هوایی دارد.
نیروی هوایی طالبان
نیروی هوایی افغانستان ۱۶۷ بالگرد از جمله بالگرد و هواپیماهای هجومی در اختیار داشته اما مشخص نیست که چه تعداد از آنها به‌دست طالبان افتاده است. تصاویر ماهواره‌ای از فرودگاه قندهار نشان می‌دهند که برخی از این تجهیزات ارتش افغانستان همچنان در باند مستقر هستند.
در یک تصویر ماهواره‌ای که ۶ روز بعد از سقوط شهر گرفته شده، ۵ هلی‌کوپتر در فرودگاه قابل‌شناسایی هستند؛ از جمله ۲ هلی‌کوپتر MI-۱۷ ساخت روسیه و ۳ هلی‌کوپتر بلک هاوک.
در یک تصویر ماهواره‌ای که پیش از سقوط شهر گرفته شده، ۱۶ هلی‌کوپتر قابل‌شناسایی هستند؛ این یعنی برخی از این هلی‌کوپترها یا از کشور خارج یا به پایگاه‌های دیگر منتقل شده‌اند. طالبان دیگر پایگاه‌ها از جمله هرات، خوست، قندوز و مزارشریف را هم گرفته‌اند اما مشخص نیست چند هلی‌کوپتر یا هواپیما در اختیار آنهاست.
برخی از نیروهای طالبان و رسانه‌های خبری محلی تصاویری از این پایگاه‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند که نشان‌دهنده هلی‌کوپتر و پهپادهایی است که به‌دست طالبان افتاده است اما این ایده هم مطرح است که تعداد زیادی از هلی‌کوپترها و هواپیماهای نظامی افغانستان پیش از سقوط کابل، به خارج از کشور منتقل شده‌اند. در تصاویر ماهواره‌ای از فرودگاه ترمز ازبکستان تعدادی هلی‌کوپتر MI-۱۷، بلک هاوک و چند هواپیمای هجومی سبک ای-۲۹ کـــه احتـــــــــمالا از افغانستان به این پایگاه منتقل شده‌اند مشخص هستند.
بهترین‌ها در اختیار طالبان
درحالی‌که تردیدهای زیادی درباره قدرت هوایی طالبان وجود دارد، کارشناسان توافق دارند که آنها روی زمین، توانایی کافی بهره‌برداری از تسلیحات پیشرفته مانند اسلحه‌های انفرادی، مسلسل‌ها و خودروهای نظامی را دارند و از خوش‌شانسی طالبان، تعداد زیادی از این تسلیحات در افغانستان وجود دارد.
بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ میلادی، آمریکا حجم انبوهی از تسلیحات و تجهیزات نظامی را بین نیروهای افغان توزیع کرد: ۳۵۸ هزار و ۵۳۰ سلاح انفرادی از انواع مختلف، ۶۴ هزار مسلسل، ۲۵ هزار و ۳۲۷ نارنجک‌انداز و ۲۲ هزار و ۱۷۴ خودروی نظامی هاموی.
بعد از آن که نقش رزمی ناتو در سال۲۰۱۴ در افغانستان کنار گذاشته شد، مسئولیت تامین امنیت کشور به ارتش افغانستان سپرده شد. همزمان با ناتوانی ارتش برای مقابله با طالبان، آمریکا تجهیزات نظامی بیشتری به افغانستان داد و تجهیزات در حال فرسوده شدن را هم عوض کرد. فقط در سال ۲۰۱۷ میلادی، ۲۰ هزار نارنجک‌انداز جدید به ارتش افغانستان داده شد.
در سال‌های بعد هم آمریکا ۳ هزار و ۵۹۸ سلاح انفرادی، ۳ هزار و ۱۲ هاموی و تعداد قابل‌توجهی از دیگر تسلیحات و تجهیزات به افغانستان منتقل کرد.
ارتش افغانستان همچنین تعداد زیادی خودروی زرهی تهاجمی در اختیار دارد که برای جابه‌جایی سریع نیروها مورداستفاده قرارمی‌گیرد. از این خودروهای علاوه بر حمل نفرات، برای حمل تجهیزات هم استفاده می‌شود.
علاوه بر همه اینها، وزیر دفاع روسیه هم اخیرا در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی این کشور گفته است که بعد از فروپاشی ارتش افغانستان، بیش از ۱۰۰ موشک ضدزره هدایت‌شونده جاولین به‌دست طالبان افتاده است. سرگئی شایگو گفته است که این میزان موشک، حتی از دخیره تسلیحاتی ارتش اوکراین هم بیشتر است. از جاولین علاوه بر مقابله با تانک، برای هدف قرار دادن هر هدف دیگری، از سنگر و ساختمان گرفته تا هلی‌کوپتر هم استفاده می‌شود.
همه تسلیحات قابل‌استفاده‌اند؟
غنیمت گرفتن هواپیما شاید برای طالبان آسان بوده است اما استفاده عملیاتی و حفظ و نگهداری آنها احتمالا بسیار سخت و حتی شاید غیرممکن باشد. دکتر جاناتان شرودن، از گروه مشاوره امنیتی سی‌ان‌ای گفته است که در هلی‌کوپترها و هواپیماها، قطعات باید مدام عوض شوند و عملیاتی ماندن آنها بدون حضور تکنیسین‌های زمینی غیرممکن است.
بیشتر این هلی‌کوپترها و هواپیماها توسط پیمانکاران آمریکایی عملیاتی نگه داشته می‌شدند و همه آنها، پیش از پیروزی نهایی طالبان افغانستان را ترک کرده‌اند. این احتمال هم وجود دارد که این پیمانکاران یا ارتش افغانستان، به نوعی هلی‌کوپترها و هواپیماها را از کار انداخته باشد. با این حال، شاید طالبان خلبان‌های افغان را پیدا کنند و با تهدید خود و خانواده‌هایشان، آنها را مجبور کنند که هلی‌کوپترها و هواپیماها را به پرواز دربیاورند.
طالبان اما در مورد تسلیحات زمینی چندان مشکل نخواهد داشت و حتی نیروهای مبتدی آنها هم می‌توانند به راحتی از سلاح‌های انفرادی استفاده کنند چون سال‌هاست که آنها را در طرف مقابل دیده‌اند و به‌صورت موردی آنها را غنیمت گرفته و استفاده هم کرده‌اند. یک نگرانی مهم این است که این تسلیحات، سر از بازار سیاه دربیاورند و به خارج از کشور قاچاق شوند و این احتمال هم وجود دارد که در اختیار دیگر گروه‌های افراطی قراربگیرند. حتی این احتمال هم وجود دارد که گروه‌های زیرمجموعه طالبان با رهبری آن به مشکل بربخورند و در آینده، از طالبان جدا شوند و تسلیحات را با خود به جاهای دیگر ببرند.