همشهری- ابوالفضل عمویی ـ عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: جمهوری اسلامی ایران یک برنامه هسته‌ای دارد که موافقتنامه‌های بین‌المللی حق پیگیری این برنامه را داده است و این برنامه تحت نظارت‌های بین‌المللی هم قرار دارد. از جمله پادمانی که بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توافق شده و در حال اجراست. مبتنی بر این پادمان بازرسان آژانس به ایران سفر می‌کنند و از برنامه هسته‌ای ما بازدید و بر روند تولید و نگهداری مواد هسته‌ای نظارت می‌کنند. فراتر از همکاری با آژانس، ما در چارچوب برجام هم نظارت‌هایی فراتر از پادمان را پذیرفته‌ایم که ازجمله آنها نظارت‌های مبتنی بر پروتکل الحاقی بود که دوربین‌هایی جدا از دوربین‌های پادمانی در داخل مراکز هسته‌ای ما نصب شده بود. همچنین روند نظارت‌های بازرسان فراتر از پادمان جریان داشت.
با بدعهدی طرف آمریکایی و اروپایی با تصویب قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها مجلس شورای اسلامی فرصت ۲ ماهه‌ای به طرف‌های غربی ازجمله کشورهای ۱+۴ داده شد که تحریم‌ها علیه ایران را لغو کنند و ایران اعلام کرد درصورتی که این تحریم‌ها لغو نشود اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف می‌کند. به این دلیل که ما اجرای پروتکل الحاقی را در چارچوب برجام پذیرفته بودیم که طرف مقابل منافع اقتصادی را برای کشور ما درنظر بگیرد. وقتی این منافع برای کشور ما دیده نشد اجرای یکجانبه پروتکل الحاقی مخالف منافع ملی ایران بود.
بعد از این مهلت ۲ ماهه هم طرف اروپایی اقدامی را صورت نداد و در نهایت اسفند ماه سال گذشته اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شد. بعد از این اقدام، آقای گروسی سفری به ایران داشت و پیشنهاد داد درحالی‌که دوربین‌های نظارتی آژانس در مراکز هسته‌ای ایران قرار دارند طبق قانون، بازرسان آژانس دیگر به محتوای آنها دسترسی نداشته باشند، اما اصل فعالیت دوربین‌ها حفظ شود؛ یعنی محتوای فیلم‌ها در اختیار آژانس قرار نگیرد.
براساس این پیشنهاد گروسی، درصورتی که ایران با آژانس به توافق و منافع اقتصادی خود می‌رسید آنگاه آژانس هم می‌توانست به محتوای این دوربین‌ها دست یابد. مهلت این توافق ۳ماهه نیز به پایان رسید و جمهوری اسلامی اعلام کرد که با توجه به این که طرف مقابل در هیچ‌کدام از این مراحل به تعهدات خود عمل نکرده، دیگر برای آژانس توافق دوجانبه‌ای را درنظر نمی‌گیرد.
هرچند ما این دوربین‌ها را در داخل حفظ کردیم و آنها به‌صورت خودکار مراحل ضبط فیلم را انجام می‌دهند اما اجازه دسترسی به طرف‌های خارجی داده نشده است.
بعد از گذشت چند ماه فیلم این دوربین‌ها به‌دلیل این که بازرسان آژانس به آنها دسترسی نداشته‌اند پر شده و دیگر حافظه‌ای برای ضبط فیلم ندارند و نیاز به سرویس دارند. آژانس درخواست کرد که بتواند به این دوربین‌ها فقط برای سرویس و تعویض RAM و فایل ذخیره‌ساز آنها اقدام کند.
روز گذشته یک توافق فنی بین ایران و آژانس صورت گرفت که آقای رافائل گروسی به‌عنوان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و محمد اسلامی به‌عنوان رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیه‌ای اعلام کردند که طبق این توافق آژانس همچنان به محتوای دوربین‌ها دسترسی نخواهد داشت، اما ایران از روی حسن نیت، اصل وجود دوربین‌ها و ادامه ضبط آنها را پذیرفت.
بر این اساس اجرای قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها همچنان ادامه خواهد داشت تا طرف مقابل دست از تحریم‌های ظالمانه علیه ایران بردارد. در این مرحله جمهوری اسلامی ایران حسن نیت خود را نشان داده است و انتظار می‌رود که مدیرکل آژانس هم با ارائه گزارش مثبتی از همکاری‌های ایران، فضای اجلاس شورای حکام که در چند روز آینده برگزار می‌شود را مدیریت کند و این فضا در جهت همکاری با ایران قرار بگیرد.
موضع جمهوری اسلامی این است که آژانس باید فقط در موضع فنی بماند و هرگونه سیاسی کاری در فعالیت‌های آژانس و دبیرخانه آن مانع همکاری ایران و آژانس خواهد بود و انتظار ما این است که آقای مدیرکل در موضع‌گیری‌های خود دقت لازم را داشته باشد.
در این مورد که آیا امکان این هست که شورای حکام قطعنامه‌ای علیه ایران صادر کند یا خیر هم باید تأکید کنیم برنامه هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز است و بازرسی‌شده‌ترین برنامه هسته‌ای در کل جهان است و ما بیشترین همکاری را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته‌ایم. ازاین‌رو صدور هرگونه قطعنامه در شرایطی که ما همکاری کاملی با آژانس داشته‌ایم باعث تخریب روابط ایران و آژانس می‌شود و انتظار این که ایران تحت فشار از مواضع اصولی خود کوتاه بیاید نابجاست.
صدور هرگونه قطعنامه حتما بر روند همکاری‌های ما با آژانس تأثیر منفی می‌گذارد و انتظار ما این است که کشورهای عضو شورای حکام حتما سطح بالای تعامل ایران با آژانس را در نظر بگیرند.