این باغ با وسعتی در حدود 5/8 هکتار با شماره 2363 در 23مردادماه سال 1378 هـ . ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این باغ در بستری کوهستانی قرار گرفته است که مربوط به دوره قاجار و از املاک امیر اسماعیل خان شوکتالملک بوده و به عنوان سکونتگاهی ییلاقی استفاده میشده و به دلیل آنکه وی وارث و فرزندی نداشت اموال او به برادرش محمدابراهیم خان رسید و بعدها توسط اسدالله علم، وزیر دربار وقف گردید.
این باغ دارای ورودیها، عمارت اندرونی، فضاهای خدماتی، اصطبل، یخچال و برجهای نگهبانی میباشد.
عمارت اصلی باغ در ضلع جنوبی و با محور شرقی ـ غربی بنا شده است. این عمارت دارای 3 بخش است:
- حوضخانه
- بخش مرکزی
- اتاقهای ضلع شرقی و غربی حوضخانه
بخش اندرونی باغ که جنوبیترین قسمت باغ است از لحاظ طرح و معماری شباهت زیادی به خانههای مسکونی بافت بیرجند دارد.
این فضا شامل: حیاط، ایوان، هشتی، فضاهای ارتباطی، راهروها و اتاقهای متعدد در چهار ضلع حیاط میباشد.
ایوان در ضلع جنوب دارای دو ستون با مقطع دایره و دو نیم ستون میباشد. در مرکز حیاط، حوضی با طرح 8 ضلعی و چهار باغچه کوچک در اطراف به چشم می‌خورد که درختان کاج در آنها کاشته شده است.
فضاهای خدماتی شامل: سرویس بهداشتی، مطبخ، حمام، اتاقهای خدمه و نگهبانان است که در گوشه جنوب شرقی و نیز در ضلع جنوب عمارت اصلی قرار دارد. این باغ در چهار گوشه دارای برجهای نگهبانی است.
درختان موجود در باغ شامل درختان تزیینی، سایهدار و میوهدار از جمله چنار، کاج، سرو، هلو، انار، توت، زردآلو و تاک میباشد. درختان باغ بیشتر از گونه کاج میباشند که در میان آنها درختان عرعر، انار و گردو به همراه بوتههای گل چون شقایق، محمدی به چشم می‌خورد.
از بخشی از این باغ به عنوان موزة تاریخ طبیعی و حیات وحش بیرجند استفاده می‌شود و بخشی دیگر به رستوران سنتی تغییر کاربری داده است.
فاطمه حیدری - هما ایرانی بهبهانی