همشهری- مرضیه ثمره‌حسینی: ضرورت کاهش آلودگی هوا و همچنین حمایت از صنعت خودروسازی داخلی، اسقاط خودروهای فرسوده و نوسازی آنها را در اولویت کار دولت قرار داده است. به‌رغم اینکه حدود یک دهه از آغاز طرح نوسازی خودروها و تاکسی‌های فرسوده در تهران می‌گذرد، دستاوردها نشان می‌دهد که این طرح پیشرفت چندانی نداشته است. براساس آمار روزهای پایانی سال ۹۹، بیش از ۴۰ هزار خودروی فرسوده در تهران تردد می‌کنند؛ یعنی نیمی از ناوگان تاکسیرانی تهران فرسوده و نیازمند نوسازی است. در سال گذشته ۳ هزار و ۲۵۲ دستگاه تاکسی فرسوده نوسازی شدند؛ البته مقرر بود در این طرح، حدود ۱۵ هزار تاکسی فرسوده نوسازی شوند که این وعده بر زمین ماند. از همین تعداد نیز هزار و ۱۷۹ تاکسی‌دار، به‌دلیل مشکل مالی موفق به واریز وجه حساب خود به خودروساز نشدند. با پایان سال ۹۹، اجرایی‌شدن طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده به اردیبهشت ۱۴۰۰ موکول شد.
وام ۹۰ میلیونی با سود ۴ درصد
مدیر صندوق کارآفرینی امید تهران گفته که برای اجرای طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده به هر راننده تاکسی، وامی به مبلغ ۹۰ میلیون تومان با سود ۴ درصد، بازپرداخت پنج ساله و با ارائه تنها یک فقره چک تعلق می‌گیرد. برای تامین منابع مالی این وام، تفاهمنامه سه‌جانبه اعطای ۱۰ هزار فقره وام نوسازی تاکسی‌های فرسوده میان سازمان برنامه و بودجه کشور، شهرداری تهران و صندوق کارآفرینی امید به امضا رسیده که سهم سازمان برنامه و بودجه کشور در این تفاهمنامه ۱۵۰ میلیارد تومان، سهم شهرداری تهران ۱۵۰ میلیارد تومان و سهم صندوق کارآفرینی امید هم ۶۰۰ میلیارد تومان است. تاکنون اما تنها مبلغ ۳۰ میلیارد تومان از طرف سازمان برنامه و بودجه پرداخت شده است، باید سهم ۳۰ میلیارد تومانی شهرداری تهران هم به‌حساب صندوق کارآفرینی امید واریز شود تا تخصیص تسهیلات به رانندگان متقاضی صورت گیرد.
موانع اجرای طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده و راه‌حل‌های آن
به‌رغم ضرورت تسریع در روند اجرای طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده، کاهش ۶۰ درصدی درآمد تاکسی‌داران با شیوع کرونا و افزایش فزاینده قیمت خودرو، سبب شده است که تاکسی‌داران حتی با وجود تسهیلات بانکی، توان پرداخت بخشی از پول خودروی جدید که مربوط به آنهاست و همچنین بازپرداخت وام ۹۰ میلیونی را نداشته باشند. این مسئله مهم‌ترین مانع در اجرای طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده است. فردی که زمانی خودروی خود را با قیمت ۱۰ تا ۲۰ میلیون خریده، اینک با افزایش ۱۰ برابری قیمت خودرو مواجه است؛ قیمت خودروی سمند از ۱۰۸ میلیون تومان به ۱۲۳ میلیون تومان و قیمت خودروی پژو از ۱۱۸ میلیون تومان به ۱۳۶ میلیون تومان رسیده، درحالی‌که درآمد راننده تاکسی به همین نسبت افزایش پیدا نکرده. در شرایطی که قیمت خودرو بدون توقف افزایش می‌یابد، راه‌حل در بالا بردن سطح تسهیلات و پرداخت بخشی از قیمت خودرو به‌صورت کمک بلاعوض به رانندگان تاکسی است، شهرداری اما گفته منابع مالی لازم برای افزایش مقدار وام به رانندگان را ندارد. استفاده از خودروهای دست‌دوم با سن پایین به‌عنوان تاکسی، راه‌حل دیگری است که می‌تواند به اجرای طرح نوسازی کمک کند؛ به این ترتیب که تعدادی از خودروها بعد از چند سال کارکردن، به کارخانه‌های اصلی برگردانده و پس از نوسازی، با قیمتی پایین‌تر به برخی از کشورها واگذار می‌شوند. تخصیص ارز ارزان با این هدف که رانندگان تاکسی، خودروهای خارجی را با دلار ارزان خریداری کنند تا قیمت تمام‌شده برایشان کمتر شود نیز راه‌حل دیگری است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. با توجه به موانع موجود، محمد روشنی، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی تهران درخصوص تعداد تاکسی‌های نوسازی‌شده تا پایان سال ۱۴۰۰ گفته که هدف، نوسازی ۲۰ هزار تاکسی فرسوده تا پایان سال بود اما با وجود موانع موجود، پیش‌بینی ما در بهترین حالت، ۱۵ هزار دستگاه تاکسی است.