به گزارش همشهریآنلاین به نقل از ایسنا، پایگاه خبری عربی پست بعد از تایید خبر برگزاری مذاکرات میان ایران و عربستان از سوی دو کشور به نقل از برخی منابع آگاه مدعی شد که تهران و ریاض بعد از چهار دور مذاکره به تفاهماتی رسیدهاند که از مهمترین آنها میتوان به توقف حمایتهای عربستان از گروههای معارض ایرانی، سرمایهگذاری عربستان در عراق و سوریه، ایجاد جاده بین المللی میان مشهد-کربلا و مکه و همچنین بازگشایی سفارتهای دو کشور اشاره کرد.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه سعودی اخیرا اعلام کرد که کشورش در ۲۱ سپتامبر دور چهارم مذاکرات خود با ایران را برگزار کرده است اما این مذاکرات همچنان در مرحله مقدماتی است.
یک منبع دیپلماتیک عراقی که از نشست اخیر میان دو کشور ایران و عربستان مطلع است در گفت وگو با عربی پست مدعی شد که دور آخر مذاکرات تهران و ریاض در داخل فرودگاه بینالمللی بغداد برگزار شد و فضای این مذاکرات «بسیار مثبت» بود.
وی با بیان این که بعد از توقف مذاکرات ایرانی-سعودی به دلیل انتقال دولت در ایران نگرانیهایی نسبت به شکست این مذاکرات وجود داشت، مدعی شد: اما نشست اخیر که با حضور علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و عادل الجبیر، وزیر مشاور دولت سعودی در امور خارجه برگزار شد نشان دهنده رسیدن به تفاهمات بیشتر میان دو کشور است و نشان میدهد که دو طرف تصمیم به ازسرگیری مذاکرات دارند.
برخی منابع ایرانی نیز مدعی شدهاند که پرونده مذاکرات ایران با عربستان از وزارت خارجه به شورای عالی امنیت ملی به ریاست علی شمخانی منتقل شده است.
به گزارش ایسنا، این منابع درحالی مدعی دیدار شمخانی با الجبیر هستند که اخیرا یک منبع مطلع در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی گفت: هیچگونه ملاقات یا تماسی میان دریابان «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با مقامات عربستان سعودی انجام نشده و برنامهای نیز در این رابطه وجود ندارد.
برخی منابع ویژه بلندپایه ایرانی که خواستارعدم فاش شدن نامشان شدهاند در گفت وگو با این پایگاه خبری مدعی شدند: هیاتهای امنیتی سعودی به ایران آمدهاند تا کارهای ترمیم سفارت عربستان در تهران به منظور بازگشایی این سفارت به همراه کنسولگری این کشور در مشهد را انجام دهند. هیاتهای سعودی سیستم امنیتی و فنی داخل سفارت و کنسولگری را بروزرسانی کردهاند تا ازعدم نفوذ به این سیستم قبل از بازگشایی دوباره سفارت مطمئن شوند. در مقابل یک هیات امنیتی ایرانی به عربستان رفته است تا کارهای بازگشایی سفارت تهران در ریاض و کنسولگری این کشور در جده را انجام دهد.
یک منبع ایرانی گفته است که اقدام به بازگشایی سفارتهای دو کشور نشان دهنده حسن نیست است و میتواند آغازی برای حل بسیاری از اختلافات میان دو کشور باشد. ایران تمایل دارد که پروندههای مورد اختلاف به طور جداگانه و یکی پس از دیگری مورد بررسی قرار گیرند و بررسی یکباره تمام پروندهها انجام نگیرد. تهران همچنین به ریاض تاکید کرده است که در گام اول و قبل از رسیدن به هرگونه تفاهم و یا توافق درخصوص پرونده یمن و سوریه ابتدا باید سفارتها بازگشایی شوند. طرف ایرانی همچنین به طرف سعودی اعلام کرده است که بعد از بازگشایی سفارتها مذاکرات علنی خواهد شد و سطح نمایندگان دیپلماتیک مذاکره کننده بالا خواهد رفت.
از سوی دیگر، یک منبع نزدیک به مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق مدعی شد که الکاظمی به دو طرف ایرانی و سعودی پیشنهاد ایجاد یک بزرگراه بین المللی میان مشهد و مکه را داده است به طوری که این بزرگراه از کربلا بگذرد و این سه شهر مقدس را به هم وصل کند و این امر نشان دهنده «عمق روابط» خواهد بود.
این منبع مدعی شده که هردو طرف ایرانی و سعودی از این پیشنهاد استقبال کردهاند و یک منبع ایرانی میگوید: این ایده، ایده بسیار خوبی است و امیدوارم که اجرایی شود و مقامات تهران با آن ممانعت نکنند.
منابع ایرانی و عراقی همچنین در گفتوگو با عربی پست مدعی شدهاند که طرف ایرانی از سعودیها درخواست کرده است که به اقلیت شیعی موجود در عربستان فشار امنیتی وارد نکنند و اجازه دهند که به زیارت مشهد مقدس بیایند.
بر اساس این گزارش، منابع بلندپایه مدعی شدهاند: طی مذاکرات میان ایران و عربستان به فعالیتهای سیاسی دو طرف در منطقه پرداخته شده است و ایران به عربستان شرط کرده است که قبل از بازگشایی سفارتها و ازسرگیری روابط دیپلماتیک ابتدا باید حمایتها از گروههای معارض ایرانی متوقف شود و هیچ گونه حمایت سیاسی، رسانهای و یا مالی از آنها نشود. در راس این شروط توقف حمایت عربستان از گروه «جیش الظلم» که مقر آن در سیستان وبلوچستان است و همچنین توقف حمایت از منافقین و گروههای معارض اهوازی است.
از دیگر مسائل مورد مناقشه میان ایران و عربستان مساله «هجمههای رسانهای» است که دو طرف علیه یک دیگر انجام میدهند، منبع دیپلماتیک عراقی مدعی است: ایران از عربستان درخواست کرد که فعالیت شبکهها و سایتهای خبری فارسی زبان که بطور مستقیم از سوی ریاض حمایت مالی میشوند و اخباری کذب و تصویری خصمانه از جمهوری اسلامی منتشر میکنند باید متوقف شوند که مشهورترین شبکه فارسی زبان مورد حمایت عربستان «ایران اینترنشنال» است. ایران همچنین از طرف سعودی خواسته است که حمایت از روزنامه نگاران معارض اهوازی که مقیم خارج هستند را متوقف کند.
یک منبع امنیتی ایرانی که به ادعای عربی پست در مذاکرات ایران و عربستان حضور داشته است، میگوید: نمیتوان روابط مثبت با ریاض را به جلو برد مگر اینکه این کشور حمایت از مجموعهها و اشخاصی که تبلیغات منفی علیه جمهوری اسلامی منتشر میکنند را متوقف کند.
از دیگر مسائلی که در مذاکرات ایرانی-سعودی مورد اهتمام زیاد قرار گرفت مساله «جنگ یمن» بود، هیات ایرانی تاکید کرده است که هیچ گونه مشکلی با ایجاد راه حل برای بحران یمن ندارد و ریاض باید یک راه حل سیاسی میان دولت مستعفی یمن و جنبش انصارالله ایجاد کند و این توافق و راه حل سیاسی باید با حضور و نظارت ایران و عربستان باشد.
در این راستا، یک منبع عراقی نزدیک به نخست وزیر این کشور مدعی شده است: مهمترین مساله در مذاکرات اخیر ایران و عربستان «چگونگی پایان جنگ یمن و تقسیم قدرت» بود.
از سوی دیگر یک منبع ایرانی که در مذاکرات اخیر حضور داشت میگوید: مقامات عالی رتبه تهران به حوثیها گفتهاند که ریاض تمایل به پایان جنگ و گفت وگو با رهبران آنها دارد و حوثیها نیز آمادگی کامل خود برای این امر را اعلام کردهاند و انتظار میرود که حوثیهای یمن به زودی طرف دیگر مذاکرات ایران و عربستان خواهند بود.
منابع ایرانی و عراقی به جزئیات بیشتری درخصوص بحران یمن نپرداختند و اعلام کردند که گامهای بعدی در این خصوص در دور بعدی مذاکرات ایران و عربستان اتخاذ خواهد شد.
یک منبع دیپلماتیک عراقی میگوید: ایرانیها و سعودی مسائل کلی حل بحران یمن را بررسی کردند و جزئیات دیگر را در داخل پایتختهای خود بررسی خواهند کرد و در دور بعدی مذاکرات بار دیگر مطرح خواهند کرد.