همشهری آنلاین، فرشته رضایی: حدود ۲ دهه‌ای می‌شود که روند رو به گسترش حاشیه‌نشینی در شهر قزوین به‌عنوان دغدغه‌ای برای تصمیم‌سازان استان مطرح می‌شود، اما اکنون به‌نظر می‌رسد این موضوع به معضلی اساسی دراین شهر بدل شده‌است که محرومیت‌های موجود دراین مناطق، مشکلات را دوچندان می‌کند. بیکاری، گرانی مسکن، مهاجرت از روستاها به شهر و... ازجمله عوامل تشدید حاشیه‌نشینی هستند که در قزوین با توجه به وجود شهرک‌های صنعتی و نیز مهاجران غیرایرانی، تشدید شده‌است. براساس آخرین آمارهای ارائه شده ازسوی وزارت کشور، قزوین ازنظر وجود نواحی ناکارآمد و سکونتگاه‌های غیررسمی، در جایگاه شانزدهم کشور قرارگرفته است. این موضوع درحالی‌است که رشد روزافزون مهاجرت، با توجه به محدودیت‌های کالبدی و زیرساختی شهر از یک‌سو و تقاضای روزافزون دریافت خدمات ویژه در زمینه تأمین مسکن و ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی ازسوی دیگر، قزوین را دچار چالش‌های بسیاری کرده‌است. علاوه براین، داخل بافت شهری قزوین نیز نواحی ناکارآمد از قبیل محله‌های «هادی آباد»، «کوی بهار»، «باغ نشاط»، «سلامگاه»، «دیمج»، «کوی اداره غله»، «شیخ آباد»، «آسیاب»، «راه آهن» و... وجود دارد که مشکلات ناشی از افزایش حاشیه‌نشینی را دوچندان کرده‌است.
مردمی بی‌بهره از خدمات‌شهری مناسب
علاوه‌بر اینها، محله‌هایی مانند «چوبیندر»، «مشعل‌دار»، «ناصرآباد»، «نجف‌آباد»، «عظیمیه» و «نظام‌آباد» نیز جزو مناطق حاشیه‌نشین قزوین به‌حساب می‌آیند. همچنین شهروندان برخی محله‌های قدیمی که درحال‌حاضر در محاصره بافت‌های جدید شهری قرار گرفته‌اند، مانند «هادی‌آباد» و «آبگیلک»، هنوز هم با مشکلات عدیده‌ای در زمینه بهره‌مندی از خدمات‌شهری مناسب مواجه هستند. درچنین شرایطی وجود ضعف‌های اساسی در تأمین زیرساخت‌های مناسب و خدمات‌شهری مطلوب در مناطق محروم و حاشیه‌نشین مانند برخورداری از معابر استاندارد، آب شهری باکیفیت، تلفن و امکانات رفاهی و ورزشی و... زمینه‌ساز گلایه شهروندان ساکن درچنین مناطقی شده‌است. اخیرا ازسوی استانداری قزوین اعلام شد که ۳۴میلیارد ریال اعتبار برای کمک به ساماندهی و رفع مشکلات مناطق حاشیه‌نشین قزوین و کاهش آسیب‌های اجتماعی دراین مناطق اختصاص یافته است؛ موضوعی که می‌تواند گام مهمی درمسیر التیام زخم‌های موجود برتن این مناطق باشد.
اولویت محرومیت‌زدایی
رئیس کمیسیون عمران شورای‌اسلامی شهر قزوین دراین زمینه به خبرنگارهمشهری می‌گوید: دراین شهر حدود ۱۱منطقه منفصل‌شهری و حاشیه‌نشین وجود دارد که با محرومیت‌هایی مواجه هستند و براساس آمارهای موجود، ۲۴هزارنفر جمعیت دراین محله‌ها زندگی می‌کنند. «مهدی مهدیخانی» می‌افزاید: دیدگاه اعضای شورای‌اسلامی‌شهر قزوین در دوره ششم و به‌ویژه کمیسیون عمران، توجه ویژه نسبت به رفع مشکلات موجود در مناطق محروم است و بسیاری از پروژه‌هایی که در سطح شهر اجرا می‌کنیم، با اولویت خدمت‌رسانی به مناطق محروم و مناطق منفصل‌شهری انجام می‌شود. وی اظهار می‌کند: متأسفانه در سال‌های گذشته برای رفع مشکلات حاشیه‌نشین‌ها اقدام‌های کافی انجام نشده و این موضوع زمینه‌ساز عقب‌ماندگی دراین مناطق شده‌است.
طرح‌های در دست اجرا
مهدیخانی درباره چالش‌های موجود در مناطق محروم و حاشیه‌نشین قزوین می‌گوید: به‌عنوان مثال ساکنان منطقه «ایران‌گاز» با مشکلات ترافیکی عدیده‌ای مواجه هستند که زندگی آنان را با دردسرهای زیادی همراه کرده‌است. با توجه به این موضوع، تلاش می‌کنیم پروژه کمربندی «نسیم شمال» هرچه زودتر تکمیل و بخشی از مشکلات اهالی دراین منطقه رفع شود. این عضو شورای‌اسلامی شهر قزوین ادامه می‌دهد: این پروژه با وجود کمبود اعتبار، متوقف نشده و سعی می‌کنیم تا قبل از فرا رسیدن فصل سرما، بتن‌ریزی آن به پایان برسد که مردم منطقه ایران گاز از مزایای آن بهره‌مند شوند. وی اظهار می‌کند: از دیگر چالش‌های موجود در مناطق محروم و حاشیه‌نشین قزوین، معضل محل کنونی فعالیت میدان میوه‌وتره‌بار است. براین اساس موضوع انتقال این میدان از جنوب قزوین به شمال این شهر مدنظر قرار گرفته‌است و دراین میان بحث بهسازی و زیباسازی این منطقه نیز در دستورکار قرار دارد.
نیاز به هماهنگی دستگاه های مختلف
رئیس کمیسیون عمران شورای‌اسلامی شهر قزوین درباره بازسازی بافت‌های فرسوده موجود درمناطق محروم و حاشیه‌نشین این شهر نیز می‌گوید: برای بازسازی و بهسازی خانه‌های موجود در حاشیه شهر، باید هماهنگی‌های بین‌دستگاهی لازم انجام شود. این‌درحالی‌است که این موضوع دغدغه همه سازمان‌ها و اداره‌های مربوط، از سازمان نظام مهندسی ساختمان، راه و شهرسازی و شهرداری گرفته تا نمایندگان مجلس‌شورای‌اسلامی، هم هست. مهدیخانی می‌افزاید: همچنین برای رفع برخی مشکلات موجود در زیرساخت‌های شهری، مانند وضعیت آب منطقه «عظیمیه» در شمال شهر، درحال‌حاضر شهرداری لایحه‌ای در اختیار شورای‌اسلامی‌شهر قرار داده که در کمیسیون عمران درحال بررسی است و با اقدام‌هایی که دراین زمینه انجام خواهد شد، چالش‌های شهروندان این محله در زمینه برخورداری از آب آشامیدنی مناسب رفع می‌شود. وی همچنین اضافه می‌کند: برای کاهش آسیب‌های اجتماعی موجود دراین مناطق نیز اقدام‌هایی در دست انجام است و این موضوع در کارگروه‌های تخصصی اجتماعی و فرهنگی شورای‌اسلامی‌شهر مورد بررسی قرار می‌گیرد. ایجاد خانه‌های فرهنگ، مسجد محوری و... از جمله اقدام‌هایی است که اعضای شورا برای تحقق آنها پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهند و امیدواریم به نتیجه رسیدن آنها زمینه‌ساز توسعه فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دراین مناطق شود.
پیگیری مشکلات در خانه ملت
نماینده قزوین، آبیک و البرز در مجلس شورای اسلامی نیز درباره ضعف‌های زیرساختی موجود در زمینه بهره‌مندی از خدمات‌شهری مناسب در مناطق حاشیه‌نشین و منفصل‌شهری قزوین، به خبرنگارهمشهری می‌گوید: نواحی منفصل شهری قزوین با مشکلات و کمبودهای عدیده‌ای مواجه هستند. ازجمله می‌توان به چالش‌های زندگی در محله‌هایی مانند «ناصرآباد» و «چوبیندر» اشاره کرد که جزو شهرک‌هایی به‌حساب می‌آیند که به رسیدگی هرچه بیشتر ازسوی مسئولان استان نیاز دارند. «لطف‌الله سیاهکلی» می‌افزاید: ساخت مدرسه و احداث کمربندی به شهرک ناصرآباد ازجمله خواسته‌های مردم این محله است که پیگیر تحقق آنها هستیم. وی همچنین با اشاره به پایان نیافتن پروژه لوله‌کشی فاضلاب در منطقه ناصریه، خواهان رفع مشکلات موجود در زمینه بهره‌مندی مردم مناطق محروم قزوین از آب آشامیدنی باکیفیت شد. سیاهکلی ادامه می‌دهد: اداره آب و فاضلاب باید هرچه سریع‌تر اقدام‌های لازم برای رفع این مشکلات را انجام دهد. به‌عنوان مثال، پروژه دفع فاضلاب در مناطق چوبیندر، خیرآباد و اقبالیه با ۳۰درصد پیشرفت فیزیکی درحال اجراست و کمبود اعتبارات موردنیاز، سبب شده این پروژه حرکت کندی داشته باشد. نماینده قزوین، آبیک و البرز در مجلس شورای اسلامی اضافه می‌کند: برای رفع مشکلات زیرساختی موجود در شهرک‌های منفصل‌شهری قزوین نیز همیاری همه سازمان‌های ذی‌ربط لازم است. وجود برخی موانع مردم حاشیه‌نشین قزوین را از خدمات‌شهری محروم کرده‌است.