همشهری- سیدهادی کسایی‌زاده: در روزگار کرونازده که در اغلب مدارس به‌روی دانش‌آموزان بسته است و آموزش‌ها از پشت موبایل، لپ‌تاپ و تبلت دنبال می‌شود، ۱۲۰۰ دانش‌آموز در منطقه ۱۶ تهران بی‌سروصدا بدون مدرسه شدند تا درست یک‌ماه بعد از شروع سال تحصیلی آواره مدارس دیگر شوند. هیچ مسئولی هم نیست که به آنها بگوید که پانزدهم آبان که مدارس باز شد، دانش‌آموزان باید به کجا بروند؟ پشت نیمکت‌های کدام کلاس بنشینند و در حیاط کدام مدرسه دور هم جمع شوند؟ اصلا تکلیف پرونده‌های تحصیلی آنها چه می‌شود؟
قصه دبستان دخترانه اخلاص و مدرسه پسرانه علامه امینی در محله علی‌آباد جنوبی، شبیه داستان همه مدارس استیجاری و قلع و قمعی است که آموزش و پرورش مالک اصلی را برای مدت زیادی بلاتکلیف گذاشته و نه ملکشان را به آنها برگردانده و نه پولشان را پرداخت کرده و مالکان درنهایت با شکایت به مراجع قضایی توانسته‌اند حکم تخلیه مدرسه را بگیرند. این دو مدرسه نیز هفته گذشته با حکم دادگاه پلمپ شده‌اند تا دانش‌آموزان‌شان بلاتکلیف و سرگردان دنبال مدرسه دیگری برای درس‌خواندن بگردند.
حتی اجازه ندادند پرونده فرزندانمان را بگیریم
روز پنجشنبه، ۲۲ مهر، صدها دانش‌آموز و والدین روبه‌روی این دو مدرسه تجمع کرده و خواستار بازگشایی مدرسه شدند، اما کسی نبود که به آنها پاسخ درستی بدهد. یکی از والدین در این‌باره به خبرنگار همشهری گفت: «داستان از این قرار است که مادری ۲ملک خود را وقف مدرسه و آموزش کرد و پس از مرگ او، ورثه با حضور در دادگاه خواستار استرداد مدرسه شدند. در نهایت به‌دلیل فقدان مدارک مرتبط با وقف، مدرسه تا تعیین تکلیف نهایی پلمپ شد. حالا معلوم نیست تکلیف بچه‌های ما چه می‌شود و باید آنها را کجا ثبت‌نام کنیم.»
پرسش اصلی اغلب والدین دانش‌آموزان دو مدرسه اخلاص و علامه امینی این است که چرا آموزش و پرورش زودتر این موضوع را جدی نگرفت و با مالکان جدید وارد گفت‌وگو و مذاکره نشد تا کار به پلمپ مدرسه نرسد. زهرا مرتضایی که فرزندش در دبستان دخترانه اخلاص درس می‌خواند در این‌باره گفت: «حتی اجازه ندادند پرونده دانش‌آموزان به والدین تحویل داده شود و بعد هر دو مدرسه را پلمپ کنند. با مالکان که حرف زدیم، گفتند که ماجرا مربوط به سال‌های قبل است و آموزش و پرورش می‌توانست در این سال‌ها موضوع را حل و فصل کند تا کار به اینجا نرسد. آنها هم حق دارند، ملکشان است و باید تکلیفش مشخص شود.»
تجمع والدین و فرزندانشان روبه‌روی هر دو مدرسه چند ساعتی طول کشید اما نه مدیران دو مدرسه و نه هیچ مسئولی از آموزش و پرورش منطقه۱۶ و شهر تهران در جمع آنها حاضر نشد تا به سؤالات و نگرانی آنها درباره وضعیت آینده فرزندانشان توضیح دهد. تنها دبیر شورایاری محله علی‌آباد جنوبی در جمع معترضان حاضر شد که به همشهری گفت: «شهریورماه سال‌جاری، در پی حل‌نشدن اختلاف مالکان مدارس یادشده، حکم پلمپ از سوی محاکم قضایی اجرا شد. در پی این اتفاق که دردسرهای زیادی برای دانش‌آموزان و حداقل ۱۲۰۰ خانواده به‌وجود آورده، شورایاری محله علی‌آباد جنوبی، با جدیت موضوع را از آموزش و پرورش منطقه ۱۶ و شهر تهران پیگیری کرد اما به نتیجه‌ای نرسید و مجبور شدیم موضوع را رسانه‌ای کنیم.»
به‌گفته دبیر شورایاری محله علی‌آباد جنوبی، آموزش و پرورش اعلام کرده که زمینی را در منطقه ۵ تهران برای تهاتر به مالکان پیشنهاد داده‌اند اما نماینده مالکان مدعی شده چنین پیشنهادی به آنها نشده است.
محله بی‌مدرسه
بحران ۷ ساله این دو مدرسه تا جایی بالا می‌گیرد که ۱۱ نفر از امامان جماعت مساجد منطقه۱۶، نامه اعتراض اهالی محل مبنی بر پلمپ این دو مدرسه را امضا می‌کنند، اما این اقدام آنها هم گره مشکل را باز نمی‌کند. محسن. میم یکی از اهالی محل می‌گوید: «چرا باید آموزش و پرورش تعهدی به نگه‌داشت مدارس خود نداشته باشد؟ چرا اقدامی برای برطرف‌کردن این مشکل قبل از آغاز سال تحصیلی نکردند؟ فرزند من بیمار خاص است و تردد به مدرسه‌ای دورتر برای ما امکان‌پذیر نیست. ما که در خرج و مخارج زندگی روزمره‌مان مانده‌ایم چطور هزینه سرویس تردد بچه‌هایمان را تامین کنیم؟ اصلا چرا این محله نباید برای بچه‌های خودش مدرسه داشته باشد؟»
چرا مدارس بدون دانش‌آموز تهاتر نمی‌شوند؟
حسین حیدری، کارشناس حقوقی در باره مدارس اینچنینی گفت: «مدیران آموزش و پرورش در سطح منطقه‌ای و استانی و حتی وزارتی در جریان تمام مشکلات مدارس استیجاری، موقوفه‌ای و قلع و قمعی هستند اما به‌دلیل کمبود اعتبار یا بی‌توجهی طولانی مدت به خواسته مالکان، کار را به دعوا و تخلیه و... می‌کشانند. البته در طول سال‌های گذشته مسئله بسیاری از این مدارس حل شده اما در شهرهای بزرگی مانند تهران که مشکل زمین و قیمت‌گذاری آن وجود دارد، دعوا همچنان پابرجاست و در نهایت به ضرر معلمان و دانش‌آموزان تمام می‌شود چون آنها از تحصیل باز می‌مانند».
او افزود: «دولت باید یک‌بار برای همیشه بودجه کافی برای تعیین تکلیف ملک این مدارس که هر روز ارزش ریالی‌شان در شهرهای بزرگ بیشتر می‌شود را تامین کند تا شاهد صحنه‌های دردناکی از این دست نباشیم که کودکان و نوجوانان نگران سرنوشت مدرسه‌شان در یک منطقه باشند».
این کارشناس حقوقی توضیح داد: «همین الان آموزش و پرورش در برخی مناطق مهم تهران مانند محله مولوی، امام‌خمینی، شوش، خراسان و... که موقعیت تجاری فوق‌العاده‌ای پیدا کرده‌اند و دیگر منطقه مسکونی نیستند، مدارس بالای ۲ تا ۳ هزار متر دارد که خالی از دانش‌آموز شده‌اند اما مدیران حاضر به فروش یا تهاتر آن نیستند و این مدارس هم محلی برای تجمع معتادان و بی‌خانمان‌ها شده‌اند. آیا مشکل حقوقی مدارس محله علی‌آبادجنوبی با تهاتر حل نمی‌شد که کار را به پلمپ مدرسه کشاندند؟» حالا دانش‌آموزان دو مدرسه اخلاص و علامه امینی بدون اینکه هیچ تصوری از دعواهای حقوقی داشته باشند، خود را بی‌پناه می‌بینند. آنها فقط می‌دانند که اگر مدرسه‌شان باز نشود، باید در میانه سال تحصیلی دنبال میز و نیمکتی برای درس‌خواندن باشند.