به گزارش همشهری آنلاین، مازیچال منطقه‌ای است در ۱۷کیلومتری کلاردشت که تا اواخر شهریور سکونتگاه ییلاقی روستاییان و دامداران منطقه می‌شود. در مازیچال این فرصت را دارید که در نبود آب لوله‌کشی، برق و حتی آنتن تلفن همراه یکی زندگی بسیار متفاوت از زندگی شهری را تجربه کنید. به همین دلیل بهتر است برای یک اقامت حداقل یک روزه در منطقه برنامه‌ریزی کنید. مازی یا مازو در زبان مردم محلی همان بلوط است و چال هم اشاره به گودال یا دره‌ای دارد که محل رویش درختان مازو یا بلوط بوده.
جغرافیای مازیچال
مازیچال منطقه‌ای است ییلاقی در شمال غرب کلاردشت که شامل روستاهای دراسرا، سی بن و کاظم‌کلا می‌شود. قسمت‌های پایین‌دست مازیچال جنگلی و ارتفاعات آن کوهستانی است. از قدیم مازیچال محلی بوده که دامداران روستاهای عباس‌آباد تنکابن که دام‌هایشان را از مسیرهای خاکی جنگلی برای چرای ییلاقی به مازیچال می‌آوردند؛ به همین دلیل در ماه‌های گرم سال مسیرهای منتهی به مازیچال پراز گوسفند می‌شود. ارتفاعات مازیچال ییلاق روستاهای اطراف است و از اوایل خرداد تا اواخر شهریور بین ۵۰ تا ۶۰ خانوار در منطقه ساکن می‌شوند و در این منطقه که ییلاق آنهاست به گله‌داری می‌پردازند؛ به همین دلیل تعداد کمی خانه برای ماندن در این ارتفاعات وجود دارد.
اگر شب در مازیچال بمانید، می‌توانید روشنایی‌های دشت عباس‌آباد و نشتارود را به راحتی از اینجا ببینید. جغرافیای خاص آن منطقه باعث شده در زمان بارندگی مازیچال پر از ابر شود. این ابرها گاهی تا نیمه جنگل هم پایین می‌آیند و به همین دلیل وقت بارندگی مازیچال، زیباترین زمان‌ها برای سفر است.
در مازیچال در طول شبانه‌روز چندین بار هوا دگرگون می‌شود؛ از آفتاب بسیار تند تا باران‌های شدید؛ لباس و تجهیزات کامل برای هرگونه هوایی همراه داشته باشید.
منطقه مازیچال جزو مناطق شکار و تیراندازی ممنوع سازمان محیط زیست استان مازندران است.
اگر با تعداد زیادی طبیعت‌گرد قصد سفر به مازیچال را دارید، ممکن است محیط‌بانان مستقر در منطقه مانع ورود شما شوند؛ به همین دلیل بهتر است قبل از برنامه‌ریزی برای سفر با سازمان محیط زیست این استان هماهنگ شوید.
چطور برسیم؟ | به سوی جنگل مازو
برای اینکه از تهران به مازیچال برسید، ابتدا باید به‌کلاردشت بروید. می‌توانید این مسیر را با خودروی سواری، اتوبوس یا تاکسی طی کنید.
خودروی سواری: اگر حدود ساعت شش صبح از تهران راه بیفتید، صبحانه را بین راه بخورید و به ترافیک روزهای شلوغ جاده چالوس برخورد نکنید، چهار ساعت بعد به کلاردشت می‌رسید. می‌توانید ناهار را همانجا بخورید. بعد از آن باید از جاده کلاردشت – عباس‌آباد حدود دو کیلومتر به سمت عباس‌آباد رفته و از روستای طویدره که در سمت چپ جاده قرار دارد در جاده‌ای خاکی و جنگلی برانید. از طویدره تا مازیچال ۱۷ کیلومتر راه است و یک ساعت و نیم سربالایی در راه خواهید بود.
اتوبوس: اگر وسیله شخصی ندارید، از تهران باید سوار اتوبوس‌های چالوس یا کلاردشت شوید، دوراهی مرزن‌آباد پیاده شوید و بقیه راه را با تاکسی یا نیسان بروید. از مرزن‌آباد تا مازیچال حدود دو ساعت در راه خواهید بود.
تاکسی: می‌توانید مسیر تهران تا دوراهی مرزن‌آباد را با تاکسی طی کنید. حدود چهار تا پنج ساعت در راه خواهید بود.
در نبود حصار
اینجا کلبه‌ای است در شورزمین که دور و بر آن را گیاهان جنگلی پوشانده است. البته نباید بی‌هوا به زمین مردم زد و بهتر است از راه رفت؛ هرچند ساکنان این کلبه‌ها همیشه مهمان‌نوازند.
از پایتخت تا ییلاق
برای رسیدن به مازیچال از تهران یکی از نزدیک‌ترین جاده‌ها جاده چالوس است. باید به مرزن‌آباد بروید و بعد هم به کلاردشت می‌رسید. از کلاردشت تا مازیچال حدود دو ساعتی سربالا راه دارید. دقت کنید که در صورت بارندگی شدید به‌هیچ‌وجه با سواری‌ای معمولی نمی‌توانید به ییلاق برسید.
دیدنی‌های مسیر؛ مه، بلوط، تاریخ
در مسیر رسیدن به مازیچال دیدنی‌هایی هست که نباید از دست داد. اگر به قصد لذت بردن از جنگل و هوای مطبوع مازیچال عازم منطقه هستید، بهتر است برنامه سفرتان را طوری تنظیم کنید که صبح در مازیچال باشید و تا غروب در آنجا گردش کنید، اگرچه می‌توانید بیشتر از این در روستا بمانید. این روستا در ارتفاع بالاتر از دو هزار و ۳۰۰متری قرار گرفته و احتمالا در این موقع سال هوای آن رو به سردی می‌رود. این جاده پر از درختان بلوط است که در نزدیکی روستا تراکم درختان کمتر می‌شود، می‌توانید قبل از رسیدن به روستا، کنار جاده توقف کنید و یک چای بنوشید. اگر خوش‌شانس باشید گاهی می‌توان مهی را که تا روی جاده پایین آمده، در این مسیر دید.
غیر از جنگل‌های بلوط، گورستان‌های قدیمی در مسیر وجود دارد که نشان از قدمت و تاریخی بودن منطقه دارد. یکی از معروف‌ترین این گورستان‌ها در فاصله پنج کیلومتری تویدره تا مازیچال قرار دارد. تقریبا در هیچکدام از این گورستان‌ها دیگر مرده‌ای دفن نمی‌شود.
کجا بگردیم؟ | کوه‌پیمایی سبک
در روستای مازیچال مسیرهای پاکوب و مالروی زیادی وجود دارند که می‌توانید هرکدام از آنها را برای پیاده‌روی انتخاب کنید. می‌توانید از یک مسیر داخل جنگل پیاده‌روی کرده و از همان مسیر هم برگردید. اگر منطقه مه داشته باشد حتما از بلد و مردم محلی استفاده کنید اما اگر منطقه مه‌آلود نبود، می‌توانید به شکل گروهی پیاده‌روی کنید. ما دو مسیر را برای پیاده روی در مازیچال به شما پیشنهاد می‌کنیم:
مسیر اول: پیاده‌روی از تپه مازیچال به سوی جنگل و گوسفندسرای شورزمین؛ برای پیاده‌روی در این مسیر باید از تپه مازیچال شروع کنید که بعد از حدود ده دقیقه پیاده‌روی وارد جنگل خواهید شد. برای پیاده‌روی در این مسیر، باید حدود ۵۰۰ متر قبل از رسیدن به روستای مازیچال جاده خاکی سمت چپ جاده را که شب ملایمی دارد به سمت تپه مازیچال بروید. بالای این تپه چند خانه ساخته شده‌اند که ادامه خانه‌های روستایی هستند. از تپه مازیچال که دکل تلفن نیز بالای این تپه قرار دارد، باید به سمت جنوب غربی رفته و از میان درختان جنگل و مسیر پاکوب به سوی شورزمین بروید. زمان رفت‌وبرگشت در این مسیر با استراحت، حدود دو ساعت خواهد شد. اگر از راهنمای محلی کمک گرفته باشید، می‌توانید از او بخواهید که از مسیر پاکوب و جنگلی دیگری شما را برگرداند. به سمت انتهای روستا رفته و از پایین دست روستا بیرون بیایید.
مسیر دوم: پیاده‌روی به سمت کوه و هزارچشمه؛ برای رفتن به هزارچشمه هم باید از تپه مازیچال شروع کنید. این بار از تپه مازیچال دقیقا رو به جنوب بروید. اگر بالا تپه مازیچال بایستید، در سمت جنوب کوهی را خواهید دید که در غرب آن دیواره سنگی وجود دارد و در سمت شرق این کوه تپه‌های نسبتا کوتاه قرار گرفته‌اند. در بین این دو از دوردست چندین چشمه در دامنه کوه می‌بینید که این چشمه‌ها به هزار چشمه معروف هستند پس برای رسیدن به هزار چشمه می‌توانید از جاده خاکی‌ای که در سمت چپ شما وجود دارد، به سمت هزارچشمه (جنوب) بروید و به هنگام بازگشت نیز از تپه سمت چپ بالا رفته و نمای کلی تپه مازیچال را ببینید. اگر در بین راه استراحت کنید حدود سه ساعت در راه خواهید بود.
پیاده‌روی در جنگل بلوط
این یک پیاده‌روی سبک است اما بهتر است به شکل گروهی کار را شروع کنید. پیاده‌روی در این مسیر مشکل نیست، مگر آنکه روز قبل باران شدیدی باریده باشد.
کجا بمانیم؟؛ خانه‌های طبیعی
آنچه برای ماندن در مازیچال باید بدانید
روستای مازیچال، روستایی ییلاقی است که فقط تابستان‌ها پر از ییلاق‌نشین‌ها می‌شود و به همین دلیل در آنجا نباید انتظار امکاناتی مثل آب لوله‌کشی، برق، گاز و تلفن را داشته باشید. این خانه‌ها خانه‌های چوبی و ییلاقی هستند و ییلاق‌نشین‌ها در تابستان در اینجا ساکن می‌شوند. خانه‌ای برای اجاره در مازیچال وجود ندارد اما ممکن است بعضی ییلاق‌نشین‌ها برای یک شب اتاقی اجاره دهند که باید بر سر قیمت با آنها به توافق برسید.
به همین دلیل اگر خواستید شب در مازیچال بمانید، می‌توانید از چادر استفاده کنید. در مازیچال برای چادرزدن بهتر است ابتدای روستا یا انتهای روستا (که هر دو سمت چشمه وجود دارد) یا بالای تپه مازیچال چادر بزنید (بالای تپه مازیچال با خود آب ببرید)؛ بنابراین بهتر است جایی در نزدیکی خانه‌های روستایی اقامت کنید. در این منطقه دستشویی عمومی وجود ندارد؛ به همین دلیل آمادگی کامل برای دستشویی صحرایی داشته باشید. اما اگر نخواستید شبی ییلاقی پشت سر بگذارید می‌توانید شب را در یکی از اقامتگاه‌های کلاردشت بمانید.
چه بخوریم؟ | سوغات ییلاق
بهترین خوردنی‌هایی که می‌توانید در مازیچال سراغ بگیرید لبنیات تازه است؛ روستاییان بیشتر به شغل دامپروری و گاوداری مشغول هستند و مغازه یا فروشگاهی در منطقه وجود ندارد؛ به همین دلیل از غذای محلی هم در این منطقه خبری نیست؛ پس غذای کامل به تعداد وعده‌های لازم با خود همراه داشته باشید. اما اگر به روستاییان یا گوسفندسراهای آنها رسیدید، می‌توانید از آنها پنیر یا ماست بخرید، هرچند معمولا ییلاق‌نشین‌ها شیر گوسفندان‌شان را نمی‌فروشند اما ممکن است اول صبح بتوانید از آنها چیزی بخرید. پنیر، دوغ و ماست چکیده را می‌توان برای سوغات از روستاییان تهیه کرد. علاوه براین ممکن است به ییلاق‌نشینانی بربخورید که گوسفند یا بره‌ای را به تازگی سربریده باشند و حاضر شوند که بخشی از گوشت تازه آن را به شما بفروشند.
چادرخوابی در ارتفاعات
شب‌های این منطقه و به خصوص در این فصل سال بسیار سرد است، به همین خاطر در صورتی که قصد چادرخوابی در ارتفاعات را دارید، حتما لباس گرم و کیسه خواب همراهتان باشد.
فراموش نکنید
غیر از وسایل شخصی بهتر است، این اشیاء را در هنگام سفر به مازیچال همراه داشته باشید:
- وسایل کامل کمپینگ
- کوله یک روزه برای پیاده‌روی و کوهنوردی در منطقه
- کیف کمری
- چراغ قوه
- غذا به تعداد وعده‌های لازم
- لاستیک زاپاس و تعمیرات اولیه خودرو
- بادگیر و لباس گرم
- کیسه خواب
- زیرانداز
- کیف کمک‌های اولیه
- کرم ضدآفتاب و کلاه آفتاب‌گیر
- قمقمه آب
- چادر ضدآب
کار در روشنی خورشید
مازیچال برق ندارد و شب‌ها تاریکی کلبه‌ها را نور گردسوز یا فانوس روشن می‌کند. دامداران اینجا، شب‌ها زود می‌خوابند و صبح با طلوع خورشید از خواب بیدار می‌شوند. به همین خاطر نباید شب‌ها سرو صدا راه بیندازید تا مزاحم خواب دامدارانی نشوید که قرار است صبح زود بیدار شوند.
احتیاط؛ منطقه عبور حیوانات وحشی
در سفر به مازیچال به‌خصوص با سرد شدن هوا باید مراقب حیوانات وحشی منطقه بود. در تابستان به خصوص در ارتفاعات حتما با گله‌های گاو یا گوسفند مواجه خواهید شد اما در فصل سرما در دره‌های این منطقه احتمال اینکه با حیواناتی مثل خرس، شوکا، گرگ، خرگوش و گراز برخورد کنید زیاد است. در ارتفاعات هم کل و بز معمولا همیشه وجود دارند. اگرچه تاکنون مشاهده نشده که این حیوانات به مسافری حمله کرده باشند اما بهتر است با رعایت اصول ایمنی وارد منطقه شوید و برای گردش و پیاده‌روی به صورت گروهی اقدام کنید.
۱۰ نکته طلایی
۱- پیش از سفر حتما از امکان ورود به منطقه مطمئن شوید و بعد از تماس با اداره محیط زیست وارد منطقه شوید.
۲- پیش از برنامه‌ریزی برای این سفر، از طریق سایت‌های اینترنتی و اطلاعات هواشناسی استان از وضعیت آب و هوایی منطقه اطلاعات کاملی کسب کنید، چون در صورت بارش شدید باران، حتی با وجود خودروهای شاسی‌بلند هم ممکن است در جاده دچار مشکل شوید.
۳- در منطقه ییلاقی به سگ‌های گله‌داران نزدیک نشوید، به خصوص اگر چوپان نزدیک گله نباشد.
۴- در زمان حضور در میان ییلاق‌نشینان به فرهنگ و اعتقادات بومی این ساکنان احترام بگذارید.
۵- در صورت سنگین بودن مه بدون وجود راهنمای محلی اقدام به کوهنوردی یا طبیعت‌گردی نکنید.
۶- تلفن همراه تنها در برخی نقاط مازیچال آنتن دارد؛ بنابراین بهتر است برای اطلاع‌رسانی به دوستان و نزدیکان چندان به آن اعتماد نکنید.
۷- برای رفتن به مازیچال از کلاردشت بهترین وسیله خودروهای شاسی‌بلند یا نیسان است. اگر از خودرو سواری استفاده می‌کنید، ممکن است بعد از بازگشت مجبور شوید جلوبندی خودرو را عوض کنید.
۸- در صورتی که با خودرو شخصی مسافرت می‌کنید، حتما در کلاردشت باک بنزین را پر کنید.
۹- به دلیل آنکه پیدا کردن هیزم خشک در این منطقه دشوار است، بهتر است برای روشن کردن آتش از کلاردشت هیزم تهیه کنید.
۱۰- هرگز درختان کوچک را برای روشن کردن آتش قطع نکنید و در صورت روشن کردن آتش حتما نکات ایمنی را رعایت کنید.
منبع: همشهری ماه، ویژه‌نامه ایران‌شناسی، سرزمین من، مهر ۱۳۸۹