همشهری آنلاین-سید مرتضی احمدپور: این روزها تأثیر همه‌گیری ویروس کرونا بر اقتصاد جهان در حوزه‌هایی مانند تولید و صنعت، موضوعی غیرقابل انکار در کشورهای مختلف و ازجمله ایران است؛ موضوعی که در استان‌های صنعتی بیش‌از پیش به چشم آمد و صنعتگران و به‌طورکلی فعالان اقتصادی را درگیر کرد. این‌درحالی‌است که در استان آذربایجان‌شرقی نیز همه‌گیری ویروس کرونا بخش‌های بزرگی از اقتصاد و به‌ویژه تجارت این استان را تحت‌تأثیر قرار داد و با وجود اینکه مسئولان در ابتدا مدعی تأثیر کم کرونا بر تولید و صنعت استان بودند و حتی مدعی شدند در ۲ سال‌گذشته حتی یک واحد تولیدی دراستان تعطیل نشده‌است، اما اظهارنظر اخیر رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی، به‌عنوان اصلی‌ترین مسئول برنامه‌ریزی اقتصادی در استان، مبنی بر وضعیت نامناسب تولید و اقتصاد آذربایجان‌شرقی و فعالیت اقتصادی استان با ۶۰ درصد ظرفیت، نشانگر ضرورت توجه جدی به احیای صنعت و به‌طورکلی اقتصاد استان در دوران پسا کروناست. دراین میان آذربایجان‌شرقی، با توجه به داشتن نقش پیشتاز در تولید و تجارت کشور و ارتباط گسترده فعالان اقتصادی این استان با کشورهای خارجی، می‌تواند پیشگام خروج اقتصاد و صنعت کشور از مشکلات فعلی هم باشد، اما این مهم درصورتی محقق می‌شود که شاهد به‌وجود آمدن عزم جدی در همه دستگاه‌های مربوط و فعالان اقتصادی باشیم؛ موضوعی که به‌نظر می‌رسد ازسوی دولت سیزدهم با جدیت بیشتری درحال پیگیری است.
توجه به اقتصاد دانش‌بنیان
مدیر یک شرکت دانش‌بنیان با بیان اینکه تجارت و اقتصاد در دوران پسا کرونا نیازمند فعالیت دوچندان و پررنگ‌تر شرکت‌های دانش‌بنیان است، می‌گوید: همان‌گونه که در دوران کرونا نیز مشاهده کردیم، این شرکت‌های دانش‌بنیان بودند که به کمک کشورها آمدند و اکنون هم در بیشتر کشورهای جهان با پایان کرونا، این شرکت‌های دانش‌بنیان و اقتصادهای مبتنی بر دانش‌های نوین هستند که حرف نخست را می‌زنند.
«حامد اعیانی» ادامه می‌دهد: تاکنون دراستان آذربایجان‌شرقی، آن‌چنان که باید، به شرکت‌های دانش‌بنیان توجه مناسبی نشده‌است. تنها در چند سال اخیر فعالیت‌های مثبتی دراین زمینه انجام شده که امیدواریم ادامه داشته باشد و شرکت‌های دانش‌بنیان نه در حرف، بلکه در عمل حمایت شوند تا بتوانند نقش خود به‌عنوان پیشران تولید و تجارت را به‌خوبی ایفا کنند.
وی می‌افزاید: شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در همه زمینه‌های اقتصادی و تولیدی همراه مسئولان استان باشند و به‌عنوان شرکت‌هایی چالاک، زمینه تحول را در اجرای پروژه‌هایی که برخی از آنها حدود ۲ دهه است که خاک می‌خورند، فراهم کنند و دراین حوزه پیشگام باشند.
اعیانی اضافه می‌کند: به‌عنوان مثال، شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در زمینه اجرای پروژه‌هایی مانند «مس سونگون» و «نفلین سینیت سراب»، مشارکت و زمینه توسعه استان و به تبع آن، کشور را فراهم کنند.
لزوم توسعه فعالیت‌های صادراتی
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز هم دراین زمینه می‌گوید: وضعیت صنایع و واحدهای تولیدی در دوره همه‌گیری ویروس کرونا مناسب نبود و در شرایطی که ارتباطات تجاری کشورها کاهش یافت، زمینه‌های جدیدی، به‌ویژه در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان، در جهان خلق شده‌است که ماهم باید از آنها استفاده کنیم.
«یونس ژائله» ادامه می‌دهد: جهان درحال پشت‌سر گذاشتن دوران همه‌گیری ویروس کروناست و درچنین شرایطی، صادرکنندگان آذربایجان‌شرقی، به‌عنوان یکی از استان‌های فعال در حوزه صادرات، باید خود را برای حضور در بازارهای جهانی آماده کنند.
وی می‌افزاید: اتاق بازرگانی تبریز با تشکیل جلسه‌های کمیسیون «کارآفرینی، گردشگری و اقتصاد دانش‌بنیان» تلاش می‌کند زمینه‌های جدید را شناسایی و با استفاده از راهکارهای مناسب، به بهره‌وری آنها کمک کند. استفاده از شتاب‌دهنده‌های صادراتی یکی از این راهکارهاست.
ژائله عنوان می‌کند: امروزه بحث «تجارت الکترونیک» از اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد جهان برخوردار شده‌است که باید دراین حوزه نیز به‌صورت حساب شده و روش‌مندی فعالیت کنیم و تنها درحد شعار و حرف باقی نمانیم.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز اضافه می‌کند: در وضعیت کنونی شتاب‌دهنده‌های صادراتی، با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، می‌توانند نقش مهمی در بهبود وضعیت صادرات استان داشته باشند. دراین راستا، برگزاری جلسه‌های کارشناسی با حضور اساتید دانشگاه، فناوران و تولیدکنندگان و صاحبان صنایع را در دستورکار قرار داده‌ایم تا با یک کار تخصصی، بتوانیم فعالیت‌های این حوزه را پیش ببریم.
لزوم تغییر ریل‌گذاری اقتصادی
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی نیز به‌خبرنگارهمشهری می‌گوید: با وجود تلاش‌های صورت گرفته و هزینه‌های صرف شده، تاکنون نتایج موردانتظار را درحوزه‌های اقتصادی و تولیدی استان شاهد نبوده‌ایم. بنابراین باید ریل‌گذاری را تغییر دهیم تا بتوانیم به اهداف اقتصادی و رشد ۸ درصدی پیش‌بینی شده درچشم‌انداز اقتصادی استان برسیم.
«داود بهبودی» ادامه می‌دهد: با وجود صرف منابع کلان، متأسفانه همچنان وضعیت درآمد، رفاه، اشتغال، ایجاد ثروت، ایجاد ارزش‌افزوده و صادرات چندان مطلوب نیست. با توجه به این موضوع، باید به‌دنبال راهکارهای نوین و استفاده از فناوری‌ها و روش‌های جدید در زمینه برنامه‌ریزی، تولید و اقتصاد در آذربایجان‌شرقی باشیم. ظرفیت‌هایی که خاک می‌خورد.
وی عنوان می‌کند: ظرفیت‌های قابل‌توجهی در بخش‌های مختلف اقتصاد آذربایجان‌شرقی، مانند صنعت و خدمات استان وجود دارد که هنوز مورداستفاده مطلوب قرار نگرفته‌است. به‌عنوان مثال، بخش صنعت استان به‌ویژه در سال‌های اخیر، به‌صورت میانگین فقط با حدود ۵۸درصد از ظرفیت خود فعالیت کرده‌است؛ موضوعی که نشان می‌دهد از قابلیت‌های بسیاری برخورداریم که باید برای بهره‌گیری از آنها برنامه‌ریزی مدون‌تری داشته‌باشیم.
بهبودی می‌افزاید: با رفع موانع موجود و اصلاح شاخص‌های کسب‌وکار در دوران پساکرونا درآذربایجان‌شرقی، می‌توان به تولید و ارزش‌افزوده بیشتری دست یافت و ظرفیت‌های اقتصادی برزمین مانده را درمسیر توسعه روزافزون استان، به‌کار گرفت.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌شرقی با بیان اینکه کشور و استان درحال گذار به دوران پساکروناست، اضافه می‌کند: اگر بخواهیم در سال آینده فعالیت‌های استان را در ایجاد ارزش‌افزوده، درآمد و صادرات ارتقا دهیم، باید به تکمیل ظرفیت‌های خالی، رفع نواقص سخت‌افزاری و افزایش بهره‌وری توجه کنیم.