به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر یسنا به‌منش رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع‌رسانی فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو همزمان با هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها با اشاره به بیشترین نوع مسمومیت‌ها در کشور گفت: اغلب مسمومیت‌های مراجعه شده به بیمارستان‌های کشور مسمومیت دارویی هستند. میزان شیوع مسمومیت دارویی در شهرها و بیمارستان‌های مختلف متفاوت است، اما به صورت میانگین ۴۰ درصد از مسمومیت‌های مراجعه‌شده به بیمارستان‌ها ناشی از دارو است.
وی افزود: بر اساس آمار به دست آمده از مسمومیت‌های مراجعه شده به بیمارستان‌های کشور در سال گذشته و نیمه نخست امسال، بین ۴۰ تا ۴۸ درصد از انواع مسمومیت‌های مراجعه شده به بیمارستان‌ها تعمدی بوده است و با توجه به شیوع مسمومیت دارویی، متاسفانه اغلب مسمومیت‌های دارویی نیز تعمدی است و فرد مسموم، دارو را تعمدا در میزانی بالاتر از دوز درمانی و به قصد خودکشی مصرف کرده است.
به‌منش ادامه داد: از سوی دیگر بسیاری از مسمومیت‌های دارویی توسط متخصصان و با مراجعه فرد مسموم به بیمارستان درمان می‌شود و به این ترتیب به نقل از سازمان پزشکی قانونی کشور، مرگ ناشی از مسمومیت دارویی در سال‌های اخیر به میزان ۷ تا ۸ درصد از کل مرگ و میر ناشی از مسمومیت را به خود اختصاص داده است.
تقریبا نیمی از مسمومیت‌های مراجعه‌شده به بیمارستان‌ها دارویی است
وی درباره میزان مسمومیت‌های ناشی از دارو در کشور اظهار کرد: بر اساس آمار اولیه به دست آمده از ۷۰ درصد دانشگاه‌های کشور در سال گذشته، ۱۴۰ هزار مورد مسمومیت به بیمارستان‌های کشور مراجعه شده است که بدون در نظر گرفتن داروی مسکن مخدر مانند متادون، ترامادول و مورفین، ۳۲ درصد از آن‌ها مسمومیت‌های دارویی بوده است. البته اگر داروهای مسکن مخدر را به بقیه مسمومیت‌های دارویی اضافه کنیم، به عدد ۴۵ درصد می‌رسیم. یعنی تقریبا نیمی از مسمومیت‌های مراجعه‌شده به بیمارستان‌ها دارویی است.
آرامبخش‌ها در صدر مسمومیت‌های دارویی
به‌منش همچنین گفت: در سال گذشته و نیمه نخست امسال، داروهای آرامبخش بیشترین عامل مسمومیت دارویی بوده‌اند و در رتبه دوم مسکن‌های مخدر شامل متادون، ترامادول و مرفین و در رتبه سوم مسکن‌های غیرمخدر قرار دارند.
وی ادامه داد: مصرف دارو در مقادیر بالاتر از دوز درمانی ممکن است به صورت اتفاقی رخ دهد یا در افرادی که از اختلالات خلق و خو مانند افسردگی شدید رنج می‌برند، به قصد وارد کردن صدمه به خودشان انجام شود. اغلب داروهای مسکن مخدر که در ترک اعتیاد به اوپیوئیدها مصرف می‌شوند، ممکن است به صورت سوء‌مصرف توسط افرادی که وابستگی به عوامل مخدر دارند، استفاده و منجر به مسمومیت شوند. داروهای ترک اعتیاد مانند شربت و قرص متادون برای کودکان بسیار خطرناک است و باید دور از دسترس قرار داده شود.
سهم کودکان از مسمومیت‌ها
وی با بیان اینکه اغلب مسمومیت‌های مراجعه شده به بیمارستان‌ها مربوط به بزرگسالان به میزان ۸۰ تا ۸۵ درصد بوده و سهم کودکان از مسمومیت‌ها، به میزان ۱۵ تا ۲۰ درصد است، گفت: این در حالی است که اغلب مسمومیت‌های کودکان در سنین زیر پنج سال رخ می‌دهد و این گروه سنی به دلیل کنجکاوی خاص سن کودکی و اینکه کودکان اغلب مواد اطراف خود را برای شناسایی به دهان می‌برند، معمولا آسیب‌پذیرتر هستند.
به‌منش بیان کرد: بروز مسمومیت در سالمندان گرچه خیلی شایع نیست، اما به دلیل وضعیت جسمی و همراهی بیماری‌های مزمن در سالمندان، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. دیگر گروه در معرض خطر زنان باردار هستند که بروز مسمومیت در این افراد علاوه بر خطراتی که برای سلامت خودشان در پی خواهد داشت، منجر به صدمات جنینی نیز خواهد شد.
وضعیت مرگ‌ومیر ناشی از مسمومیت
رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع‌رسانی فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو درباره میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت در سال گذشته نیز گفت: بر اساس آمار ارسالی از جانب سازمان پزشکی قانونی که به مناسبت برگزاری هفته پیشگیری از مسمومیت ارائه شده است، با افزایش ۸۵۰ نفری نسبت به سال ۱۳۹۸، بیش از ۸۴۰۰ نفر در سال گذشته و نزدیک به ۳۹۰۰ نفر در نیمه نخست امسال جان خود را بر اثر انواع مسمومیت از دست داده‌اند.
به‌منش اضافه کرد: در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۰ نسبت به مدت زمان مشابه در سال ۱۳۹۹، مرگ ناشی از سموم دفع آفات به طور میانگین ۳۰ درصد و مرگ ناشی از داروهای مخدر افزایش داشته و مرگ ناشی از انواع الکل تا ۷۸ درصد کاهش داشته است.
۶۰ درصد مرگ‌های مسمومیتی براثر مصرف موادمخدر و الکل است
مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت محور سازمان غذا و دارو نیز گفت: ۵۵ تا ۶۰ درصد مرگ‌ها در کشور به دلیل مسمومیت بر اثر مصرف مواد مخدر، محرک و الکل است.
به گزارش ایرنا، نوشین محمد حسینی در نشست خبری افزود: مصرف متانول و ترامادول در بین مواد مخدر و محرک بیشترین مسمومیت و مرگ را شامل می شود، به همین دلیل نگهداری داروهای متانول که برای درمان استفاده می شود، باید دور از دسترس دیگران بویژه کودکان باشد.
وی اظهار داشت: مسمومیت ناشی از منوکسید کربن ۱۱ تا ۱۵ درصد، دارویی هفت تا ۱۰ درصد، سموم دفع آفات، قرص برنج و غیره باعث بیشترین مرگ ها می شود. نجات دادن فردی که قرص برنج مصرف کرده، غیر ممکن است، نگهداری و مصرف این قرص ممنوع بوده و حتی گازی که ناشی از قرص برنج که در کیسه های برنج و حبوبات در انبارها نگهداری می شود نیز باعث مسمومیت شده و می تواند کشنده باشد.
محمدحسینی تصریح کرد: مسمومیت ناشی از منو کسید کربن در فصل سرما بسیار شایع است و افراد باید از استاندارد بودن بخاری ها و دودکش ها اطمینان حاصل کننده زیرا می تواند در غیر اینصورت جان افراد خانواده را بگیرد.
فوت هزار نفر بر اثر متانول
این مسئول با بیان اینکه در ۶ ماه سال گذشته هزار نفر بر اثر مسمومیت ناشی از مصرف متانول جان خود را از دست دادند، ادامه داد: در ۶ ماه نخست سال جاری نیز ۴۷ نفر بر اثر استفاده از متانول فوت کردند که مصرف آن غیرعمدی بوده و بیشتر در کودکان زیر 5 سال که شباهت زیادی به آب و مواد سفید کننده دارد، اتفاق افتاده است.
مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت محور خاطرنشان کرد: مصرف خودسرانه دارو بویژه آرام بخش ها در کشور بالاست و برای استفاده منطقی از دارو و آنتی‌بیوتیک‌ها برنامه های زیادی انجام شده و به صورت برنامه آموزشی تهیه و به بیمارستان‌ها ارسال شده که قابل دسترس پزشکان است.
به گفته محمدحسینی، با توجه به شیوع کرونا، آمار مصرف استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها بسیار افزایش یافته است.