همشهری- عمادالدین قاسمی پناه: چند روز پیش به یک خودروی برقی یا به‌صورت صحیح‌تر یک کوادسایکل مجوز پلاک‌گذاری داده شد. تولید اولیه این خودرو که درواقع یک موتورسیکلت برقی ۴ چرخ است در سال ۹۴ کلید خورد. اگرچه این موتورسیکلت در سال ۹۸ تولید شده اما تا زمانی که توانست استانداردهای لازم را به‌دست آورد، ماجراهای بسیاری را پشت سر گذاشته است. علاوه براین، ایران خودرو هم اعلام کرده که در آینده نزدیک مدل برقی تارا را تولید انبوه خواهد کرد.
درحالی‌که دنیا تقریبا استفاده از وسایل نقلیه برقی را به‌طور جدی دنبال می‌کند، اما به‌نظر می‌رسد که وسایل حمل‌ونقل برقی در کشور ما هنوز از جایگاه مناسبی برخوردار نیستند. این خودروها از انرژی تجدیدپذیر استفاده می‌کنند و آلودگی ندارند. بنابراین می‌توانند جایگزین مناسبی برای خودروهایی باشند که از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند. معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری که خود را متعهد به حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌داند، علاقه‌مند است که تولید این نوع از خودروها بیشتر شود. با این حال مسئله فرهنگسازی در حوزه‌های مختلف مانند مردم، تولیدکنندگان و حاکمیت از اهمیت بسزایی برخوردار است. پرویز کرمی، دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق در گفت‌وگو با همشهری به ضرورت حرکت کشور به سمت انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر اشاره می‌کند.
کرمی یکی از مصادیق این حوزه را برقی شدن خودروها، موتورسیکلت‌ها، قطارها و وسایل دیگر حمل‌ونقل می‌داند و معتقد است که «این کار هم برای مردم به‌عنوان استفاده‌کنندگان، هم برای تولیدکنندگان و هم برای حاکمیت به‌عنوان فراهم‌کننده زیرساخت و تسهیلات، نیاز به فرهنگسازی دارد».
او با اظهار تأسف از این که متولی اصلی سراغ این حوزه نرفته می‌گوید: «معاونت علمی از زمان دولت قبل این کار را شروع کرد و اکنون با جدیت در حال پیگیری آن است. ما یک پروژه طرح کلان ملی در زمینه موتور برقی electric engine داریم. وقتی ما چنین موتوری داشته باشیم در همه وسایل نقلیه ازجمله اتوبوس، مترو، خودرو و وسایل نقلیه دیگر قابل استفاده خواهد بود.»
کرمی همچنین با اشاره به نیاز به باتری برای موتور برقی تأکید می‌کند که «باتری باید به‌طور کامل در ایران تولید شود و اکنون ما تقریبا به مرحله ۸۰ درصد و در بعضی فناوری‌های باتری به مرحله تولید ۱۰۰ درصد رسیده‌ایم».
کرمی با اشاره به اقدامات انجام گرفته در مورد تولید لیفتراک برقی، اتوبوس، رام لوکوموتیو و رام قطار مترویی به وسیله شرکت‌های دانش‌بنیان می‌گوید: «ریسک‌های شرکت دانش‌بنیان را معاونت علمی به‌عهده می‌گیرد، تسهیلات لازم را معاونت ارائه می‌دهد و حتی نمونه‌سازی اولیه را معاونت علمی به‌طور کامل تقبل می‌کند.»
جای خالی خودروهای تمام الکتریکی
دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق در زمینه خودروهای شخصی هم می‌گوید که «اگر خودروهای بزرگ وارد این حوزه شوند ما از آنها حمایت می‌کنیم و موضوع طرح کلان ملی در مورد آنها هم اجرا می‌شود. نمونه آن هم تارای برقی که در نمایشگاه ایران ساخت نمایش داده شد».
کرمی درباره مشکلات قانونی برای دریافت استاندارد این موتورسیکلت ۴ چرخ برقی و زمان‌بر بودن این فرایند می‌گوید: «وقتی نمونه اولیه این موتورسیکلت ساخته شد، مواجه شدیم با سازمان ملی استاندارد که می‌گفت این وسیله موتور سیکلت نیست، چراکه ۴ چرخ دارد و باید استانداردهای خودرو را بگیرد. اما مسئله این بود که استانداردهای خودرو شامل ۳۰ استاندارد است که برخی از آنها شامل استانداردهای بدنه، ترمز، ایربگ، انسان، ایمنی، آتش‌سوزی و موارد دیگر است. بنابراین، موتورسیکلت نمی‌توانست این استانداردها را کسب کند، چراکه به‌عنوان مثال نمی‌توانست ایربگ داشته باشد.»
در چه مرحله‌ای هستیم؟
دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق همچنین معتقد است که «در مقیاس بزرگ، ما ۵۰درصد مسیر راهبردی را طی کرده‌ایم. یعنی اگر سؤال شود که آیا امسال در خیابان‌ها خودروی برقی دیده می‌شود، پاسخ مثبت است».
کرمی قیمت بالای خودروهای برقی ایرانی را تأیید می‌کند، اما در عین حال می‌گوید: «قیمت خودروهای برقی فعلی ایرانی در مقیاس موجود گران است، اما اگر کارخانه‌ای خط تولیدی داشته باشد که به تعداد زیاد تولید کند یا رقابت افزایش یابد، هزینه‌های تولید کاهش و در نتیجه قیمت نهایی هم کاهش می‌یابد.»
او همچنین به موضوع رقابت در این حوزه اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «به‌دنبال ایجاد رقابت و گریزان از انحصار هستیم.»