همشهری- مریم سرخوش: فرزین رضاعی، رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی کردستان چندی پیش اجرا نشدن «هوشمندسازی قرنطینه» این استان را به‌دلیل مشکلات اتصال سامانه‌های مربوط به وزارت بهداشت با وزارت کشور عنوان کرده بود و حالا به‌نظر می‌رسد مشکلاتی ازجمله نبود دسترسی به نرم‌افزارهای مرتبط با استعلام واکسیناسیون و بیماریابی همچنان مانع جدی در اجرای طرح کاهش محدودیت‌های کرونایی در این استان غربی کشور است. همچنین با وجود دربرگیری حذف محدودیت‌ها برای تمام گروه‌های شغلی، اما براساس اعلام ستاد ملی کرونا، اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند کرونایی از ابتدای آذر تنها در حوزه ترددها و حمل‌ونقل اجرایی خواهد شد و حذف سایر محدودیت‌ها برای دیگر اصناف کشور به‌تدریج رخ می‌دهد. هرچند که اجرای سراسری آن هم با اما و اگرهایی همراه است؛ چراکه پایه تحلیل داده‌ها در سامانه محدودیت‌های هوشمند براساس واکسیناسیون است و بسیاری از شهرستان‌های کشور هنوز نتوانسته‌اند پوشش مناسبی در تزریق واکسن ثبت کنند. از سوی دیگر علاوه بر واکسیناسیون، اعلام ۵ شرط اجرایی برای کاهش محدودیت‌ها هم می‌تواند چالشی دیگر برای این مناطق به شمار آید.
البته با گذشت بیش از چند هفته از اجرای طرح در قزوین و آذربایجان‌غربی هنوز گزارش دقیقی از نتیجه‌بخشی سامانه قرنطینه هوشمند هم ارائه نشده است، اما کمال حیدری، معاون بهداشت وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان به اثربخشی مدیریت هوشمند کرونا امیدوار بود، می‌گوید: «سامانه قرنطینه هوشمند یک طرف موضوع است و در سوی دیگر همکاری مردم قرار دارد. اگر مردم مسئولیت اجتماعی نداشته باشند، کار به جایی نمی‌رسد. ما دستورالعمل می‌گذاریم و راه را مشخص می‌کنیم، اما اجرای موفق آن تنها با حضور تمامی مردم پای کار میسر خواهد بود. هدف از اجرای این طرح، رفع محدودیت‌هاست و می‌خواهیم تمام تعطیلی‌ها لغو شود، اگر مردم پای کار نباشند نتیجه‌بخش نخواهد بود. این سامانه به‌صورتی طراحی شده که افراد بتوانند در مراکز تجمعی حضور داشته باشند، اما به شرطی که هم محیط ایمن و سالم باشد و هم افرادی که قصد ورود به آن محیط را دارند.»
پیش از این، مصطفی قانعی، عضو کمیته علمی کشوری کرونا از اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند کرونایی در حوزه سفرها و تردد گفته بود: «فرایند کار در سامانه این طرح به نام امید در حال انجام است و براساس تحلیل و پایش اطلاعات جمعی از تمامی دستگاه‌های کشور است؛ یعنی تمام اطلاعات موجود است و براساس رصد هوشمند در همان جایی که باید برای اعمال محدودیت ورود کنند، کار را پیش می‌برند. هم‌اکنون پایه تحلیل داده‌ها در این سامانه براساس واکسیناسیون است، به‌طوری که برای افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، محدودیت‌هایی اعمال می‌شود، مثلا اگر این افراد بخواهند با هواپیما سفر کنند، باید حتما واکسن تزریق کرده باشند.» براساس اعلام او، به‌تدریج این محدودیت‌ها علاوه بر حوزه تردد و سفر، سایر حوزه‌ها و اقدامات را هم اعم از حوزه‌های حمل‌ونقل، فرهنگی و... در بر می‌گیرد. اعمال محدودیت‌ها در قالب این سامانه به‌تدریج علاوه بر تردد و سفرها، اتوبوس و تاکسی و... را هم شامل می‌شود. اکنون سامانه محدودیت‌های هوشمند برای اجرا از ابتدای آذرماه آماده است .
رنگ‌بندی شهرها ملاک نیست
درحالی‌که قرار بود طرح هوشمند رفع محدودیت‌های کرونایی به‌صورت پایلوت در ۳استان کردستان، آذربایجان‌غربی و قزوین اجرایی شود، اما تنها در ۲ استان این طرح در حال اجراست. علی مصطفوی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار آذربایجان‌غربی با اشاره به اجرای این طرح در ۴۸نقطه شهری استان به همشهری می‌گوید: «۳ هفته از اجرای این طرح در استان می‌گذرد و رنگ‌بندی شهرها ملاک اجرا نیست. بر این اساس، تمامی اصناف استان باید در سامانه امید ثبت‌نام کنند تا تدابیر لازم برای فعالیت این صنوف در سطح جامعه صورت گیرد.» او ادامه می‌دهد: «درصورت ابتلای هر یک از فعالان و واحدهای صنفی به کرونا، تمام اطلاعات در سامانه ثبت خواهد شد و تدابیر لازم برای قرنطینه این واحدها و افراد با هدف قطع زنجیره انتقال و کاهش شیوع صورت خواهد گرفت.»
مصطفوی درباره نتیجه‌بخش بودن اجرای این طرح در بازگشت تدریجی مشاغل به شرایط عادی بدون افزایش و شیوع دوباره بیماری می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اجرای این طرح هوشمند این است که مردم می‌توانند با دسترسی به اطلاعات درباره نبود بیماری و آلودگی در مکانی که به آن مراجعه می‌کنند، اطمینان داشته باشند. همچنین از تردد افراد بیمار در اماکن عمومی و پرتردد هم جلوگیری خواهد شد.» این مسئول همچنین به رفع تدریجی مشکلات و زیرساخت‌ها در اجرای این طرح اشاره می‌کند و می‌گوید: «در ابتدا ما به سامانه وزارت بهداشت متصل نبودیم که هم‌اکنون این مشکل برطرف شده است. همچنین نتایج اجرای طرح به‌زودی به ستاد ملی کرونا ارسال خواهد شد و در نهایت آنها با توجه به دستاوردهای اخیر، تصمیم‌گیرنده نسبت به اجرای این طرح در سایر نقاط کشور خواهند بود.»
همچنین حامد فتوحی، رئیس کمیته ارتباطات قرارگاه مقابله با کرونای استان قزوین به استخراج اشکالات فنی و نرم‌افزاری این طرح و اعلام آن به مسئولان کشوری اشاره می‌کند: «در قالب این طرح اطلاعات لازم و موردنیاز شامل واکسیناسیون افراد و نتایج تست کرونای آنها از سوی دستگاه‌های مربوطه ازجمله وزارت بهداشت، پلیس راهور و اصناف در سامانه‌ای با عنوان سکوی مدیریت جامع هوشمند کرونا تجمیع و بارگذاری می‌شود و شهروندان استفاده‌کننده از خدمات اصناف و حمل‌ونقل عمومی امکان دریافت این اطلاعات را در لحظه دریافت خدمات خواهند داشت.»
محدودیت‌ها با نسخه واحد برداشته نمی‌شود
فرشید رضایی، سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت اما توضیحات بیشتری به همشهری می‌دهد و می‌گوید: «این طرح متفاوت از قرنطینه‌ها و اعمال محدودیت‌هایی بوده که تاکنون در کشور اجرا می‌شده. عنوان درست آن هم طرح بازگشایی گام به گام هوشمند و رفع محدودیت‌های کرونایی است.» به‌گفته رضایی، باید با احتیاط به رفع محدودیت‌ها فکر کرد، چرا که کرونا همچنان وجود دارد و نمی‌توان به سرعت به بازگشایی مطلق رسید. او با بیان این که با مشخص شدن نتایج طرح پایلوت در برخی استان‌های کشور و زمان اجرای سراسری، شهرستان‌ها با ۶ شرط (روند کاهشی بیماری، انجام غربالگری، پوشش مناسب واکسیناسیون، رعایت پروتکل‌های بهداشتی، آموزش همگانی و مشارکت فعال مردم) مشمول آن خواهند شد، ادامه می‌دهد:« یکی از مهم‌ترین فاکتورهای اجرای این طرح پوشش واکسیناسیون به‌ویژه برای سالمندان بالای ۶۰ سال است که به‌عنوان گروه‌های پرخطر مطرح هستند.
شهرهایی که نتوانند پوشش مناسب واکسیناسیون داشته باشند، شامل اجرای این طرح نمی‌شوند. به علاوه اینکه در این مناطق نباید واریانت جدید ثبت شده باشد و منحنی ابتلای نزولی هم داشته باشند. به این دلیل که این بازگشایی‌ها باید به‌گونه‌ای رقم بخورد که ایجاد خطر نکند.» او با بیان اینکه اجرای این طرح در بازگشایی‌ها و رفع محدودیت‌ها نمی‌تواند به‌عنوان یک نسخه واحد برای تمام مناطق کشور اجرا شود، می‌گوید:«نمی‌توان انتظار داشت که رفع محدودیت‌ها برای هر دو منطقه یکسان باشد. درجه‌های بازگشایی‌ها به‌صورت هوشمند درنظر گرفته می‌شود و شرایط یک شهرستان براساس شروط تعیین شده بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود تا تعادل بین ایجاد و رفع محدودیت وجود داشته باشد.»