همشهری - مریم سرخوش: داروهای کرونایی و غیرکرونایی در هفته‌های اخیر با افزایش قیمت ۳۰ درصدی مواجه شده و این در حالی است که صرف‌نظر از کمبود بسیاری از داروهای درمانی دیگر، در پیک‌های اخیر هم مردم با مشکلات زیادی در دسترسی به داروهای کرونا مواجه بودند. همین ۲ ماه پیش بود که مهم‌ترین داروهای کرونا ازجمله رمدسیویر ۷۰۰ هزار تومانی و تمزیوا ۳ میلیون تومانی یا سرم‌های ۱۰ هزار تومانی و داروهای تقویتی ازجمله سولویت در داروخانه‌های دولتی و منتخب دچار کمبود شد و بازار آزاد آن با قیمت‌های میلیونی رونق پیدا کرد. اما اکنون بررسی وضعیت داروخانه‌های کشور حاکی از آن است که تقاضا برای داروهای کرونا کاهش یافته و دیگر از آن بازار سیاه پررونق هم اثری نمانده است؛ هر چند که دلیل این کاهش مراجعات تغییر در اصول درمانی کرونا نیست و به تأکید بسیاری از کارشناسان حوزه بهداشت و درمان حتی با وجود هشدارها مبنی بر رقم خوردن پیک ششم، ابتلای روزانه ۶ تا ۷ هزار نفر و بستری بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ بیمار در بخش‌های مراقبت ویژه، به‌دلیل افزایش پوشش واکسیناسیون، دیگر بحران‌های بستری و بازار سیاه داروها رخ نخواهد داد؛ همانطور که اکنون هم مراجعات روزانه ده‌ها هزار نفری به داروخانه‌ها به زیر ۱۰۰ نفر رسیده است.
وزارت بهداشت از کاهش نرخ فوت و ابتلای حاد با پوشش کامل نزدیک به ۵۰ درصدی واکسیناسیون به نسبت کل جمعیت کشور خبر می‌دهد. علی شریفی‌زارچی، سرپرست مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت با اعلام این که نرخ فوت ناشی از کرونا در تمامی گروه‌های سنی کشور تأثیر چشمگیری داشته، می‌گوید: «تأثیر واکسیناسیون در کاهش نرخ فوت ناشی از ابتلا به کرونا در سنین بالاتر به وضوح مشاهده می‌شود، اما افرادی که حتی ۲ نوبت واکسن را دریافت کرده‌اند، همچنان در معرض ابتلا به کرونا و بستری هستند.»
اما سؤال اینجاست که با وجود تمرکز بر واکسیناسیون به‌عنوان اصلی‌ترین عامل پیشگیری و تأثیر مثبت آن بر پیشگیری از ابتلای حاد و مرگ‌ها درصورت افزایش ابتلا آیا باید روش‌های درمانی دیگری را برای مبتلایان جدید به کرونا درنظر گرفت و ابتلای چندباره به کرونا باعث مقاوم شدن بدن افراد نسبت به داروهای درمانی شده است؟ از سوی دیگر درمان با داروهای آنتی‌بیوتیک همچنان ادامه دارد؛ با وجود اینکه گفته می‌شود این داروها تأثیری بر بیماری‌های ویروسی ندارند؛ آن هم درحالی‌که بسیاری از متخصصان معتقدند تجویز این داروها موجب اتلاف منابع مالی، افزایش مقاومت میکروبی و افزایش بیماری‌ها می‌شود.
محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت هم اوایل هفته جاری به این مسئله اشاره کرده و گفته بود: «تنها ۲۵ درصد از افرادی که به بیماری کرونا مبتلا و در آی‌سی‌یو بستری می‌شوند، به آنتی‌بیوتیک نیاز دارند، اما برای ۷۵درصد از آنها داروی آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.»
تجویز آنتی‌بیوتیک به‌صلاح نیست
محمدرضا صالحی، متخصص بیماری‌های عفونی بیمارستان امام‌خمینی هم این موضوع را تأیید می‌کند و به همشهری می‌گوید: «تجویز آنتی‌بیوتیک، علاوه بر اتلاف منابع مالی و افزایش مقاومت میکروبی در بسیاری از موارد منجر به افزایش بیماری‌ها و آلرژی می‌شود. تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها اصلا به‌صلاح نیست.» او به کاهش مراجعه بیماران به مراکز درمانی اشاره می‌کند و می‌گوید: «مراجعه‌ها محدود به افرادی شده که علائم شبیه سرماخوردگی دارند؛ مثل آبریزش بینی، سردرد، بدن درد، ضعف و بی‌حالی‌که در نهایت ممکن است آزمایش آنها مثبت شود؛ این اتفاقی است که در کشورهایی با تزریق هر دو دوز واکسن هم رخ داده و ممکن است موارد مثبت افزایش پیدا کرده یا پیکی در موارد ابتلا رقم خورده باشد، اما افزایش درگیری‌های ریوی و مرگ‌ومیر وجود نداشته است.»
او با اعلام این که نیاز به بستری و اکسیژن‌درمانی برای بیماران کمتر شده است، می‌گوید: «در پیک پنجم تنها در بیمارستان امام خمینی (ره) بیش از ۳۰۰ نفر رمدسیویر سرپایی دریافت کرده‌اند و این عدد امروز به کمتر از ۱۰ نفر محدود شده است. افرادی که آمارشان برای بستری در بخش‌های ویژه و آی‌سی‌یو به‌صورت روزانه از سوی وزارت بهداشت اعلام می‌شود هم اکثرا همان‌هایی هستند که از پیک پنجم گرفتار بیماری شده‌اند و نیازمند اقدامات درمانی‌اند. زمان بستری برخی از این بیماران حتی به بیش از ۲ ماه هم رسیده و برخی از آنها کاملا در کما هستند، بعضی وابستگی کامل به دستگاه‌های تهویه مکانیکی دارند و تعدادی هم با اختلالات قلبی و عروقی مواجه هستند. حتی اکنون در آمارهای مرگ‌ومیر روزانه تعدادی از افراد فوت شده بر پایه همان پیک قبلی هستند.»
کاهش مراجعه برای خرید دارو
مسئول یکی از داروخانه‌های منتخب تهران هم با تأیید ماجرای کاهش مراجعه به داروخانه‌ها، به همشهری می‌گوید: «تعداد مراجعه‌ها برای درمان کرونا، کم است، اما همان تعداد هم، تقاضای رمدسیویر دارند؛ البته قیمت رمدسیویر هم کاهش پیدا کرده و از ۷۵۰ هزار تومان دوران پیک پنجم به ۳۷۰ هزار تومان رسیده است.» او که نخواست نامش در گزارش بیاید، یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش این مراجعات را واکسیناسیون عنوان می‌کند و می‌گوید: «این احتمال وجود دارد که با وجود پوشش خوب و تکمیل واکسیناسیون جمعیت هدف، دیگر وارد فاز حاد کرونا نشویم و همین حالا هم دیگر از آن صف‌های طولانی مرداد و شهریور مقابل داروخانه خبری نیست.» به‌گفته این فعال حوزه دارو، بسیاری از افرادی هم که به مراکز درمانی و داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند علائم مشابه سرماخوردگی دارند و بخش زیادی از آنها هم درگیری حاد ریوی ندارند و نیازمند بستری و خرید دارو نیستند.
دیگر نیازی به پرداخت‌های میلیونی برای خرید دارو نیست
یکتا فراهانی- خبرنگار: محمدرضا هاشمیان، عضو کمیته علمی کشوری کنترل و مقابله با کرونای وزارت بهداشت، درباره تفاوت‌های ایجاد شده در درمان بیماری کرونا از ابتدای شیوع تاکنون به همشهری می‌گوید: «تغییر چندانی در اصول درمان نداشتیم و همان داروهایی که از ابتدای پاندمی کرونا استفاده می‌شد، همچنان تجویز می‌شود. البته اساس درمان کرونا در ابتدا داروهای آنتی‌ویروس، کورتن و داروهای ضدالتهاب بودند. آنتی‌بادی هم در ایالات متحده و بعضی کشورها مورد استفاده قرار گرفته و کارآزمایی‌ها نشان داده‌اند این داروها هم کارایی نسبتا خوبی در درمان دارند. امیدواریم در آینده بتوانیم در ایران هم از این داروها استفاده کنیم.»
او به داروهای جدید درمان کرونا مثل مولنوپیراویر هم اشاره می‌کند که به‌زودی در فهرست داروهای ضدویروسی و مقابله با این بیماری قرار می‌گیرد: «مطالعات خوبی درباره ۲ داروی جدید به نام‌های مولنوپیراویر و پاکسلوید انجام شده و نتایج هم بسیار امیدبخش بوده‌اند. البته تأکید می‌شود که بدون تجویز پزشک، نباید دارویی را مصرف کرد.»
هاشمیان به تولید بخش قابل توجهی از داروهای مورد استفاده برای درمان کرونا در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید:«این مسئله باعث شده تا دیگر با مشکل کمبود داروی مرتبط با درمان کرونا مواجه نباشیم و تقریبا در تمام بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها، دارو به مقدار لازم وجود دارد. البته دیگر از آن قیمت‌های نجومی داروهای کرونا هم خبری نیست و بیماران مجبور به پرداخت هزینه‌های میلیونی برای خرید این داروها از بازار نیستند.»
این فوق‌تخصص آی‌سی‌یو و پزشک بیمارستان مسیح‌دانشوری همچنین با اشاره به افزوده‌شدن برخی داروها به سبد دارویی کرونا هم توضیح می‌دهد: «در حالت کلی اعضای کمیته علمی جدید نسبت به آنتی‌وایرال‌ها (ضدویروس‌ها) دیدگاه مثبتی دارند. البته از ابتدای پاندمی به استفاده از آنتی‌ویروس‌ها و بعضی داروها توصیه زیادی می‌شد، اما وزیر بهداشت وقت، مخالفت زیادی در ارتباط با برخی از داروها داشت.»
به‌گفته هاشمیان، کرونا با گذشت ۲ سال همچنان درمان قطعی ندارد و مجموعه داروهایی هم که در این مدت مورد استفاده قرار گرفته درمان‌های نسبی برای بیماری شدید به شمار می‌روند. این پزشک تأکید می‌کند:« افراد همچنان باید با بروز علائم قبلی و حتی نشانه‌هایی شبیه سرماخوردگی نسبت به قرنطینه و مراجعه به پزشک اقدام کنند. از سوی دیگر مانند گذشته تست پی‌سی‌آر، همچنان بهترین روش برای شناسایی افراد مبتلاست و اگر تست فردی مثبت باشد در مرحله اول باید خود را قرنطینه کرده و با پیشرفت علائم حتما به پزشک مراجعه کند.»