همشهری - فهیمه طباطبایی: اظهارنظرهای دوگانه از سوی ۲ وزارتخانه بهداشت و آموزش و پرورش، درباره بازگشایی مدارس، ظاهرا تمامی ندارد. در شرایطی که پیش از این اعلام شده بود با پروتکل‌های مصوب ستاد کرونا، تا روز اول آذرماه مدارس کشور در چند مرحله بازگشایی خواهد شد، حالا حمیدرضا جماعتی، دبیر کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا گفته است: «چون واکسیناسیون افراد زیر ۱۸ سال به اندازه کافی نبوده و واکسیناسیون جامعه هم به میزان مدنظرمان که حداقل ۸۰ درصد است، نرسیده و از طرفی چون مدارس، دانشگاه‌ها، سینماها و رستوران‌ها در رعایت پروتکل‌های بهداشتی درست عمل نکرده‌اند، می‌خواهیم درباره بازگشایی مدارس تجدیدنظر کنیم تا مانع پیک ششم شویم.» از سوی دیگر اپلیکیشن ماسک در کانال تلگرامی خود با توجه دادن مسئولان کشور به تجربه آلمان که این روزها با خیز سنگین بیماری کرونا مواجه است، بروز پیک ششم کرونا درصورت بازگشایی مدارس را حتمی دانسته است.
این اظهارنظرها درباره احتمال تجدیدنظر در بازگشایی مدارس درحالی از سوی مسئولان رسمی کشور مطرح می‌شود که تا به امروز براساس اعلام مسئولان وزارت آموزش و پرورش ۱۰۵ هزار مدرسه از ۱۱۲ هزار مدرسه کشور، طبق مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا، درهایشان را روی دانش‌آموزان گشوده و کلاس‌های درس حضوری دایر کرده‌اند. کارشناسان می‌گویند، این نوع اطلاع‌رسانی از سوی مراجع منتسب به ستاد ملی مبارزه با کرونا، علاوه بر این که اعتبار مصوبات و تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا را به مخاطره می‌اندازد، تردید خانواده‌ها برای فرستادن فرزندان به مدارس را بیش از پیش تشدید می‌کند.
در این‌باره با حسین صادقی، معاون رسانه‌ای وزارت آموزش و پرورش که در جلسات کمیته راهبردی بازگشایی مدارس شرکت می‌کند، گفت‌وگویی داشتیم تا مشخص شود علت نارضایتی مدیران وزارت بهداشت از بازگشایی مدارس ریشه در چه دارد و مسئولان وزارت آموزش و پرورش در نهایت چه تصمیمی برای شکل برگزاری کلاس‌های درس خواهند گرفت.
- مسئولان کمیته علمی ستاد ملی کرونا می‌گویند که آموزش و پرورش نتوانسته مدارس را برای بازگشایی سراسری آماده کند و از همین روی باید در این زمینه تجدیدنظر شود. نظر مسئولان وزارت آموزش و پرورش در این‌باره چیست؟
طبق آخرین آماری که تا پانزدهم آبان ۱۴۰۰ به‌روز شده است، ۱۰۵ هزار مدرسه به‌تدریج در طول ۲ ماه گذشته مجوزهای لازم را برای بازگشایی از منطقه آموزش و پرورش خود دریافت کرده‌اند و ۷ هزار مدرسه هم دنبال فراهم آوردن امکانات متناسب برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی هستند که بتوانند مجوزهای لازم را دریافت کنند. مسئولان وزارت آموزش و پرورش هیچ الزامی برای بازگشایی صددرصدی مدارس نگذاشته‌اند و حتی گفته‌اند که اگر مدرسه‌ای شرایط لازم را نداشت، هیچ اصراری برای بازگشایی آن نیست، ولی مدیر تلاش کند با اقدامات مداخله‌ای سایر دستگاه‌ها زمینه آموزش حضوری کودکان و نوجوانان را فراهم کند.
- الان مدارس کدام مناطق آموزش و پرورش بیشترین مشکل را در رعایت پروتکل‌های بهداشتی دارند و چرا؟
بیشترین مشکل برای مدارس مناطق حاشیه‌نشین کلانشهرهاست که تراکم جمعیت دانش‌آموزی بالایی در آنها داریم؛ مثلا در منطقه۱۵ تهران جمعیت کلاس‌ها بالای ۳۵ نفر است که تدریس معلمان را با مشکل مواجه کرده؛ به این معنا که معلم باید کلاس را به ۳ گروه تقسیم کند و در ۳ نوبت به آنها آموزش دهد یا در بسیاری از مناطق معلم باید برای گروهی از دانش‌آموزان به شکل حضوری تدریس کند و برای گروهی دیگر به شکل مجازی درس بدهد که فرصت زیادی را در روز از او می‌گیرد و باید خارج از وقت اداری هم کار کند. وقتی این مباحث در ستاد راهبردی بازگشایی مدارس در وزارت آموزش و پرورش مطرح شد، تصمیم گرفته شد که مدارس در مناطق پرتراکم دانش‌آموزی برای آشنایی معلم با دانش‌آموزان و همچنین رفع اشکال، روزهایی در هفته با تشخیص مدیر مدرسه باز باشد و بقیه آموزش‌ها به شکل مجازی دنبال شود. از طرف دیگر بازگشایی صددرصدی در مناطق عشایری و روستایی رخ داده و نیازی به آموزش مجازی نیست. تمام این تصمیمات گرفته شده این معنا را می‌دهد که ما تمام جوانب رعایت پروتکل‌های بهداشتی را متناسب با شرایط منطقه و مدرسه درنظرگرفته‌ایم و حکم کلی برای نحوه فعالیت آنها صادر نکرده‌ایم.
- رصد وضعیت مدارس از نظر پروتکل‌های بهداشتی توسط چه گروه‌هایی انجام می‌گیرد و اگر مدرسه‌ای برخلاف قوانین، بازگشایی شده باشد، چگونه با آن برخورد خواهد شد؟
در ابتدای سال تحصیلی بخشنامه‌ای به مدارس ابلاغ شد، تحت عنوان بخشنامه ۰۰۶ که تمام ضوابط و مقررات بهداشتی با جزئیات طی جدولی تعریف شده بود که مدیران باید آن را پر می‌کردند. در ابتدا باید مدیران مدارس عنوان می‌کردند که براساس این جدول چقدر توانایی بازگشایی را دارند که درواقع یک خوداظهاری بود. سپس منطقه آموزشی براساس تعداد دانش‌آموزان و ویژگی فضای فیزیکی مدرسه بر این خوداظهاری نظارت می‌کرد و مجوز آموزش حضوری، مجازی یا ترکیبی را می‌داد. در ادامه هم کارشناسان اداره کل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات مردمی وزارت آموزش و پرورش از یک‌سو و کارشناسان وزارت بهداشت از سوی دیگر از مدارس بازدید می‌کنند که سطح رعایت پروتکل‌ها را در آنها ببینند.
- مدیران کارگروه علمی ستاد ملی کرونا می‌گویند که میزان واکسیناسیون دانش‌آموزان پایین‌تر از حد استاندارد است و از این برای بازگشایی سراسری مدارس منطقی نیست و پیک ششم کرونا را به همراه خواهد داشت. مگر آمار رسمی واکسیناسیون دانش‌آموزان چقدر است؟
۹۰ درصد دانش‌آموزان در کل کشور واکسن دریافت کرده‌اند که تا ۲۳ آبان، از یک طرف استان‌های زنجان، گیلان، سمنان، آذربایجان‌غربی و مرکزی با ۹۰ تا ۹۷ درصد واکسیناسیون دانش‌آموزان در دوز اول بهترین وضعیت و از طرف دیگر استان‌های قم، کردستان و خوزستان به‌ترتیب با ۱۱.۲۹ درصد، ۲۰ و ۲۱ درصد کمترین واکسیناسیون دانش‌آموزی را داشته‌اند که وضعیت در مدارس این مناطق خطرناک است. همچنین ۷ هزار و ۲۲۸ مدیر مدرسه اعلام کرده‌اند که توانایی رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی دانش‌آموزان‌شان را در کلاس‌های درس ندارند و ۱۰ هزار و ۲۶۰ مدیر مدرسه گفته‌اند که امکان رعایت سایر پروتکل‌های بهداشتی مانند تامین سیستم تهویه مناسب را ندارند.
- تا به امروز در مجموع چه تعداد دانش‌آموز به مدرسه بازگشته‌اند؟
بازگشایی فیزیکی مدارس در۳ نوبت صورت گرفت؛ در نوبت اول که همزمان با ابتدای مهرماه بود، ۲۹.۵ درصد دانش‌آموزان معادل ۴ میلیون و ۳۶۴ هزار نفر به مدرسه بازگشتند که بیشتر دانش‌آموزان پایه اول ابتدایی، مناطق عشایری و روستایی بودند. در نوبت دوم یعنی ۱۵ آبان، ۱۰.۸ درصد معادل یک میلیون و ۵۹۰ هزار دانش‌آموز دیگر توانستند به مدرسه بروند که دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم را شامل می‌شدند، اما آمار نهایی نوبت دوم که اول آذر بود هنوز مشخص نیست و تا پایان هفته معلوم می‌شود.
- آیا ممکن است که مدرسه‌ای که الان مجوز بازگشایی دارد، در میانه سال تحصیلی به‌علت رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی مجوزش باطل شود؟
وقتی مدرسه‌ای مجوز گرفته به این معناست که توانسته فاصله‌گذاری فیزیکی، بهداشت و نظافت محیط و... را رعایت کند و کمتر اتفاق می‌افتد که در ادامه راه برای آن مشکلی پیش آید، ولی اگر در ادامه سال تحصیلی مدیران مناطق آموزشی متوجه شوند که مدرسه‌ای از پروتکل‌های اصلی سرپیچی کرده، می‌توانند نحوه آموزش‌ها در آنجا را از حضوری به مجازی تغییر دهند. به‌هرحال بنا نداریم که مدرسه‌ای را بدون درنظرگرفتن امکانات و ابزار بهداشتی بازگشایی کنیم و جان دانش‌آموزان را به خطر بیندازیم. از سویی باید مراقب باشیم که آموزش مجازی، دانش‌آموزان را از مدرسه دور نکند و باعث افت تحصیلی یا ترک تحصیل آنها نشود که جبران آن در آینده بسیار هزینه‌بر خواهد بود.