همشهری آنلاین- ثریا روزبهانی: معاون مهندسی و توسعه شرکت فاضلاب تهران از تامین منابع مالی برای تکمیل شبکه فاضلاب و بهره برداری از پروژه های این شرکت به عنوان مهم‌ترین مشکلات شرکت فاضلاب تهران را یاد می کند و در این باره می گوید: «پروژه فاضلاب تهران جزو موفق‌ترین پروژه‌های بین‌المللی به لحاظ جذب اعتبار و تکمیل پروژه کشور است. عملیات اجرایی طرح فاضلاب تهران به صورت رسمی از سال ۷۵ شروع شده و نزدیک ۹۰۰۰ کیلومتر شبکه و احداث ۲۲ مدول جهت جمع‌آوری فاضلاب شهر تهران برنامه‌ریزی شده است. امروز بخش عمده پروژه تکمیل و بیش از ۷۰۰۰ کیلومتر شبکه احداث شده است.»در اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ حدود ۱۵۰ میلیون دلار از بانک جهانی و همچنین سال ۱۳۹۵ با موافقت‌نامه‌ای از بانک توسعه اسلامی ۱۵۴ میلیون یورو به منظور پیشبرد پروژه فاضلاب وام دریافت کردیم. منابعی که برای اجرای طرح‌ها وجود دارد، بخش عمده‌ای از آن از طریق آبنما تامین می‌شود اما متاسفانه در سال‌های اخیر با توجه به این‌که هزینه تجهیزات افزایش یافت با کمبود منابع مالی روبه‌رو شدیم. در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به طور متوسط حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد افزایش قیمت داشتیم در حوزه مصالح و مواد به وجود آمد اما درآمد ما تنها ۱۰ درصد افزایش یافت. اکنون براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته برای تکمیل پروژه فاضلاب به ۲۵ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. متاسفانه سیستم بانکی کشور به شرکت فاضلاب مطابق شرکت های خصوصی با همان میزان بهره، وام ارائه می دهد. این در صورتی است که اگر سیستم بانکی همکاری بیشتری با ما داشته باشد می‌توانیم اجرای پروژه را چند برابر کنیم.»
ثامنی، با بیان این‌که عملیات اجرایی طرح فاضلاب تهران به صورت رسمی از سال ۱۳۷۵ خود را آغاز شده است، می گوید: «با اجرای ۹۰۰۰ کیلومتر شبکه در سطح شهر تهران و احداث ۲۲ واحد تصفیه برای جمع‌آوری فاضلاب شهر تهران برنامه ریزی شد. خوشبختانه امروز بخش عمده‌ای از این پروژه تکمیل شده است. اکنون بیش از ۷۰۰۰ کیلومتر شبکه فاضلاب در تهران احداث شده است که براساس طرح جامع فاضلاب در چند نوبت مورد بازنگری قرار گرفته است. در همین راستا بیش از ۴۱ درصد از جمعیت شهر تهران تحت پوشش شبکه فاضلاب قرار دارد. ۸۸ درصد عملیات لوله‌گذاری به صورت موفق پیش رفته و در بخش اجرای تونل و خطوط اصلی نیز ۱۹۰ کیلومتر تونل اجرا شده که در این بخش نیز پیشرفت ۹۰ درصدی داشته‌ایم. همچنین در احداث تصفیه‌خانه‌ها نیز شاهد پیشرفت ۵۶ درصدی بوده ایم. همچنین متوسط وزنی طرح فاضلاب تهران به لحاظ پیشرفت ۷۳ درصد است. فرآیند چرخه آب و فاضلاب ناشی از آب شرب تامین شده در شهر تهران در این مناطق تکمیل خواهد شد اما در مجموع با توجه به این‌که طرح فاضلاب تهران آخرین طرح زیربنایی است طی سال‌های اخیر با مشکلات زیادی مواجه بوده‌ایم اما امیدواریم بتوانیم تامین منابع مالی این پروژه را تامین کنیم و پروژه‌ای را که می‌بایست تا سال ۱۴۱۰ به اتمام برسد زودتر از موعد به نقطه پایان برسانیم و با تکمیل شدن تصفیه خانه فیروزبهرام مناطق دو، پنج، ۹، ۱۰ و بخش‌هایی از مناطق ۱۸ به زودی به مجموعه طرح اضافه و تشکیل می‌شوند. همچنین در تهران یک میلیارد متر مکعب در سال مصرف آب مصرف می شود که با تکمیل چرخه فاضلاب ۸۴۰ میلیون متر مکعب از فاضلاب تصفیه خواهد شد و در اختیار بخش کشاورزی و فضای سبز قرار خواهد گرفت. هم اکنون نیز بخش عمده فاضلاب جنوب تهران در اختیار کشاورزان جنوب شرق و دشت ورامین است. از سوی دیگر پروژه غرب تهران نیز در حال راه‌اندازی است و در آینده‌ای نزدیک پساب تصفیه شده در اختیار مناطق جنوب غرب تهران قرار می گیرد و میزان ۱۴۰ میلیون متر مکعب نیز طبق توافق با شهرداری برای آبیاری فضای سبز شهر تهران از جمله جنگل چیتگر اختصاص یافته است.»
در ادامه نشست معاون مهندسی و توسعه شرکت فاضلاب تهران به مدل های اجرایی تصفیه خانه ها اشاره می کند و می گوید: «در جنوب تهران ۶ مدل اجرا شده که حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب در سال تولید دارد و در دو فاز در حال ساخت واحدهای ۷ و ۸ که حجم پساب تولیدی تصفیه‌خانه جنوب با تکمیل این ۸ مدول حجم پساب تولیدی به ۳۴۰ میلیون متر مکعب می‌رسد. همچنین ۴ مدل در تصفیه‌خانه در فاضلاب غرب تهران جهت تحت پوشش قرار دادن ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر و حجم فاضلاب تصفیه شده ۱۹۲ میلیون متر مکعب در سال برنامه‌ریزی شده است. همچنین ۹ فاز در دست مطالعه است. برهمین اساس از این تصفیه‌خانه‌ها نیز سالانه ۱۷ میلیون متر مکعب پساب جمع‌آوری می‌شود. جمعیت تحت پوشش در حال حاضر ۵ میلیون و ۵۸۰ هزار نفر و حجم فاضلاب جمع‌آوری شده در تهران در روز ۶۸۴ هزار متر مکعب است.»
ثامنی درباره شرکت مجری پروژه فاضلاب غرب تهران می گوید: «شبکه فاضلاب جنوب تهران توسط شرکت اتریشی ساخته شده و ۹۰ درصد تجهیزات وارداتی بوده است. زمان تحریم، واردات ممنوع شد و مجبور شدیم از مسیرهای دیگر و با قیمت بالا تجهیزات را وارد کنیم. همچنین بخشی از تجهیزات وارداتی نیز در انحصار چند کشور اروپایی و آمریکایی است که واردات آنها ما را دچار چالش کرده است. این پروژه با همکاری شرکت کوزو ترکیه به بهره برداری می رسد.»
وی به افزایش سرقت تجهیزات طرح پروژه فاضلاب تهران اشاره می کند و می گوید: «حجم قابل توجهی از تجهیزات پیمانکاران مورد سرقت قرار می‌گیرد و همین مساله باعث شده است که در تمام مناطق نگهبانان به صورت شبانه‌روزی حضور داشته باشند اما باز هم با وجود نگهبان ابزار و ادوات به سرقت می رروند. آن طور که پیمانکاران اعلام می‌کنند تمامی تجهیزات سرقتی قابل ردیابی است و معمولا در بازار خلازیر یافت می‌شود علی‌رغم این‌که این مساله را بارها به نیروی انتظامی اطلاع دادیم اما برخوردی که باید با این سارقان صورت نگرفته و در سال‌های اخیر سرقت تجهیزات فاضلاب افزایش یافته است. ورق‌های آهنی چندین بار مورد سرقت قرار گرفته‌اند، تصریح کرد: این مساله در شأن پایتخت نیست و باید تمهیدات جدی برای مقابله با آن صورت بگیرد. بعضا دیده می‌شود که تجهیزاتی که برای ایجاد ایمنی همچون چراغ‌ها و تابلوهای هشدار نصب شده مورد سرقت قرار گرفته که این مساله می‌تواند تبعات زیادی را داشته باشد. به همین خاطر مجبور هستیم روش‌هایی را به کار گیریم که از استانداردهای تعیین شده پایین‌تر هستند. برای مثال با توجه به این‌که دریچه‌های فاضلاب دچار خردگی می‌شوند جنس آنها باید چدن باشند اما به همین دلیل مجبوریم از دریچه‌های بتنی و یا جنس‌های دیگر استفاده کنیم تا میزان سرقت‌ها کاهش یابد.» به گفته وی قیمت هر دریچه حدود دو میلیون تومان است و در شهر تهران حدودا ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار دریچه فاضلاب وجود دارد که سرقت این دریچه‌ها هزینه زیادی را به مجموعه شرکت تحمیل کرده است. طبق گفته پیمانکاران، ۸۰ تا ۹۰ درصد ورق‌های اجرای پروژه طرح فاضلاب تهران سرقت می‌شود. به همین دلیل اقدامات جدی‌تری برای مقابله با این مساله صورت بگیرد، چرا که پیشرفت پروژه مستلزم ایجاد شرایط ایمن در تهران است.