روزنامه همشهری نوشت: بعد از ظهر امروز مذاکرات مهمی در هتل کوبورگ وین برگزار میشود که سناریوهای متفاوتی برای روند و نتایج آن وجود دارد. نخست به نتیجه نرسیدن مذاکرات و صورت نگرفتن هیچگونه توافقی میان طرفین. دوم به توافق رسیدن طرفین که هر دو احتمال برای روز اول حداقل بسیار بعید بهنظر میرسند. اما درصورت ادامه مذاکرات هم سناریوهای زیر تاکنون مطرح شدهاند: بازگشت یکباره به برجام ۲۰۱۵، لغو تحریمها و البته با شرط مهم ایران که راستیآزمایی است. دوم نه توافق یکباره که لغو گام به گام تحریمها و بازگشت گام به گام ایران به التزامهای برجام.
البته بنا به شرایط و منافع کشورها سناریوهای دیگری هم مطرح شده که یکی از آنها این است که اگر لغو کامل همه تحریمها محقق نشد و قرار بر تعلیق بخشی از تحریمها شد، اتحادیه اروپا و اعضای پیمان شانگهای قانون حمایت از تجارت آزاد و روابط مالی آزاد با ایران را در مجالس قانونگذاری خود تصویب و کشورهای خود را از شمول تحریمهای آمریکا به شکل رسمی و قانونی معاف کنند.
درنهایت هر طرح یا سناریویی که در مذاکرات به نتیجه برسد اصل قطعی آن لغو تحریمهای آمریکا علیه ایران خواهد بود و لغو نشدن تحریمها بهمعنای لق شدن پایه مذاکرات بعدی خواهد بود.
دور هفتم مذاکرات برای تصمیم سخت غربیها
اتریش، وین، هتل کوبورگ؛ جایی که قرار است امروز یکی از مهمترین مذاکرات بینالمللی در آن از سر گرفته شود. هفتمین مذاکرات احیای برجام قرار است میان هیأت ایرانی به سرپرستی علی باقری و کشورهای ۱+۴ یعنی روسیه، چین، انگلیس و فرانسه بهعنوان ۴کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان برگزار شود. البته هیأت آمریکایی هم در این هتل حضور دارند؛ گرچه جایی در میز مذاکره نخواهند داشت.
تصمیم سختی که گرفته نشد
۳۰خرداد بود که ششمین و آخرین دور مذاکرات وین به سرپرستی عباس عراقچی بهعنوان مذاکرهکننده ارشد ایرانی در دولت حسن روحانی برگزار شد. عباس عراقچی چندی بعد که برای ارائه گزارشی درباره این مذاکرات به کمیسیون امنیت ملی مجلس رفته بود، گفت: تاکنون ۶دور مذاکره با ۱+۴ انجام شده و تقریبا به مراحل پایانی خود نزدیک شدهایم.
اکنون زمان تصمیمگیری همه طرفهای برجام است و کشورهای مقابل باید تصمیمات سخت خود را بگیرند تا برجام احیا شود؛ تصمیم سختی که تاکنون و پس از ۵ماه گرفته نشده است. عراقچی همان روزها در رشتهتوییتی ضمن ارائه یک گزارش، ادامه مذاکرات احیای برجام را به روی کار آمدن دولت بعدی در ایران موکول کرد.
نخستین مذاکره در دولت رئیسی
علی باقری، معاون سیاسی وزارت خارجه و مذاکرهکننده ارشد ایرانی به همراه هیأت ایرانی، ۶آذر و ۲روز مانده به زمان مذاکرات اصلی وارد وین شد تا هفتمین دور مذاکرات احیای برجام و نخستین حضور هیأت ایرانی در دولت رئیسی را سرپرستی کند.
هیأت ایرانی اینبار برخلاف دورههای قبل پرتعدادتر به وین رفته است؛ هیأتی متشکل از ۳۰کارشناس در زمینههای متعدد که از برجستهترین کارشناسان و مسئولان در حوزههای مختلف حقوقی، بانکی و انرژی هستند. طبق گزارش ایرنا مذاکرهکنندگان کشورمان در گفتوگوهای وین عبارتند از: مهدی صفری، رضا نجفی، ابراهیم شیبانی، علی فکری، احمد اسدزاده و غلامرضا پناهی.
در ۲ روز حضور هیأت ایرانی در وین پیش از مذاکرات اصلی، نشستهای دو و سهجانبه در دستور کار هیأت ایرانی بود.
محمدرضا غائبی، سرپرست نمایندگی ایران از دیدارهای دوجانبه و چندجانبه هیأت ایران با نماینده اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای عضو گروه ۱+۴ در این ۲ روز خبر داد و گفت: تیم مذاکراتی بلندپایه جمهوری اسلامی ایران ملاقاتهایی در سطوح کارشناسی و سطح روسای هیأتهای چین و روسیه و نیز با هماهنگکننده اتحادیه اروپا آقای انریکه مورا داشتهاند. ایران، همانطور که عباس عراقچی در پایان دور ششم مذاکرات تأکید کرد «اکنون زمان تصمیمگیری طرفهای غربی است»، بر همان موضع تأکید دارد. چنانکه علی باقری، مذاکرهکننده ارشد کشورمان پیش از ترک کشور برای شرکت در این مذاکرات تأکید کرد که لغو تمامی تحریمهای مرتبط با برجام، ازجمله تحریمهای اعمالشده در چارچوب کارزار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران، شرط لازم برای موفقیت در مذاکرات است. درباره مسائل باقیمانده به اندازه کافی مذاکره صورت گرفته و اکنون زمان تصمیمگیری کشورهاست.
دخالتهای آمریکا، نگرانیهای اسرائیل
از سوی دیگر هرچه به زمان مذاکرات نزدیک میشویم، شاهد برخی واکنشهای مداخلهجویانه از سوی مقامات آمریکایی و نیز اظهارات ناشی از نگرانی از مقامات رژیم صهیونیستی هستیم.
مقامات آمریکایی در آستانه دور هفتم مذاکرات در دو اظهارنظر جداگانه ضمن ابراز مواضع مداخلهجویانه در مورد اعتراضات اصفهان، ایران را به اعمال فشار بیشتر هم تهدید کردهاند. مواردی که میتواند مذاکرات را تحتتأثیر قرار دهد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز شنبه با انتشار توییتی از «سرکوب خشونتبار معترضان مسالمتجو» در ناآرامی اصفهان بهشدت ابراز نگرانی کرد و نوشت: «مردم ایران حق دارند سرخوردگیشان را ابراز کرده و حکومتشان را پاسخگو بدانند.»
این واکنش مداخلهجویانه در حالی صورت گرفت که از دیگر سو، رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران در گفتوگو با بیبیسی مدعی شد که اگر تهران بخواهد از فرصت مذاکرات بهعنوان بهانهای برای تسریع برنامه هستهایاش استفاده کند، آمریکا و متحدانش علیه ایران فشار خواهند آورد.
در کنار این مواضع آمریکا، رژیم صهیونیستی هم که از ابتدا مخالف هرگونه مذاکرات هستهای با ایران بود و همواره تلاش کرده است مانع از احیای برجام شود، از کاهش احتمالی تحریمها علیه ایران ابراز نگرانی کرد.
نخستوزیر رژیم صهیونیستی در ادامه تلاش برای فضاسازی علیه برنامه هستهای ایران در آستانه مذاکرات وین، گفت: اسرائیل نگران است که ایران از کاهش تحریمها در ازای محدودیتهای ناکافی در حوزه هستهای برخوردار شود.
به گزارش فارس، «نفتالی بنت» مدعی شد: اسرائیل نگران است که ایران با کاهش تحریمها در مذاکرات مجدد هستهای با قدرتهای جهانی از پول بادآوردهای برخوردار شود، اما به اندازه کافی پروژههای دارای پتانسیل ساخت بمب را متوقف نکند.
تیم مذاکرهکننده ایرانی در وین چه کسانی هستند؟
هیأت مذاکرهکننده ایران، متشکل از حدود ۳۰ نفر از برجستهترین کارشناسان در حوزههای مختلف حقوقی، بانکی و انرژی است. در ادامه سوابق ۶ عضو تیم اصلی مذاکرهکننده را ببینید.
مهدی صفری: معاون دیپلماسی اقتصادی - معاون اسبق اروپا و آمریکا وزارت امور خارجه، دکتری برق و مخابرات
رضا نجفی: معاون امور حقوقی و بینالمللی - سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران نزد آژانس بینالمللی انرژی اتمی، دکترای حقوق بینالملل
ابراهیم شیبانی: رئیس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی - رئیسکل اسبق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
علی فکری: معاون وزیر اقتصاد
احمد اسدزاده: سرپرست معاونت بینالملل و بازرگانی وزارت نفت
غلامرضا پناهی: عضو هیأت عامل و معاون امور ارزی و بینالملل بانک مرکزی