به گزارش همشهری آنلاین، اگر به آمار روزهای آلودگی هوای شهری مانند تهران از ابتدای سال تا نخستین روزهای آذرماه نگاه کنیم، باید بگوییم که هوای آلوده تهران برای ۵۶روز حکم به حبس خانگی کودکان داده است چرا که از ابتدای امسال ۳روز هوای پاک، ۱۹۱ روز هوای قابل‌قبول یا همان سالم و ۵۶ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز هوای ناسالم برای همه گروه‌ها در تهران به ثبت رسیده است. کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و ریوی و زنان باردار در دسته گروه‌های حساس قرار می‌گیرند که با افزایش غلظت آلاینده‌ها بیش از دیگران در معرض خطرات جبران‌ناپذیر هستند، به همین دلیل توصیه برای ماندن در خانه در دسترس‌ترین چاره‌ای است که برای حفظ سلامت گروه‌های حساس پیشنهاد می‌شود و به این ترتیب بسیاری از کودکان از مسیر طبیعی اجتماعی شدن باز می‌مانند و برای پیشگیری از مشکلات جسمانی، کم‌خونی، کاهش ضریب هوشی، کمبود ویتامین D و... در خانه‌ها حبس می‌شوند. شهرهای بزرگی مانند مشهد، تهران، اصفهان و تبریز گزینه‌های ثابت هشدارهای آلودگی هوا محسوب می‌شوند و کودکان این شهرها بیش از دیگران با این معضل درگیر هستند.
۷۵روز ناسالم برای کودکان مشهدی در سال۹۹
براساس گزارش شاخص روزانه در سال۱۳۹۹، ۴۰روز هوای پاک، ۲۵۱روز قابل‌قبول، ۷۴روز ناسالم برای گروه‌های حساس و یک‌روز هم ناسالم برای تمام گروه‌ها در شهر مشهد ثبت شده بود. این روند در بهار سال ۱۴۰۰نیز وضعیت مطلوبی نداشت و در فصل بهار که میزان آلودگی نسبت به پاییز و زمستان کمتر است، ۸روز ناسالم برای گروه‌های حساس ازجمله کودکان معرفی شد. الهام، مادر ۲پسر است و تلاش برای حفاظت آنها از آلودگی‌های مستمر هوای شهر را به‌عنوان چالش جدی خود معرفی می‌کند؛«از زمانی که کرونا آمد و بچه‌ها در کنار محدودیت‌های کرونایی باید تن به باید و نبایدهای آلودگی هوا بدهند، وضعیت بدتر شده است. ارتباط اجتماعی بچه‌ها خیلی پایین آمده است و دیگر مانند گذشته نیست که بچه‌ها به‌راحتی با محیط اطراف و همسالان خود ارتباط برقرار کنند، آنها از هر آنچه در خارج از محیط خانه و خانواده باشد، هراس دارند، می‌ترسند که بیرون بروند چون ما به‌عنوان والدین به آنها گفته‌ایم که هوای آلوده آنها را مریض می‌کند؛ می‌ترسند به جاهای شلوغ بروند، چون کرونا هنوز وجود دارد.»
جا ماندن از تعاملات اجتماعی موضوعی است که الهام به آن اشاره می‌کند و این اتفاق را مهم‌ترین آسیب آلودگی هوا می‌داند؛«به‌دلیل آلودگی هوا پسر کوچکم که ۴سال دارد را خیلی کم به پارک برده‌ام و به همین دلیل پسرم تصوری از بازی جمعی و در صف ایستادن برای استفاده از این وسایل ندارد، چون فضای اجتماعی را تجربه نکرده است، تنها خود را محور می‌داند.»
قانع کردن کودکان برای ماندن در خانه به‌دلیل آلودگی هوا نقطه مشترکی بسیاری از خانواده‌هاست و آنطور که الهام تعریف می‌کند این موضوع به یکی از درگیری‌های او و فرزندانش تبدیل شده است؛«قانع کردن پسرهایم برای اینکه در زمان آلودگی هوا بیرون نرویم در تمام این سال‌ها یکی از درگیری‌های من بوده است، وقتی به پسرهایم می‌گفتم که هوا کثیف است و نباید از خانه بیرون برویم، تلاش می‌کردند با گفتن این جملات که «مامان ما می‌تونیم نفس بکشیم.»، «نگاه کن پنجره رو باز می‌کنیم و اتفاقی برایمان نمی‌افتد.»، نظر من را عوض کنند. این روند فرسایشی شده است و هر سال که فصل‌های پاییز و زمستان می‌رسد، یکی از غصه‌های من این است که باز باید بچه‌هایم را برای بیرون نرفتن قانع کنم. الان که کرونا محدودیت بچه‌ها را دو برابر کرده است و علاوه بر آلودگی هوا، دلیل دیگری به‌نام کرونا باعث شده تا بچه‌ها در خانه حبس شوند.» این مادر توضیح می‌دهد که آلودگی جز آسیب‌هایی که به روند اجتماعی شدن فرزندانش وارد کرد، آنها را به وسایل سرگرمی مثل تبلت، ایکس باکس و تلویزیون معتاد کرده است، خانواده‌ها مجبور هستند تا به هر وسیله‌ای کودک محبوس در خانه را سرگرم کنند و بخشی از این سرگرمی نیز مربوط به مصرف تنقلات است؛ اتفاقی که نتیجه‌ای جز اضافه وزن در کودکان ندارد.
۹۵روز ممنوعیت خروج کودکان اصفهانی از خانه
نخستین روزهای آذرماه سال‌جاری، مدیر اداره امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان اعلام کرد که تعداد روزهای ناسالم هوا در اصفهان در قیاس با مدت مشابه سال قبل آن ۵۲ درصد افزایش یافته و کیفیت هوای این کلانشهر از ابتدای سال ۱۴۰۰تا آذر ماه، ۸۹ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۶ روز برای عموم ناسالم گزارش‌شده است. صفورا زهتاب، ساکن اصفهان است. او می‌گوید ناپدید شدن کوه‌های شهر نشانه‌ای برای کودکانش است که متوجه آلودگی هوا شوند؛«بچه‌های من یاد گرفته‌اند که وقتی هوا تیره‌تر می‌شود و کوه‌ها دیگر دیده نمی‌شوند یعنی هوا آلوده است و به همین دلیل زمان بیشتری را باید در خانه بمانند تا مبادا بیمار شوند. نه‌تنها من به‌عنوان یک مادر بلکه بچه‌هایم هم از داشتن هوای پاک ناامید شده‌اند، آلودگی هوا به بخشی از زندگی بچه‌های من تبدیل شده است، دیگر قبول کرده‌اند که در فصل‌های پاییز و زمستان باید در خانه بمانند. در زمانی که آلودگی هوا شدید می‌شود و حتی برای دقایقی امکان قدم زدن در خیابان و بازی در پارک برای بچه‌هایم مهیا نیست، متوجه می‌شوم که عصبی‌تر هستند. هر دو بچه من آلرژی دارند و آلودگی هوا وضعیت آنها را خطرناک‌تر می‌کند، به همین دلیل روزهای آلودگی هوا استرس زیادی به من و فرزندانم تحمیل می‌شود چون مدام نگران هستم که حالشان بد شود.»
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۰ - ۱۶:۴۸
آلودگی هوا برای بسیاری از کودکان به‌معنای حبس در خانه است. بیشتر کودکان می‌دانند، در روزهایی که کوه‌های شهر ناپدید می‌شوند و شهر رنگ خاکستری به‌خود می‌گیرد، اجازه خروج از خانه ندارند.