علی خوشتراش- همشهری آنلاین:
دکتر علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست در ادامه به خشک شدن تعدادی از تالاب‌های کشور اشاره کرد و گفت : دیگر اجازه نمی‌دهیم تالاب‌های کشور به سرنوشت دریاچه ارومیه گرفتار شوند در همین رابستا و به‌زودی حق‌آبه تمام تالاب‌های کشور مشخص خواهد شد.
وی بیان کرد: طبیعت کشور دیگر تحمل رویکرد سخت را ندارد و به باید به دنبال رویکرد نرم باشد. تخصیص آب باید به محیط زیست واگذار شود.
سوال اینجاست که آیا اظهارات رئیس سازمان محیط زیست اگر شکل اجرایی به خود بگیرد می‌تواند پیامدهای مثبتی به همراه داشته باشد و دغدغه‌های زیست محیطی بسیاری از عرصه‌های طبیعی و آبی کشور را برطرف سازد؟
جلوی موازی‌کارها گرفته می‌شود
یک فعال محیط زیستی درباره تصمیمات جدید در حوزه مدیریت تالاب‌ها به ویژه تالاب انزلی در گفت گو با خبرنگار همشهری آنلاین اظهار کرد: اگر بخواهیم ابطال سند مالکیت تالاب انزلی از وزارت نیرو و انتقال آن به منابع طبیعی را چشم‌اندازی در راستای نجات بخشی این عرصه طبیعی ببینیم به نظر می‌رسد نگاه‌مان بسیار ایده‌ال گرا خواهد بود، زیرا تغییر مالکیت به تنهایی راه‌گشایی برای احیا و نجات تالاب نخواهد بود.
پیمان بازدیدی گفت: تنها نکته مثبت این تصمیم‌گیری مشخص شدن متولی تالاب است. به عنوان مثال همه فعالان وزیست محیطی و انجمن‌های مردم‌نهاد دغدغه حفظ و نجات همه عرصه‌های محیط زیستی را دارند. به همین دلیل وقتی درباره عرصه‌ای احساس خطر می‌کنند وارد میدان می شوند، مشکلی که تا کنون داشت این بوده که شخصی مانند من و هر ان‌جی‌اویی وقتی می‌خواست درباره عوامل آسیب زا اقامه دعوی کند نمی‌دانست یقه کدام مسئول را بگیرد و شکایت‌نامه را علیه کدام نهاد متولی تنظیم و تقدیم دادگاه کند.
وی ادامه داد: وقتی برای طرح شکایتی اقدام می‌کردیم موازی‌کاری‌ها و قوانین مختلف در سازمان‌های متولی باعث می شد تا وکیل تعیین شده برای طرح دعوی دچار سردرگمی شود به همین دلیل کارها ما پیشرفتی نداشت، اما اکنون همه چیز مشخص است و ما می‌توانیم سراغ کسی و نهادی برویم که قانون مشخص کرده متولی اصلی اوست.
چه عواملی حیات تالاب انزلی را تهدید می‌کند؟
این فعال محیط زیست درباره عوامل تهدید زای تالاب انزلی اظهار کرد: تالاب انزلی از چند نظر مورد تهدید واقع شده است که می‌توان آن را به دو دسته طبیعی و غیر طبیعی تقسیم کرد. عوامل طبیعی شامل تداوم خشکسالی، کاهش بارندگی‌ها، عدم وقوع سیلاب‌ها، کاهش دبی رودخانه‌های تغذیه کنند مستقیم تالاب، پس روی آب دریای کاسپین که تحت تاثیر کاهش ورودی آب رودخانه‌ها ایران و سایر کشورها ازجمله ولگای روسیه است.
بازدیدی در این باره توضیح داد: شاید برای خیلی‌ها این آمار قابل تصور نباشد که رودخانه‌های ایران کمتر از ۱۰ درصد آب دریای کاسپین را تامین می‌کنند و رودخانه ولگا تامین کننده اصلی آب بزرگ‌ترین دریاچه جهان باشد. این درحالی‌است که به دلیل کاهش بارندگی در کشور یاد شده و برداشت بالای آب از رودخانه ولگا باعث شده تا شاهد پس‌روی آب دریای کاسپین باشیم. این مساله باعث شده تا دهنه ورودی تالب انزلی از ساحل دریا فاصله بگیرد و موجب انتقال سریع‌تر و بیشتر آب تالاب انزلی به دریا و در نتیجه خشکیدگی بسیاری از نقاط آن شود.
وی ادامه داد: نابودی جنگل‌ها باعث شده تا میزان رسوبات بیشتری هنگام ورود آب رودخانه‌ها به تالاب و در نتیجه باعث بالا آمدن سطح رسوبات و کاهش آبگیری در تالاب شود که در این مساله هم عوامل انسانی و هم طبیعی دخیل هستند.
بازدیدی تشریح کرد: عوامل انسانی هم کاملا مشخص است، ورود فاضلاب‌ها، آتش‌زدن نیزارها، تصرف در سواحل تالاب، ایجاد زمین‌های شالیزاری و استخرهای پرورش ماهی از مهم‌ترین عوامل انسانی هستند که این عرصه بی‌نظیر را تهدید می‌کنند.
این فعال محیط زیست افزود: عوامل انسانی را فقط نباید متوجه مردم محلی و روستایان ساکن در حاشیه تالاب و دیگر نقاط طبیعی قلمداد کرد، زیرا نهادهای دولتی و زمین‌خواران هم باید به این مجموعه اضافه شوند. به عنوان مثال وقتی به آما تصرفات سواحل دریای کاسپین نگاه می‌کنیم می‌بینیم که بیشترین تصرفات از سوی نهادهای دولتی و ارگان‌ها صورت گرفته و نقش افراد بومی در این رابطه نسبت به آنها کمتر است.
پیشنهادها موثر برای نجات تالاب
بازدیدی درباره راهکارهای موثر و فوری در خصوص نجات تالاب انزلی اظهار کرد: در ابتدا باید بگویم که محیط زیست اواویت نخست مسئولان و نمایندگان گیلان نیست. اما با وجود این شرایط باید جلوی ساخت سدهای بی‌مورد گرفته شود که در این رابطه فعالان محیط زیست گیلان توانستند بحث ساخت سد لاسک را به تاخیر بیندازند و فعلا حرفی در این رابطه زده نمی‌شود. رودخانه لاسک یکی از مهم‌ترین منابع تامین آب تالاب انزلی بوده است.
وی ادامه داد: ماسوله رودخان، ماسال رودخان و زرجوب هم از مهم‌ترین منابع تامین آب تالاب هستند که با کاهش شدید دبی آب ها روبه روهستیم. این مسایل باعث شده تا میزان ورودی آب تالاب کاهش پیدا کند. به همین دلیل مهم‌ترین راهکار جلوگیری از خروجی آب تالاب است که می‌توان با ایجاد بازوهایی در زیر پل غازیان انزلی این کار را انجام داد.
این فعال محیط زیست افزود: یک شرکت هلندی برای اجرای این طرح که در منطقه حضور یافته بود به دلیل معلوم نبودن متولی کار از پیش نبرد. حال امید می‌رود با مشخص شدن متولی این طرح برای نجات تالاب اجرا شود. این طرح هیچ‌گونه تخریب محیط زیست را به همراه ندارد و به گونه‌ای طراحی شده که جلوی مهاجرت آبزیان از دریا به تالاب و برعکس را نمی‌گیرد.