به گزارش همشهری‌آنلاین، گفت‌وگوی «یون کانگ هیون»، سفیر کره جنوبی با ایلنا به شرح زیر است:
خروج یکطرفه آمریکا از برجام کار درستی نبوده و یک اشتباه بود
-ایران و کره روابط طولانی مدتی باهم دارند، چرا در زمان روی‌کار آمدن دولت ترامپ در آمریکا، کره جنوبی این ارتباط قدیمی را نادیده گرفته و از سیاست‌های ترامپ پیروی کرد؟ آیا پیروی از سیاست‌های آمریکا، استقلال کره را به عنوان یک دولت مستقل زیرسوال نمی‌برد؟
روابط کره و ایران در طی ۶۰ سال گذشته صمیمانه و دوستانه بوده است، اما متاسفانه در دوران سه سال و نیم دولت ترامپ اختلافات زیادی پدید آمد. البته در رابطه میان کره و ایران در حال حاضر هیچ مشکلی نداریم.
کره معتقد است خروج یکطرفه آمریکا از برجام کار درستی نبوده و یک اشتباه بود، اما ما از سیاست‌های آمریکا پیروی نکردیم بلکه فقط به خاطر اینکه سیاست تحریم آمریکا علیه ایران خیلی قوی و محکم بود، شرکت‌های کرهای هم مجبور شدند آن را رعایت کنند. در این مساله کل کشورهای دنیا یکی هستند و نمی‌توانیم بگوییم که فقط کره جنوبی از سیاست‌های آمریکا پیروی کرده است.
فقط تفاوت در این است که متاسفانه در زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، بیشترین طلب خارجی ایران از کره و در بانک‌های کرهای بود، به همین علت این اتفاق رقم خورد اما وقتی از دور به این قضیه نگاه کنیم، کشورهای دیگر مانند کره هم تجارت دوجانبه‌شان با ایران خیلی کمتر از قبل شد.
دولت ایران می‌گوید که شرکت‌های اروپایی مانند توتال به ایران برگردند اما این شرکت‌های اروپایی هم از تحریم‌ها می‌ترسند و از ترس سیاست‌های تحریمی آمریکا به ایران برنمی‌گردند.
بعد از مردم ایران، کره هم آسیب زیادی از تحریم‌های ایران دیده است.
-اما ما با تعدادی از کشورها علیرغم تحریم‌ها همکاری داریم ...
فقط چند شرکت چینی که با آمریکا معامله ندارند و در آن بازار حضور ندارند، با ایران کار می‌کنند و برخی از آنها هم دیگر نمی‌توانند با ایران کار کنند، مخصوصاً کشورهای دیگری هم مانند کره بازار ایران را از دست داده‌اند.
ما کاملا متوجه هستیم که به علت تحریم‌های آمریکا، مردم ایران خیلی آسیب دیدند اما می‌توانم بگویم که بعد از مردم ایران، کره هم آسیب زیادی از تحریم‌های ایران دیده است. من حتی در زمان تقدیم استوارنامه‌ام به رئیس‌جمهور پیشین آقای روحانی این مساله را تشریح کردم.
ایرانی‌ها باید درک کنند که چرا بزرگترین طلب ایرانی که بلوکه شده در کره وجود دارد. علت این است که قبل از تحریم‌های آمریکا، کره منابع انرژی زیادی از ایران وارد می‌کرد و اگر آمار آن زمان را نگاه کنیم، کره بیشترین مصرف انرژی را در آن زمان داشت و واردات زیادی از ایران انجام می‌داد اما اکنون که نمی‌توانیم واردات از ایران داشته باشیم، صنعت پتروشیمی کره با مشکلات زیادی مواجه است.
به این علت همانطور که اطلاع دارید از سیستم بانکی نمی‌توانیم استفاده کنیم و صادرکنندگان کرهای هم به این خاطر امکان تجارت با ایران را ندارند. اینکه گفته می‌شود سامسونگ و ال‌جی به بازار ایران آمده‌اند و در حال خارج کردن پول ایران هستند، صحیح نیست. من یک دعوت رسمی برای بازدید از شرکت اسنوا داشتم. شرکت اسنوا به مقامات بالای دولت ایران گفته است که در حوزه لوازم خانگی سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌اند و اگر شرکت‌های کرهای به ایران بازگردند، دچار آسیب خواهد شد و در نتیجه درخواست جلوگیری از وارادات لوازم خانگی کرهای را مطرح کرده است.
در خیلی از کشورها برای پیشرفت تولید داخلی به صورت موقت و برای یک مدت کوتاهی واردات را ممنوع کرده‌اند اما اگر این مساله هدف و سیاست بلندمدت ایران باشد، باید ورود همه محصولات خارجی دنیا را ممنوع کنند و اینکه فقط روی لوازم خانگی کره تمرکز کند، انصاف نیست!
من برای شرکت اسنوا توضیح دادم که اگر این شرکت می‌خواهد لوازم خانگی ایران پیشرفته باشد باید با شرکت‌های کرهای مانند سامسونگ و ال‌جی همکاری کرده و با هم پیشرفت کنند. رئیس اسنوا هم پیشنهاد من را قبول کرد و ما این را مطرح کردیم که یک راه خوبی برای همکاری پیدا کنیم.
مسدود شدن حساب دانشجویان به علت تصمیم‌گیری اشتباه بانک‌های کره پیش آمد
-در عین حال که همواره تحریم‌های آمریکا مانع همکاری میان کره و ایران از سوی دولت کره مطرح شده، برخی اقدامات هستند که مشمول تحریم‌ها نبود اما شاهد همکاری کره در آن موارد نبودیم. مثلا کره می‌توانست برای تهیه اقلام دارویی و کالاهای اساسی با ایران همکاری کند اما این کار را نکرد و یا اینکه تعدادی از حساب‌های دانشجوهای ایرانی بسته و برخی بورسیه‌ها لغو شد، اینگونه اقدامات کره جنوبی که ارتباطی به تحریم‌ها نداشت چرا اتفاق افتاد؟
از سال گذشته آمریکا حتی تایید کرد که کشورها بدون مجوز برای محصولات بشردوستانه می‌توانند با ایران تجارت کنند؛ به همین خاطر خیلی از شرکت‌های کرهای و ایرانی در مورد دارو و تجهیزات پزشکی در حال تجارت هستند. از سال گذشته تاکنون حدود ۵۰ میلیون دلار تجارت در این حوزه‌ها داشتیم.
ما تلاش می‌کنیم که این عدد تجارت را افزایش دهیم به این خاطر که شرکت‌های دیگر زیادی هم به همکاری با ایران علاقه دارند. به همین خاطر ما با اتاق بازرگانی تهران هماهنگی داشتیم و یک برنامه داشتیم که ماه آینده از طریق وبینار یک جلسه برگزار کرده و بین شرکت‌های ایرانی و کرهای ارتباط بیشتر برقرار کنیم. در زمان برنامه‌ریزی برای این وبینار شرکت‌های دو کشور علاقه زیادی به این مساله نشان دادند، اما اخیرا به خاطر دستور دولت ایران این جلسه اینترنتی کنسل شد. به این علت که روابط دو کشور بد شد، این مراسم و برنامه‌ای که بین دور کشور بود لغو شد و طرفین منصرف شدند.
اما غیر از این در سال گذشته میلادی و بعد از آغاز کرونا ما به عنوان دولت کره به میزان ۲ میلیون دلار تجهیزات پزشکی مخصوصا تست کرونا و ... اهدا کردیم و بعد از آن هم به میزان ۲ میلیون دلار داروهای بیماری‌های خاص را اهدا کردیم. طی ماه های گذشته هم ۱ میلیون دُز واکسن آسترازنکا اهدا شده از سوی دولت کره به تهران رسید. غیر از این‌ها ما باز هم با دولت ایران و وزارت بهداشت بررسی می‌کنیم که ایران چه محصولات پزشکی احتیاج دارد.
در مورد حساب دانشجویان این موضوع به علت تصمیم‌گیری اشتباه بانک‌های کره پیش آمد اما بعدا بانک‌ها خودشان طی یک بیانیه اعلام کردند که سیاست‌های بانک با سیاست دولت کره متفاوت است و بانک‌ها در این زمینه اشتباه کرده‌اند؛ ما این اطلاعات را به سفارت ایران در کره نیز توضیح داده‌ایم و آنها نیز اکنون کاملا در جریان هستند.
چند بانک بین‌المللی بعد از جریمه آمریکا به دلیل دور زدن تحریم‌ها ورشکسته شدند
-برخی مدیران بانکی کره در دیدار با مسئولان ایرانی گفته‌اند که ما به آمریکا گزارش می‌دهیم و منتظر تصمیم آمریکا می‌مانیم که اقدام کنیم، اینگونه موضوعات این تصور را ایجاد می‌کند که گویا کره جنوبی تبدیل به یکی از ایالت‌های آمریکا شده است، چرا شما این اندازه از سیاست‌های آمریکا تبعیت می‌کنید؟ تا این اندازه که بازرسان آمریکایی در بانک‌های شما مستقر هستند و ریزعملیات شما را بررسی می‌کنند.
در گذشته بانک‌های کرهای با ایران معامله داشتند که چند مورد از آنها نقض قانون تحریم آمریکا بودند و به همین علت آمریکا از بانک‌های کرهای شکایت کرد و این مساله مدت‌ها بررسی شد که هزینه شکایت هم عدد قابل توجهی بود. به تازگی دادگاه در این زمینه به نتیجه رسید و جریمه‌ای که اعلام کردند، مبلغ بسیار زیادی است. حتی چند بانک بین‌المللی بعد از جریمه توسط آمریکا ورشکسته شدند.
اما مساله این بار با جریمه به تفاهم رسید البته با چند شرط که اولینش این بود که موقعی که با ایران معامله دارند، جزئیات معامله را باید قبل از انجام آن به آمریکا گزارش بدهند. اگر آمریکا آن را تایید کند که تجارت محصولات بشردوستانه است، ما می‌توانیم آن را انجام دهیم اما اگر مقدار کمی هم مشکوک باشد، نمی‌توانیم آن را انجام دهیم.
همانطور که مطلع هستید، سیستم بانکی بین‌المللی به بانک‌های آمریکایی متصل است، بله حرف شما درست است بانک‌های کره ای مستقل هستند اما نمی‌توانند بازار آمریکا را از دست بدهند به این خاطر که اگر از بازار آمریکا چشم‌پوشی کنند، کل بازار دنیا را از دست می‌دهند و نگرانی از این مساله بسیار زیاد است. اگر کسی به خوبی به این موضوع مسلط نباشد در ظاهر به نظر می‌رسد که کره و بانک‌های کره مستقل نیستند.
سامسونگ و ال‌جی هم سرمایه‌گذاران اصلی‌شان آمریکایی هستند
در خیلی از شرکت‌های کرهای گویا اکثریت سهامداران اصلی آمریکایی هستند و این شرکت‌ها پروژه‌ها و راهبردهای آمریکا را جلو می‌برند، گویا مردم کره کارگرانی در خدمت اهداف پروژه‌های آمریکایی هستند...
اکثر شرکت‌های بین‌المللی در حجم بزرگ‌تر از شرکت‌های متوسط با بازار سرمایه‌گذاری آمریکا متصل هستند به همین خاطر ما باید بیشتر اینطور نگاه کنیم که این سرمایه‌گذاری است و نمی‌توانیم بگوییم که این‌ها در خدمت آمریکا هستند. سامسونگ و ال‌جی هم سرمایه‌گذاران اصلی‌شان آمریکایی هستند به همین علت رابطه اقتصادی‌شان متصل است اما نه رابطه‌ای مانند پیمانکار و کارگر.
رئیس‌جمهور کره تمام تلاش خود را دارد می‌کند تا هر چه زودتر پول‌های بلوکه شده ایران را بازگرداند
سال آینده انتخابات در کره جنوبی برگزار خواهد شد آیا می‌توان امیدوار بود که دولت بعدی کره رویکرد متفاوتی با دولت فعلی داشته باشد و روابط دو کشور بهتر شود؟
دولت فعلی هم روابط صمیمانه‌ای با ایران دارد و به دنبال این است که این روابط را مستحکم کند و بر همین اساس رئیس‌جمهور کره تمام تلاش خود را دارد می‌کند تا هر چه زودتر پول‌های بلوکه شده ایران را بازگرداند. در این منطقه (خاورمیانه) ایران مهم‌ترین کشور برای کره است.
برخی کشورها که به ایران واکسن اهدا کردند، تعداد اضافی داشتند و به ایران فرستادند اما ما به ایران واکسن فرستادیم در حالیکه در داخل کشور واکسن اضافی نداریم و حتی این اقدام دولت مورد انتقاد برخی رسانه‌ها قرار گرفت اما برای کره دو کشور ویتنام و ایران اهمیت دارند. ویتنام هم برای ما کشور مهمی است چون بیشتر از ۹ هزار تا از شرکت‌های کرهای در این کشور مستقر هستند و ویتنام مقصد اول کالاهای صادراتی کره است. ایران تنها کشوری غیر از ویتنام است که از کره بیشتر از ۱ میلیون دُز واکسن دریافت کرده است و غیر از این دو کشور، تایلند تنها ۳۹۰ هزار دز واکسن از ما دریافت کرده است، از این اعداد می توان فهمید که چقدر ایران برای کره ارزشمند است.
نتوانستیم هیچ کشوری را نزدیک به نفت خام ایران پیدا کنیم
چه کشوری جایگزین نفت خام ایران شده است؟
کشورهای زیادی نفت خام تولید می کنند اما صنایع نفتی و پتروشیمی کره با نفت خام ایران تطابق دارند و ما نتوانستیم هیچ کشوری را نزدیک به ایران پیدا کنیم بر همین اساس سعی کردیم از میدان نفتی مشترک ایران و قطر نفت مورد نیاز خود را تامین کنیم هرچند قیمت آن گران‌تر است و اگر از آنجا هم نیاز ما تامین نشود، از بازار آزاد نفت خود را تامین خواهیم کرد. به همین سبب ما بسیار امیدواریم که هرچه زودتر مشکلات برطرف شود تا ما بتوانیم به روال سابق نفت خود را از ایران تامین کنیم این برای همه خوب است.
صادرات اصلی ما اقلام نیمه هادی(نیمه رسانا) و تراشه‌های حافظه است
شاخص‌های اقتصادی کره جنوبی در سال ۲۰۲۰ چگونه بوده است؟
حجم تجارت سالانه کره بیش از ۱ تریلیون دلار است اما سال گذشته به خاطر کرونا این عدد پایین آمد اما امسال توانستیم دوباره به ۱ تریلیون دلار برسیم. همیشه میزان صادرات ما بیش از واردات است. سود سالانه صادرات کره روند صعودی دارد و امیدواریم به زودی به ۵۰۰ میلیارد دلار برسد. صادرات سال گذشته کره ۵۱۲ میلیارد دلار و واردات ۴۷۶ میلیارد دلار بوده البته میزان صادرات ما در سال گذشته به سبب شیوع ویروس کرونا بسیار پایین آمد، صادرات اصلی ما اقلام نیمه هادی(نیمه رسانا) و تراشه‌های حافظه است که ۷۰ درصد نیاز دنیا در این حوزه از محصولات کرهای است به طوریکه اگر تراشه حافظه کرهای در بازار نباشد تولید لوازم کامپیوتری و آی تی متوقف خواهد شد.
در صنعت پتروشیمی نیز ما پس از اینکه نفت خام را تصفیه می‌کنیم، محصولاتی با ارزش افزوده بالا تولید می‌کنیم، در صنعت کشتی‌سازی نیز کره جنوبی پیشرفت زیادی کرده و اکنون کشتی‌های گران قیمتی که در دنیا وجود دارند، ساخت کره است مانند نفتکش‌ها و کشتی‌های مخصوص حمل گاز LNG که نیازمند فن‌آوری بالا است، در کره تولید می‌شود در حالی که چین کشتی‌های معمولی را تولید می‌کند. همچنین درساخت ناو و ناوچه‌های نظامی و زیر دریایی ما دارای تولیدات با کیفیتی هستیم شما هر کالای با کیفیتی بخواهید ما در کره تولید می‌کنیم رتبه اقتصاد ما در سال جاری در رتبه ۸ جهانی بوده است.
شرکت‌های تولید لاستیک به دنبال سرمایه‌گذاری در ایران هستند
پیش از تحریم‌ها مذاکراتی صورت گرفته بود که قطب سوم خودروسازی یعنی بعد از سایپا و ایران خودرو توسط کره در چابهار یا سیرجان ایجاد شود، آیا کارخانه‌های خودروسازی کره همچنان بدنبال سرمایه‌گذاری در ایران هستند و در این زمینه مذاکراتی صورت گرفته است؟
شرکت کیا و هیوندای هر کدام به صورت جداگانه با شرکت‌های ایرانی همکاری مشترک را در سال‌های قبل آغاز کردند کیا با سایپا و هیوندای با کرمان موتور همکاری داشتند. دو مدلی که این شرکت‌ها تولید مشترک داشتند جزو ساده‌ترین خودروها بودند اگر این همکاری ادامه پیدا می‌کرد ما می‌توانستیم خودروهای بهتری را داشته باشیم اما تحریم مانع آن شد.
اخیرا من دبی بودم و با شرکت‌های کرهای مذاکره داشتم بسیاری از آنها از جمله خودروسازها و قطعه‌سازها برای حضور در بازار ایران ابراز تمایل کردند همچنین شرکت‌های تولید لاستیک به دنبال سرمایه‌گذاری در ایران هستند در صورتی که این سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه لاستیک صورت بگیرد، ما بازارهای اروپایی را نیز خواهیم گرفت من قول می‌دهم اگر تحریم برداشته شود همکاری دو کشور چند برابر خواهد شد.
۳ میلیون ۵۰۰ هزار خودرو طی سال گذشته در کره تولید شده است
میزان تولیدات خودروی بنزینی و برقی درسال گذشته چقدر بوده است؟
۳ میلیون ۵۰۰ هزار خودرو در سال گذشته تولید شده است که رتبه پنجم تولید خودرو در دنیا است این درحالی است که آلمان تنها با ۳۷۰ هزار خودرو بیشتر در رتبه چهارم قرار گرفته است. در مورد خوردوی برقی آمار دقیقی ندارم.
ایران اگر می‌خواهد درآمد ارزی داشته باشد، باید میزان صادرات انرژی خود را افزایش دهد
آخرین اقداماتی که ایران و کره در حوزه اقتصادی داشتند چه بوده و فکر می‌کنید چه زمانی نتیجه بدهد؟
همانطور که می‌دانید اقتصاد ایران مشکلات مختلفی دارد امسال شما مشکل کمبود آب داشتید و حتی در تهران چندین بار برق قطع شد این اتفاق برای خارجی‌های مقیم ایران منطقی نیست چون کشور ایران منابع گاز زیاد و ارزانی دارد و قطعی برق اصلا قابل قبول نیست. ایران اگر می‌خواهد درآمد ارزی داشته باشد، باید میزان صادرات انرژی خود در حوزه‌های مختلف را افزایش دهد اما چون تجهیزات مورد استفاده قدیم و مستهلک شده به این هدف دست پیدا نکرده است.
ما در حوزه آب، برق و پتروشیمی تکنولوژی خوبی داریم و می‌توانیم کمک زیادی در این خصوص به شرکت‌های ایرانی کنیم. یکی از نقاط قوت شرکت‌های کرهای این است که علاوه بر طراحی، ساخت و تعمیر نگهداری این تجهیزات را با بالاترین کیفیت می‌توانند انجام دهند این درحالی است که هیچ کشوری همزمان این ۳ حوزه را نمی‌تواند انجام دهد.
امیدوارم تا سال آینده میلادی واکسن کرهای کرونا را تولید کنیم
وضعیت کرونا در کره چگونه است؟
روشی که ما برای مقابله با کرونا در پیش گرفتیم مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است. کشور چین سیاست قفل کردن و محدودیت‌های گسترده را در پیش گرفت اما ما برعکس آنها عمل کردیم و محدودیت‌های سختی ایجاد نکردیم ما حتی ورود مسافران خارجی را محدود نکردیم، از تمام مسافران هنگام ورود تست گرفته می‌شد و اگر مثبت بود آنها را قرنطینه و پروسه درمانی را اغاز می‌کردیم.
تعداد افرادی که هر دو دز واکسن و دوز سوم را زده‌اند به حد بالایی رسیده است. رئیس‌جمهور نیز اخیرا دز بوستر یا تقویتی را زده است و ما امیدواریم هرچه زودتر روال عادی زندگی به کره بازگردد. واکسن‌های مورد استفاده در کره آسترازنکا، فایزر، مدرنا و جانسون اند جانسون بوده‌اند البته ما به دنبال آن هستیم که واکسن هم تولید کنیم اما اولویت واکسیناسیون عمومی و سپس تولید داخلی است اکنون در کره آسترازنکا، مدرنا، اسپوتنیک و نوواکس تحت لیسانس تولید می‌شود اما امیدوارم تا سال آینده میلادی واکسن کرهای را نیز تولید کنیم البته میزان تولید آن محرمانه است. ایران تعداد زیادی آسترازنکا می‌خواهد و به دنبال این است آسترازنکایی که در کره و ژاپن تولید می‌شود را خریداری کند نه آن‌هایی که در انگلیس، آمریکا و اسرائیل تولید می‌شود.
یکی از آرزوهای من این است که قبل از مرگ، اتحاد دو کره را ببینم
-کره شمالی اخیرا فعالیت‌های موشکی خود را افزایش داده است و سئول هم در چند وقت اخیر تلاش کرده است که روابط خود را با کره شمالی بهبود ببخشد. چشم‌انداز و آینده رابطه میان سئول و پیونگ یانگ را چگونه می‌بینید؟
همانطور که می‌دانید مردم کره شمالی برادر و خواهر ما هستند و یکی از آرزوهای من این است که قبل از مرگ، اتحاد دو کره را ببینم. اما اکنون کره شمالی مشکلات زیادی دارد.
بله درست است کره شمالی سلاح هسته‌ای و فناوری‌های پیشرفته موشکی دارد. ما به عنوان کره جنوبی واقعا از صمیم قلب تمایل داریم که به کره شمالی کمک کنیم. اما به خاطر مسائل هسته‌ای، کره شمالی از جانب سازمان ملل تحریم شده و علاوه بر آن تحریم‌های آمریکا را هم دارند.
متاسفانه ما حتی به برادران خودمان در کره‌شمالی هم نمی‌توانیم کمک کنیم. به همین علت ما از مسیر گفت‌وگو و مذاکره تلاش می‌کنیم که مسائل هسته‌ای را حل کنیم و به نقطه صلح دست پیدا کنیم.
کره‌شمالی و کره‌جنوبی در سال خیلی زیادی برای توانمندی دفاعی خود هزینه می‌کنند؛ این بسیار بی‌فایده است که هر دو کره هزینه‌های زیادی برای حوزه دفاعی و نظامی خود مصرف کنند. اگر در شبه جزیره کره صلح پایدار برقرار شود، می‌توانیم این پول را برای یک سرمایه‌گذاری سازنده استفاده کنیم.
هر کشوری براساس منافع ملی خودش تصمیم می‌گیرد
برای حل اختلافات میان دو کره به نظر می‌رسد که عوامل خارجی دخیل هستند، به عبارت ساده‌تر اگر کره‌جنوبی بخواهد مشکلات خود را با کره‌شمالی حل کند با سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی آمریکا مواجه می‌شود، چراکه با حل این مشکلات آمریکا دیگر بهانه‌ای برای حضور نظامی در شبه جزیره کره ندارد، آیا شما برای حل مشکلات خود با کره شمالی از سیاست‌های آمریکا تبعیت می‌کنید؟
ممکن است که از همان نقطه که شما تعریف کردید به این موضوع نگاه کنیم اما اطراف کره‌جنوبی غیر از آمریکا کشورهای دیگری هم هستند؛ چین، روسیه و ژاپن که همگی از قوی‌ترین بازیگران اصلی بین‌المللی هستند و من مطمئن نیستم که بین این ۴ کشور کدامیک تمایل دارند که کره جنوبی و شمالی یکی باشند و زندگی پیشرفته و خوبی داشته باشند. کدام این تمایل را دارند؟ من مطمئن نیستم. هر کشور براساس منافع ملی خودش تصمیم می‌گیرد که اقدامات خود را اجرا کند.
هر چقدر کشورهایی که اطراف شما هستند، صمیمی باشند همیشه یک مشکل اضافی پیش می‌آید به نام «امنیت ملی»
شاهد افزایش رقابت میان آمریکا و چین هستیم، این مساله با توجه به نزدیکی کره و آمریکا، چه تاثیری در روابط کره با کشورهای پیرامون خود خواهد داشت؟
توضیح این مساله خیلی سخت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما مهم‌ترین مساله این است که هر کشوری باید منافع ملی خود را حفظ کند. هم کره و هم ایران باید منافع ملی خود را دنبال کنند و من امیدوارم که ایران و کره هم بتوانند در ارتباط متقابل یک راه خوبی پیدا کنند که دستاوردهای خوبی پدید آید.
یک حرفی وجود دارد که زمانی که من دوستان ایرانی را ببینم به آنها می‌گویم و آن اینکه اطراف ایران هم کشورهای قدرتمند حضور دارند، روسیه، ترکیه و چین. این حقیقتی است که در دوره تحریم‌ها رابطه ایران و چین خیلی افزایش پیدا کرد. من همیشه به دوستان ایرانی می‌گویم که اگر تحریم برداشته شود، کدام کشور دوستی خواهد شد که قابل اعتماد است و در بلندمدت می‌توانید با آن همکاری داشته باشید؟
هر چقدر هم کشورهایی که اطراف شما هستند، صمیمی‌تر باشند و رابطه اقتصادی‌شان عمیق‌تر باشد همیشه یک مشکل اضافی پیش می‌آید به نام «امنیت ملی»، اما کره یک کشور کوچک و دور از ایران است و مردم کره مانند مردم ایران باهوش هستند و استعداد خوبی دارند؛ به همین خاطر هرچقدر هم رابطه اقتصادی میان ایران و کره عمیق باشد و پیشرفته شود، پدید آمدن چنین مشکلی (امنیت ملی) میان ایران و کره امکان ندارد.