به گزارش همشهری آنلاین، سخنرانی ملکه الیزابت دوم، بالاترین مقام سلطنت بریتانیا، مانند هر سال و در روز کریسمس به صورت سراسری پخش شد؛ او که در سال گذشته «همسر عزیز» خود شاهزاده فیلیپ ۹۹ ساله را از دست داده بود، یک سخنرانی احساسی ایراد کرد و از سال از دست دادنها گفت.
بازتاب سخنرانی ملکه در رسانهها جهانی، بسیار بالاست و اگرچه انگلستان در رده بندی جهانی کشورها از نظر مساحت هفتاد و هشتمین کشور و از نظر جمعیت در رده بیست و ششم قرار دارد و قابل مقایسه با کشورهایی مانند آمریکا، چین و روسیه نیست، ملکه ۹۵ ساله بریتانیا بسیار مورد توجه است. یکی از دلایل این توجه، سلطه استعماری و قدیمی این سلطنت بر کشورهای اقصی نقاط جهان است.
تعداد کشورهای تحت ریاست ملکه الیزابت دوم در طول ۶۹ سال سلطنت او متفاوت بوده؛ او که در ۲۵ سالگی به سلطنت رسید، طولانیترین پادشاهی را در تاریخ بریتانیا از آن خود کرده و بر کشورهایی در سراسر آسیا، اقیانوسیه و کارائیب حکومت میکند؛ در مجموع حدود ۱۵۰ میلیون نفر در قلمروهای مشترک المنافع بریتانیای کبیر زندگی میکنند که پرجمعیتترین آنها بریتانیا، کانادا، استرالیا، پاپوآ گینه نو و نیوزلند هستند.
شاید باور این واقعیت دشوار باشد که سلطنت الیزابت دوم تا همین اواخر بر ۱۵ کشور اعمال میشده، آنهم کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، نیوزلند و ... البته و با خروج باربادوس از این قلمرو استعماری، این عدد از ماه قبل به ۱۴ کشور کاهش پیدا کرده با این حال، ملکه علاوه بر بریتانیا و آن ۱۴ کشور دیگر، رئیس یک انجمن داوطلبانه از ۵۴ کشور مستقل نیز هست.
این کشورهای داوطلب همان مستملکات و مستعمرات سابق امپراتوری بریتانیا هستند که در آنها ملکه الیزابت دوم بهطور رسمی به عنوان ملکه و رئیس کشور شناخته میشود. به جز بریتانیا که الیزابت دوم خود در آن حضور دارد، در کشورهای دیگر «فرماندار کل» که معمولا به پیشنهاد نخستوزیر و به دستور ملکه انگلستان انتخاب میشود، وظایف رئیس کشور را ایفا میکند. این کشورها عضو قلمروهای مشترکالمنافع بریتانیای کبیر هستند.
اما چرا کشورهایی مانند استرالیا و کانادا هنوز تحت سلطه بریتانیا باقی ماندهاند؟
استرالیا یک سلطنت مشروطه است که تحت حاکمیت ملکه قرار دارد؛ بر اساس کنوانسیون، ملکه درگیر امور روزمره دولت استرالیا نیست، اما همچنان به ایفای نقشهای مهم تشریفاتی و نمادین ادامه میدهد. کانادا نیز اگرچه در حال حاضر استقلال سیاسی کاملی از بریتانیا دارد، سلطنت بریتانیا هنوز بخشی از سیستم سیاسی کانادا است و در یک وضعیت غیرعادی به عنوان «سلطنت مشترک» توصیف میشود؛ بخشی از این کشور نیز طی معاهدهای به فرانسه واگذار شده است.
ملکه همچنین به عنوان رئیس دولت در تعدادی از سرزمینهای فرا دریایی و خارج از قلمرو مشترک المنافع، مانند جبل الطارق، جزایر فالکلند، برمودا و جزایر کیمن شناخته شده است. با این حال رویای استقلال و جایگزینی ملکه با رئیس جمهور در سر برخی از این ممالک در حال پرورش است؛
در سال ۲۰۱۶، پارلمان جامائیکا اصلاحیهای برای قانون اساسی این کشور مطرح کرد و مارک گلدینگ، رهبر اپوزیسیون این کشور، با طرح مجدد این موضوع در اوایل سال جاری گفت که «برای هویت و ملیت ما اساسی است» که اعلیحضرت را از ریاست دولت برکنار کنیم تا «واقعا مستقل» باشیم.
استرالیا نیز چندین بار در این رابطه بحث کرده اما در آخرین همه پرسی عمومی در سال ۱۹۹۹ حدود ۵۵ درصد از مردم به ابقای سلطنت ملکه رای مثبت دادند؛ در حالیکه رسانههای انگلیسی بر تشریفاتی بودن سلطنت ملکه در مستعمرههای سابق این کشور تاکید دارند اما انتصاب وزرا و سفرا، یا تغییر قانون زیر نظر وی انجام میشود. به غیر از باربادوس، آخرین کشوری که اعلام استقلال کرد موریس در سال ۱۹۹۲ بود. قبل از آن دومینیکا در سال ۱۹۷۸، ترینیداد و توباگو در سال ۱۹۷۶ و گویان در سال ۱۹۷۰ همین کار را انجام دادند.