به گزارش همشهری آنلاین، روزنامه همشهری نوشت: در شرایطی که دیروز همه هیأت‌های دیپلماتیک ۱+۴ و همچنین ایالات متحده آمریکا در وین حاضر شده بودند، برگزاری نشست‌های دوجانبه و سه‌جانبه میان هیأت مذاکره‌کننده ایرانی و هیأت‌های ۱+۴ نیز بخشی از برنامه‌های نخستین روز از هشتمین دور مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین بود و براساس رایزنی‌های انجام‌شده، قرار است نشست‌های کارشناسی در چارچوب کارگروه‌های «تحریم‌ها» و «اقدام‌های هسته‌ای» از امروز برگزار شود. بر این اساس هم بود که دیروز روسای هیأت‌های ایران، روسیه و چین پیش از آغاز دور هشتم مذاکرات وین گفت‌وگو کردند. میخائیل اولیانوف، دیپلمات ارشد روس در وین در این‌باره در صفحه توییتر خود نوشت: «هیأت‌های مذاکره‌کننده ایران، روسیه و چین برای مقایسه یادداشت‌ها پیش از آغاز رسمی هشتمین دور گفت‌وگوهای وین با یکدیگر دیدار کردند.»
شکست راهبرد غرب
نشست نخست روسای هیأت‌های مذاکره‌کننده ایران و ۱+۴ در دور هشتم در حالی بود که در دور گذشته مذاکرات که در ۲نوبت و در حدود ۳هفته به‌طول انجامید، طرف غربی بدون ابتکارعمل و تنها با راهبرد انکار مطالبات بحق جمهوری اسلامی بر سر میز مذاکرات حاضر شده بود و می‌کوشید با فضاسازی‌های رسانه‌ای و سیاسی، مذاکره‌کنندکان ایرانی را از پافشاری بر مواضع منطقی و استدلالی منصرف و در مسیر دلخواه خود هدایت کند.
این در حالی بود که دیپلمات‌های کشورمان در طول دور گذشته همواره تأکید داشتند که از طرف‌های اروپایی انتظار می‌رود با جدیت بیشتر و پیشنهادهای سازنده‌ای در مذاکرات حاضر شوند و گام‌های عملی در مسیر اجرای تعهدهای خود بردارند؛ انتظاری که البته محقق نشد و تروئیکای اروپایی همچنان با تناقض‌گویی و مواضع ابهام‌آلود، به نقش غیرسازنده خود در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان ادامه داد. با وجود این طرف غربی درنهایت مجبور شد در برابر پیشنهادهای سازنده و راهگشای ایران کوتاه بیاید و بپذیرد که مبنای ادامه گفت‌وگوها متن مشترکی باشد که مطالبات بحق ایران در آن لحاظ شده‌است.
حالا قرار است در دور جدید گفت‌وگوها، هیأت‌های مذاکره‌کننده پیرامون «محتوای متن‌ها» و «نقشه‌راه احیای توافق هسته‌ای» به بحث و تبادل‌نظر بپردازند تا مسیر دستیابی به «توافق خوب» بیش از پیش هموار شود؛ موضوعی که به‌نظر می‌رسد بیش از هرچیز نیازمند اتخاذ تصمیم‌های سخت سیاسی از سوی تروئیکای اروپایی است که تاکنون اراده جدی در این زمینه از خود نشان نداده‌اند.
مذاکره کننده ارشد ایران به مذاکرات بدبین است؟ | به وین سفر نمی‌کردم اگر ...
تضمین و راستی‌آزمایی
نقش غیرسازنده تروئیکای اروپایی در دور گذشته مذاکرات کمیسیون برجام در حالی بود که به اذعان دیپلمات‌های کشورمان در وین، اگر طرف غربی مواضع منطقی و مستدل جمهوری اسلامی پیرامون چگونگی احیای توافق هسته‌ای سال۱۳۹۴، که برخی طرف‌های حاضر در مذاکرات مانند روسیه و چین نیز بارها بر آن صحه گذاشته‌اند را بپذیرد، دور هشتم مذاکرات وین می‌تواند آخرین دور باشد و به نتیجه مثبتی ختم شود و هیأت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی آمادگی دارد تا هر زمان که نیاز باشد، در وین بماند و به گفت‌وگوها ادامه دهد تا توافق مطلوب در کوتاه‌ترین زمان ممکن، به‌دست آید. برهمین اساس هم بود که دیروز وزیر امورخارجه کشورمان در تازه‌ترین موضع‌گیری خود پیرامون دور جدید مذاکرات برجامی در وین، در حاشیه پنجمین کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران که در مرکز مطالعات وزارت امورخارجه برگزار شد، اظهارکرد یکی از موضوع‌هایی که در دستور کار مذاکرات جاری قرار دارد، بحث «تضمین» و «راستی‌آزمایی» است. حسین امیرعبداللهیان بر این نکته هم تأکید کرد که مهم‌ترین موضوع برای جمهوری اسلامی این است «به نقطه‌ای برسیم که نفت ایران به آسانی و بدون هیچ منعی فروخته شود و پول آن به‌صورت ارزی در حساب‌های بانکی ایران وارد شود و ما به‌طور کامل بتوانیم از مزایای اقتصادی برجام برخوردار شویم».
بهره‌مندی کامل ایران از مزایای برجام ازجمله محورهایی به‌شمار می‌رود که طرف غربی در جریان دور گذشته مذاکرات برجامی، عزم چندانی برای تحقق آن از خود نشان نداده‌است، اما به‌نظر می‌رسد ابتکار عمل هیأت مذاکره‌کننده ایرانی چاره‌ای جز تمکین به پیشنهادهای منطقی ایران برای طرف مقابل باقی نگذاشته است. بر همین اساس هم بود وزیر امورخارجه کشورمان از رسیدن طرفین به یک سند مشترک برای ادامه گفت‌وگو خبر داد و تأکید کرد مذاکرات حول این سند جدید ادامه می‌یابد. امیرعبداللهیان همچنین از وجود سندی «قابل‌قبول» روی میز مذاکره صحبت کرد و از آنها به‌عنوان «اسناد یک دسامبر و ۱۵دسامبر» نام برد؛ یعنی سند «ژوئن۲۰۲۱» که محصول ۶دور مذاکرات قبلی بود، اکنون دیگر کنار گذاشته شده و در ۲موضوع «هسته‌ای» و «رفع تحریم‌ها»، گفت‌وگوها براساس «سند جدید و مشترک» ادامه می‌یابد.
رد خواسته‌های فرابرجامی
انتظار از تروئیکای اروپایی برای برخورداری از جدیت و عزم کافی با هدف به نتیجه رساندن مذاکرات، موضوعی بود که سخنگوی وزارت امورخارجه نیز در نشست خبری دیروز خود با نمایندگان رسانه‌ها بر آن تأکید کرد و با اشاره به نگاه رو به جلوی جمهوری اسلامی ایران در پیشبرد گفت‌وگوهای وین، به طرف‌های غربی توصیه کرد «با عزم رسیدن به توافق خوب به وین بیایند».
سعید خطیب‌زاده همچنین با رد خواسته‌های فرابرجامی از ایران تأکید کرد اینکه طرف‌های مقابل خواسته‌هایی فراتر از برجام داشته باشند و منافعی کمتر از توافق هسته‌ای سال۱۳۹۴ برای جمهوری اسلامی قائل باشند، غیرقابل تحمل است و نمی‌تواند مبنایی برای توافق به حساب آید. در واقع مقام‌های جمهوری اسلامی همواره تأکید کرده‌اند که با گذر از چنین تصورهای اشتباهی، گفت‌وگوها وارد مرحله محتوایی خواهد شد و نتیجه مطلوبی به‌همراه خواهد داشت.
در چنین شرایطی است که کارشناسان معتقدند اکنون توپ مذاکرات برجام در زمین طرف‌های غربی است، چراکه آمریکا به‌عنوان نقض‌کننده توافق برجام و تروئیکای اروپایی به‌عنوان ۳کشور همراه ایالات‌متحده در اجرانکردن تعهدات هسته‌ای، باید با آمادگی پذیرش مسئولیت‌های خود براساس برجام دور میز مذاکرات در وین حاضر شوند؛ موضوعی که به‌نظر می‌رسد همچنان عزم ویژه‌ای در این زمینه ندارند و مواضع غیرسازنده آنان در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد غربی‌ها همچنان تلاش می‌کنند با نواختن ساز ناکوک، گفت‌وگوها را به مسیر مورد نظر خویش و برآوردن حداقلی مطالبات جمهوری اسلامی ایران سوق دهند.
پیام مثبت ایران به وین
مواضع خصمانه و اقدام‌های غیرسازنده تروئیکای اروپایی و همچنین آمریکا در قبال مذاکرات وین که با طرح ابهام‌هایی در زمینه «کمبود زمان» و «فعالیت‌های هسته‌ای ایران» همراه شد، نشان می‌دهد غربی‌ها می‌کوشند فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را در شرایط اضطرار نشان دهند؛ اقدام‌هایی تخریبی که با مواضع اصولی مقام‌های کشورمان تا حدود زیادی خنثی شده است.
علاوه بر اینکه مقام‌های کشورمان همواره تأکید کرده‌اند فعالیت‌های هسته‌ای ایران در چارچوب پادمان‌های آژانس ادامه می‌یابد، اقدام داوطلبانه اخیر سازمان انرژی اتمی در زمینه صدور مجوز نصب دوربین‌های جدید در مجتمع «تسا»، گام دیگری بود که نشان‌دهنده همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
از سوی دیگر در روزهای اخیر محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد ایران حتی در صورت شکست مذاکرات در وین، برای غنی‌سازی اورانیوم بیش از ۶۰درصد اقدام نخواهد کرد. موضع‌گیری اخیر اسلامی علاوه بر خنثی‌سازی فضاسازی‌ها و تبلیغات رسانه‌های غربی پیرامون فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، واکنش‌های مثبتی را نیز در جهان به همراه داشت. برهمین اساس هم بود که نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، سخنان اخیر اسلامی را درباره سطح غنی‌سازی اورانیوم، «پیامی مثبت» تلقی کرد. میخائیل اولیانوف دراین باره در صفحه توییتر خود نوشت: «محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که تهران از ۶۰درصد غنی‌سازی اورانیوم فراتر نخواهد رفت. این سخنان، پیامی مثبت در آستانه هشتمین دور گفت‌وگوهای وین است.»
عقبگرد اسرائیل از تهدیدهای نظامی پس از پیام محکم «میدان»
مذاکرات برجامی در وین در حالی به دور هشتم رسیده است که علاوه بر تناقض‌گویی‌های ایالات‌متحده و بی‌عملی و نقش غیرسازنده تروئیکای اروپایی، رژیم صهیونیستی نیز در هفته‌های اخیر کوشیده با استفاده از ابزار «تهدید نظامی»، گفت‌وگوهای وین را تحت تأثیر قرار دهد؛ راهبردی که با واکنش محکم جمهوری اسلامی ایران، کارایی خود را از دست داده‌است.
در چنین شرایطی که رژیم صهیونیستی می‌کوشید با تحرکات دیپلماتیک منطقه‌ای و دیدار با سران برخی کشورهای عربی، حلقه تهدیدهای نظامی علیه فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان را تنگ‌تر کند، برگزاری رزمایش پیامبر اعظم(ص)۱۷، آب سردی بود بر پیکر مقام‌های این رژیم تا جایی که واکنش رسانه‌های صهیونیستی نشان می‌دهد این رزمایش سبب شده است مقام‌های این رژیم نگاه واقع‌بینانه‌تری نسبت به تبعات تهدیدهای نظامی علیه جمهوری اسلامی داشته باشند. بر این اساس روزنامه جروزالم‌پست در تحلیلی در زمینه رونمایی ایران از پهپادهای انتحاری جدید و حمله شبیه‌سازی‌شده به تأسیسات دیمونا تأکید کرد که «ایران سطح دقت و فناوری خود را نشان داد». این رسانه صهیونیستی همچنین نوشت پیشرفت‌های ایران به‌وضوح تهدید بزرگ‌تری محسوب می‌شود و پهپاد «شاهد۱۳۶» سلاح بالقوه خطرناکی است که به‌سادگی قابل شناسایی نیست.
جروزالم‌پست معتقد است تصمیم ایران برای آزمایش موشک‌های بالستیک دوربرد و رونمایی از پرتابگر چند پهپاد جدید و حمله به ماکت دیمونا، نمود جدیدی از سطح هجومی ایران است. واکنش جمهوری اسلامی ایران به تهدیدهای رژیم صهیونیستی سبب شد برخی مقام‌های این رژیم و حتی کشورهای منطقه با عقب‌نشینی از تهدیدهای نظامی و تخریب روند مذاکرات در وین، دیپلماسی را تنها راه موجود برای مواجهه با فعالیت‌های هسته‌ای ایران عنوان کنند.