به گزارش همشهری آنلاین، اسقف اعظم دزموند مپیلو توتو زاده ۷ اکتبر ۱۹۳۱ در آفریقای جنوبی از فعالان صلح و رهبران جنبش ضدآپارتاید آفریقای جنوبی بود. وی در سال ۱۹۸۴ برنده جایزه نوبل صلح شد.
پیشینه مبارزاتی
کلیسا از جمله نهادهایی بود که در مبارزه علیه تبعیض‌نژادی در آفریقای جنوبی در خط اول قرار داشت و رهبری «دزموند توتو» اسقف اعظم کلیسای انگلیکن در آفریقا در به ثمر نشستن مبارزات نقشی تعیین‌کننده ایفا کرد.
اسقف توتو نه تنها در مبارزات علیه آپارتاید نقش کلیدی ایفا کرد، بلکه پس از پیروزی نیز «کمیتهٔ حقیقت و سازش» را تشکیل داد که ماهیتی کاملاً مسیحی داشت. این کمیته اعلام کرد که تمام کسانی که در دوران آپارتاید مرتکب نقض حقوق بشر شده‌اند، اگر به خطاهای خود اعتراف کنند مورد بخشش قرار خواهند گرفت.
توتو در فوریه ۱۹۹۰ هنگامی که نلسون ماندلا در بالکنی در شهرداری شهر کیپ‌تاون برای نخستین بار پس از ۲۷ سال زندان برای مردم سخنرانی می‌کرد و نیز در چهار سال بعد که او به عنوان نخستین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست آفریقای جنوبی سوگند یاد می‌کرد، در کنار او بود.
در حالیکه ماندلا دموکراسی را به آفریقای جنوبی می‌آورد، توتو رئیس «کمیسیون حقیقت و آشتی» بود که حقایق هولناک دوران مبارزه با سلطه سفیدپوستان را افشا می‌کرد.
توتو حتی در سال‌های پایانی عمرش صراحت و فاش‌گویی‌اش را حفظ کرد و رئیس‌جمهور جاکوب زوما را به خاطر اتهامات درباره فساد مالی درباره ارتقای امنیتی خانه‌اش با هزینه ۲۳ میلیون دلار محکوم کرد.
او همچنین به انتقاد از رئیس‌جمهور دیگر آفریقای جنوبی، تابو امبکی به خاطر سخنانش که در آنها رابطه میان ویروس اچ‌آی‌وی و بیماری ایدز را مورد تردید قرار می‌داد، پرداخت.
اسقف «دزموند توتو» قهرمان مبارزه با تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی و برنده جایزه صلح نوبل روز یکشنبه ششم دی ۱۴۰۰ برابر با ۲۶ دسامبر ۲۰۲۱ در ۹۰ سالگی درگذشت.