به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تی‌آر تی، جایزه امسال معماری مساجد عبداللطیف الفوزان با موضوع معماری مسجد در قرن بیست و یکم به هفت مسجد از مجموع ۲۰۱ مسجد شرکت کننده از ۴۳ کشور تعلق گرفت. «ساختار معماری، استفاده از فضا، فناوری، حس معنویت بیان شده از طریق معماری، برآورده شدن نیازهای نمازگزاران و هماهنگی ساختمان با محیط محلی آن» نکاتی بودند که این مساجد را متمایز کردند.
در میان این مساجد استانبول و بنگلادش با الهام از اماکن صدر اسلام طراحی شده‌اند. مسجد باصونه مصر و مسجد ساناچلار در استانبول ترکیه، مسجد امیر شکیب ارسلان در لبنان، مسجد بزرگ جنه در مالی، مسجد جامع در غرب سوماترا، اندونزی، مسجد ملک عبدالله در ریاض و مسجد سرخ در بنگلادش برندگان این جایزه بین المللی هستند.
- مسجد باصونه طرحی را ارائه کرده که نشان دهنده امتداد وضعیت معماری پس از ۳۰۰ سال است، راه‌حل‌های نوآورانه‌ای که همگام با محیط اطراف و با کمک متریال و مصالح سبز در طراحی این مسجد به کار گرفته شده از ویژگی‌های شاخص آن است و رابطه‌ای قوی با جامعه محلی ایجاد نموده. این مسجد در روستایی گرم و خشک و در منطقه‌ای پررفت‌آمد آرامش را به نمازگزاران خود هدیه می‌دهد.
- مسجد سرخ یا الاحمر بنگلادش با الهام از سادگی اولین مسجد اسلام در مدینه، طراحی شده؛ مجموعه ای از پنجره های بزرگ نور و نسیم خوشایندی را به داخل شبستان وارد می‌کنند و سخاوتمندانه به روی همه نمازگزاران باز هستند. معماری این مسجد برای آب و هوای منطقه مناسب است و نهر کم عمقی از آب خنک نیز شبستان را احاطه کرده تا هم فضا را خنک کند و هم مسجد را از باغ و میدان مجاور تفکیک بخشد. طراحی نمای بیرونی آن اشاره ای ظریف به سنت این منطقه دارد و با مسجد قدیمی مجاور آن هماهنگ است.
- در منطقه جبل لبنان یک سازه ۱۰۰ متر مربعی قدیمی به یک مسجد نمادین و زیبا تبدیل شده است؛ مسجد امیر شکیب ارسلان تلفیقی از معماری قدیم و جدید است که با الهام از مساجد شهر مکه، سازه‌ای از فولاد سفید بر روی یک ساختمان سنگی دارد. ساخت یک مکان مقدس اسلامی که در یک شهرک غیر اسلامی یک ساختار مکمل ایجاد کرده که با تایپوگرافی کلمات «الله» و «انسان» عناصر مشترک بین ادیان را به یاد می‌آورد. همکف این مسجد به ارتعاشات صوتی اذان فرکانس بصری خیره کننده‌ای می بخشد.
- درباره مسجد جامع جینیه، مالی، گفته شده که یک مدل معماری بهینه است: گویی که به طور خودکار از طبیعت، میراث جامعه و آب و هوای سرزمینش شکل گرفته است؛ ساختمان بزرگ این مسجد که با خشت خام ساخته شده و به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای سبک معماری سودانی-ساحلی شناخته می‌شود. این مسجد در مسیل رودخانه قرار گرفته و روی بقایای قرن سیزدهمی یک مسجد دیگر ساخته شده است. این مسجد علاوه بر محلی برای عبادت، مرکز اجتماعی شهر و یکی از معروف‌ترین نشانه‌ها در آفریقا است و به ثبت میراث جهانی یونسکو رسیده است.
- مسجد ساناچلار واقع در حومه استانبول، با فاصله گرفتن از ویژگی‌های معماری امروزی، بر فرم و جوهر فضای مذهبی تمرکز کرده و در چشم انداز یک دشت سرسبز واقع شده که در مسیر یک بزرگ راه پر رفت و آمد قرار دارد. دیوارهای بلندی که حیاط بالایی مسجد را احاطه کرده‌اند، مرز روشنی بین دنیای پر هرج و مرج بیرونی و فضای آرام این مسجد ایجاد کرده. سایبان بلندی که از این فضا بیرون آمده تنها عنصر معماری قابل مشاهده از بیرون است و فضای داخلی مسجد، غاری ساده است که از غار وحی الهام گرفته و مکانی دراماتیک و آرام برای دعا و خلوت با خدا فراهم کرده است.
- مسجد جامع و مرکز معماری منطقه تجاری ملک عبدالله در ریاض، به شکل یک میدان بزرگ شهری طراحی شده که هم کاربردی عمومی دارد و هم علاوه بر مسجد آن، امکان برگزاری نماز در فضای باز را فراهم کرده است. فضای داخلی این مسجد خالی از ستون است و می‌تواند ۱۵۰۰نمازگزار را در دو سطح در خود جای دهد. شرکت معمار این بنا گفته که در طراحی مدرن آن از شکل گل رز صحرا الهام گرفته است. مناره این مسجد مانند بادگیرهای یزد هوای خنک را به داخل شبستان وارد می‌کند.
- مسجد بزرگ سوماترای غربی در اندونزی با معماری منحصر به فرد خود پلی بین سنت و مدرنیته ایجاد کرده است؛ گنبد آن به سبک سقف های سنتی ساخته شده به مناره ها متصل است. نمای آن مزین به خوشنویسی اسلامی است و محراب داخلی شبیه حجرالاسود طراحی شده است. باغ اطراف این مسجد و نورپردازی شبانه آن فضایی مفرح برای نمازگزاران ایجاد نموده است.
در این میان قطعا نام مساجدی از دیگر کشورها از جمله ایران نیز خالیست که می‌توانند در دوره‌های بعدی این جایزه و موارد مشابه رقابت کنند. از نظر شما خاص‌ترین مسجد ایران کدام است؟