گیلان با شاخص ۱.۰۶، مازندران ۱.۱۹، البرز ۱.۱۹، سمنان ۱.۲۲ و تهران ۱.۲۷، مرکزی با ۱.۳۳ و اصفهان با ۱.۴۹ نرخ کل باروری وضعیت بحرانی از نظر سالمندی جمعیت دارند.
حامد برکاتی، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت به همشهری می‌گوید: کشورها با شاخص بین‌المللی TFR (نرخ کلی باروری) وضعیت جمعیت و روند تغییرات جمعیتی را می‌سنجند و هم ترند (تکرار) جمعیتی خود را بررسی می‌کنند. این شاخص یعنی به ازای هر خانم در سن باروری (سن باروری به‌صورت قراردادی ۱۵ تا ۴۹سال است) و با درنظر گرفتن یک آقا در همین سن در توزیع نرمال جمعیتی، باید ۲.۱فرزند متولد شود. در کنار شاخص نرخ کلی باروری، ۲تعریف دیگر هم وجود دارد، اگر میانگین نرخ باروری جمعیت در کشوری به زیر ۱.۵ برسد به چاله جمعیتی رسیده است یعنی اگر این جامعه بخواهد خودش را ترمیم کند، کار سختی در پیش دارد. در تعریف دوم اگر شاخص نرخ کلی باروری به زیر ۱.۳ برسد جامعه وارد چاه جمعیتی شده است که طبیعتا کار سخت‌تری برای جایگزینی جمعیت در پیش خواهد داشت.
هم‌اکنون ایران با شاخص باروری ۱.۷ به مرحله بحران نزدیک شده است، در میان استان‌ها گیلان با شاخص ۱.۰۶، مازندران ۱.۱۹، البرز ۱.۱۹، سمنان ۱.۲۲ و تهران ۱.۲۷ وارد چاه جمعیتی و مرکزی با ۱.۳۳ و اصفهان با ۱.۴۹ وارد چاله جمعیتی شده‌اند. شرایط به‌ویژه در گیلان به قدری بحرانی است که اگر ۲نسل دیگر (کمتر از ۵۰سال) با همین روال ادامه پیدا کند قوم گیلک در این استان خوش آب و هوا و مهاجرپذیر در اقلیت قرار خواهد گرفت. ایلام، قزوین و کرمانشاه در مرز چاله جمعیتی و استان‌های کردستان، آذربایجان شرقی، فارس، همدان و بوشهر هم پایین‌تر از میانگین کشوری یعنی ۱.۷۱ قرار دارند
دراین‌باره بیشتر بخوانید؛ زنگ خطر جمعیت در ۷ استان
گزارش: سیده‌زهرا عباسی، رضا سمائی‌نیا
تدوین: مهدی کشوریان