همشهری آنلاین – مریم ورشو: سفر فقط حرکت از یک مبدا به مقصدی مشخص نیست. سفر یعنی دیدن و تجربه کردن جزییات هر چیزی در یک جغرافیا؛ از بناهای تاریخی و نقاط معروف یک منطقه گرفته تا چیزهای شاید به نظر بی‌اهمیت، اما در واقع مهم.
به‌عنوان نمونه درخت‌نگری هم می‌تواند مانند پرنده‌نگری در بسته سفر ما گنجانده شود. در مناظر طبیعی ما درختانی با طول عمر بالا هنوز ریشه در زمین و سر به آسمان دارند که برخی از آنها به دلیل همین قدمت حتی نزد ساکنان و اهالی یک منطقه تقدس پیدا کرده‌اند. درختان سرو، انجیر و چنار بین ایرانیان همیشه جایگاه خاصی داشته‌اند. در ایران نیز چند درخت خاص وجود دارند.
تینارِ دار
به تک درخت در زبان محلی مازندرانی تینار دار می‌گویند؛ تینار یعنی تنها و دار یعنی درخت. این درخت معروف و تنها در جاده فیروزکوه قرار دارد. برخی از مردم حتی برای درخواست حاجت اول نیت می‌کنند سپس دخیل یا پارچه سبزی به آن می‌بندند. محال است از این جاده عبور کرده باشید و تینار دار به چشمتان نیامده باشد. برای رسیدن تا پای درخت یک جاده خاکی فرعی در مسیر وجود دارد.
چنار امامزاده یوسف رضای قائمشهر
امامزاده یوسف‌رضا (ع) برادر امام رضا (ع) است که مقبره وی در قائمشهر گمنام باقی مانده، اما از آن چناری ۴۰۰ ساله روییده است. این درخت تاریخی در کنار بیمارستان رازی این شهر قرار دارد و در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این درخت آنقدر معروف است که حتی در سفرنامه ناصرالدین شاه هم به آن اشاره شده است. شاه قاجار در سفر به علی آباد که قائمشهر کنونی است، نوشته است: به علی آباد رسیدیم. جلگه‌ای دارد چمن است. امامزاده یوسف رضا آنجا واقع است. خوب ساخته‌اند. سردی مطبوع داشت. یک سرو بلندی در صحنش رسته است.
به این درخت در زندگینامه‌های افراد مشهور هم اشاره شده است. در کتاب «در ماگادان کسی پیر نمی‌شود» که سرگذشت دردناک دکتر عطا صفوی در اردوگاه‌های کار استالینی است، درباره این درخت آمده است: بیمارستان شاهی (قائمشهر کنونی) خیلی بزرگ بود و باغ آن شاید یک هکتار می‌شد. محوطه بیمارستان زمان قدیم قبرستان بود. زمان رضاشاه این قبرستان را صاف کردند. یک درخت چنار بزرگ سر به فلک کشیده آنجا بود که بیش از ۵۰۰ سال عمر داشت. غروب‌ها کارکنان و اهالی محل به دور این چنار و فواره حوض جمع می‌شدند و چای و بستنی می‌خوردند. الان این چنار مقدس شده، به اطرافش پارچه سیاه بسته شده و مردم در اطراف آن نماز و دعا می‌خوانند و به شاخه‌های آن صدها پارچه نذری می‌بندند.
درخت زادگاه هوشنگ مرادی کرمانی
کودکی‌های ما با کتاب‌های هوشنگ مرادی کرمانی گره خورده است. مگر می‌شود «قصه‌های مجید» جزو نوستالژی‌های ما نبوده باشد؟ حالا تصور کنید این نویسنده قصه‌های مجید، نخل، خمره، بچه‌های قالیباف‌خانه و شما که غریبه نیستید را پای یک درخت هزار ساله در روستای زادگاهش سیرچ نوشته باشد. اما کمتر کسی از این روستای خوش آب و هوا در دل کویر خبر دارد و بیشتر گردشگران هم که برای دیدن کویر شهداد به کرمان می‌آیند این چنار و روستای زیبایش را ندیده رد می‌کنند.
روستای زیبای سیرچ در ۲۵ کیلومتری شهداد و چنارش در کنار رودخانه دایمی و پل اصلی رودخانه قرار دارد که در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است.
تک درخت ساحل «دَرَک»
در سفر به چابهار روستای درک را از دست ندهید. تلاقی دریا و کویر این روستا را منحصر به فرد کرده است. در ساحل درک یک تک درخت نخل گردشگران را به‌سمت خود می‌کشاند. شن‌های ماسه ای ساحل دریای عمان در نزدیکی روستای زرآباد نتیجه تغییر اقلیم و خشک شدن زمین‌های کشاورزی ایجاد شده است، اما این تک درخت از تغییر اقلیم و خشکسالی جان سالم به در برده است. فاصله روستای درک تا چابهار حدود ۱۷۰ کیلومتر است. شما می‌توانید با عبور از روستای کهیر به‌سمت زرآباد به روستای درک برسید.
تاسف‌بارترین تصویر؛ نماد گردشگری را سر بریدند | تک درخت ساحل دَرَک قطع شد
ببینید | نخل دیگری جایگزین تک درخت زیبای ساحل «دَرَک» شد
درخت انجیر معابد
در چابهار بازدید از درخت انجیر معابد می‌تواند بسیار جذاب باشد. شاخه‌های این درخت زیبا به جای اینکه مانند بیشتر درختان سرشان به‌سمت آسمان باشد از بالا به سمت زمین بر می‌گردند و دوباره در خاک فرو می‌روند. نکته جالب اینجاست که پس از در خاک فرو رفتن این شاخه‌ها، از جای آنها ساقه دیگری بیرون می‌آید. این درخت نزد مردم سیستان و بلوچستان مقدس است و ارزش تاریخی دارد.
چنار دوهزارساله محلات
محلات به هلند ایران معروف است، زیرا بزرگ‌ترین شهر کشور از نظر تولید گل و گیاه است. اگر به محلات سفر کنید بی‌شک چنارهای زیبا و سر به فلک کشیده‌اش هوش از سرتان خواهد برد. اما میان این همه درخت چنار پیر محلات که به نماد و جاذبه شهر تبدیل شده شگفت‌انگیز است. این چنار دوهزارساله در یکی از میدان‌های این شهر قرار دارد.
درختی که شیرین برای فرهاد کاشت
درخت رحمت در استان کرمانشاه قرار دارد. که میان کرمانشاهایان به درخت شیرین و فرهاد معروف است. این درخت چنار ۷۰۰ ساله کنار محوطهٔ تاریخی طاق‌بستان در شهر کرمانشاه قرار دارد. قدمت این درخت سبب شده تا در اشعار فولکلور و باورهای عامیانۀ مردم کرمانشاه نیز ریشه دار شود، به‌طوری که در فرهنگ عامه روایت شده است که شیرین این درخت را زمان شکسته شدن پای اسب خسرو پرویز و دیدارش با فرهاد در طاق‌بستان به عنوان نشانی از عشق خود به فرهاد کاشته است.
سرو ابرکوه
یکی دیگر از آثار طبیعی ایران سرو ابرکوه یزد است که یکی از پیرترین موجودات زندهٔ دنیاست، اما همچنان باشکوه و سرسبز است. محیط تنهٔ این درخت در روی زمین یازده و نیم متر است و بلندای آن بین ۲۵ تا ۲۸ متر برآورد شده است. گفته می‌شود این سرو با عمر تقریبی ۴۵۰۰ سال پیرترین درخت ایران و آسیا و و پس از کاج متوشلخ در کالیفرنیا دومین درخت پیر جهان است. برای دیدن این درخت کهن باید در مسیر اتوبان یزد-شیراز قرار بگیرید.
کمان رستم در شهمیرزاد
اگر به شهمیرزاد بروید می‌توانید به زیارت درخت کهنسال گردوی آن هم بروید؛ دوشاخه قطور این درخت طوری روی تنه اصلی قرار گرفته‌اند که شکل یک کمان باز را به خود گرفته‌اند. برای همین این درخت به کمان رستم معروف شد. عمر این درخت حدود ۱۳۰۰ سال است.
پیرترین موجود زنده تهران
اگر به محله عودلاجان تهران بروید در کنار امامزاده یحیی چناری نفس می‌کشد که می‌گویند عمرش حتی بیشتر از پیدایش پایتخت است. قرار گیری این چنار ۹۰۰ ساله کهن در صحن امامزاده یحیی سبب شده تا برخی فرورفتگی و حفره سیاه بزرگ موجود در داخل درخت را به دلیل دود شمع و چراغ های نذری بدانند که در گذشته مردم روشن می‌کردند. همچنین برخی از شاخه‌های این چنار نیز خشک شده است. چنار عودلاجان در سال ۱۳۳۰ به ثبت ملی رسیده است.
سرو هرزویل | درختی که ناصرالدین شاه پای آن نشست
سرو هرزویل در منجیل استان گیلان قرار دارد. این درخت سرو عمری بیش از هزار سال دارد، اما طبق برخی اسناد قدمت این درخت را تا ۳هزار سال هم می‌دانند. به سرو هرزویل در سفرنامه ناصرالدین شاه هم اشاره شده است. شاه قاجار در سفرنامه خود نوشته است: در سایه این درخت غول پیکر عصرانه خوردیم و موزیکانت‌ها که در لای شاخ و برگ درخت مخفی شده بودند نغمات دلپذیر نواختند و ما تعجب کردیم.
نام این درخت کهنسال در سفرنامه ناصر خسرو نیز آمده است.