به گزارش همشهری آنلاین به نقل از لایوساینس پژوهشگران ناسا با استفاده از ترکیبی از بررسی‌های ماهواره‌ای و سطح‌پایه قدرت انفجاری این آتشفشان را بر اساس میزان سنگ‌هایی که در حین این انفجار از جزیره «هونگا تونگا- هونگا هاپای» (محل قرارگیری این آتشفشان) در جریان این فوران کنده شده‌اند، ارتفاع ظاهری ابر فوران و چندین عامل دیگر محاسبه کردند.
جیم گاروین، دانشمند ارشد در «مرکز پرواز فضایی گادرد» ناسا می‌گوید: «این تخمینی مقدماتی است، اما به نظر ما میزان انرژی آزادشده در جریان این فوران بین ۴ تا ۱۸ مگاتن تی‌ان‌تی است.»
با توجه به این محاسبه، فوران تونگا بالقوه قدرت انفجاری صدها برابر بیشتر از بمب اتمی داشته است که آمریکا در اوت ۱۹۴۵ روی هیروشیمای ژاپن انداخت و تخمین زده می‌شود که انرژی معادل ۱۵ کیلوتن داشت.
به این ترتیب فوران آتشفشان تونگا قدرتمندترین فوران آتشفشانی در کره زمین در بیش از ۳۰ سال گذشته از هنگام فوران «کوه پیناتوبو» در سال ۱۹۹۱ در فیلیپین است.
فوران آتشفشان تونگا در ۱۵ ژانویه، چند هفته پس از رشته‌ای از فوران‌ها کوچکتر در اواخر دسامبر ۲۰۲۱ رخ داد که جزیره غیرمسکونی «هونگا تونگا-هونگا هاپای» را تکان داد. این جزیره ویران‌شده اکنون بالاترین بخش یک آتشفشان گسترده زیرآبی را تشکیل می‌دهد که ۱.۸ کیلومتر از کف دریا بالا آمده است و قطری ۲۰ کیلومتری دارد.
گاوین و همکارانش از سال ۲۰۱۵ هنگامی که ماده مذاب خارج‌شده از آتشفشان زیرآبی زمین جدیدی در بالای سطح آب ایجاد کرد، آن را پیگیری کرده‌اند. این زمین جدید دو جزیره هونگا تونگا و هونگا هاپای را به هم متصل کرد. فوران‌های مکرر از این نوع آتشفشان‌ها انتظار می رود و هنگامی که آب مایع و ماده مذاب داغ در تماس با یکدیگر قرار می‌گیرند و فوران‌های شدیدی از بخار ایجاد می‌کنند. این نوع فوران‌ها را فوران «سورتسیان» می‌نامند.
اما فورانی که در ۱۵ ژانویه رخ داد و ستونی از بخار را تا ارتفاع بسیار بالا تا نیمه راه فضا به آسمان فرستاد- بسیار شدیدتر از یک فوران «سورتسیان» معمول بود. شدت بسیار بالای این فوران ممکن است ناشی از مقدار بسیار زیاد آبی باشد که در تماس با ماده مذاب قرار گرفت.
اثرات نابودکننده این فوران آتشفشانی تنها گوشه‌ای از توانایی قدرتمندترین آتشفشان‌های کره زمین را نشان می‌دهد؛ پژوهشگران تخمین می‌زنند که فوران کوه سنت هلن در آمریکا در سال ۱۹۸۰ قدرت انفجاری ۲۴ مگاتنی داشت و فوران آتشفشان کراکاتوآ در سال ۱۸۸۳ انرژی ۲۰۰ مگاتنی را آزاد کرد.