همشهری آنلاین - مجید جباری: دستور تشکیل قرارگاه جهادی از سوی علیرضا زاکانی شهردار تهران برای به راه انداختن نهضت ساخت وساز با هدف تامین کمبودهای موجود در کلانشهر تهران، شامل بخش‌های مهمی است. مجموعه اقدامات و برنامه ریزی‌های فوری در حوزه ساخت و ساز مسکن، ارائه مشوق‌هایی برای تمامی اقشار جامعه، تسهیلاتی برای ورود انبوه سازان و سرمایه گذاران این حوزه به عنوان محرک اقتصاد کشور از جمله برنامه هایی است که به گفته معاون شهرسازی و معماری شهردار و رئیس قرارگاه جهادی مسکن شهرداری تهران تامین زیر ساخت‌های آن دیروز همزمان با آغاز دهه مبارک فجرکلیدخورد. اینکه این قرارگاه دقیقا چه برنامه ریزی ها و هدفگذاری هایی را در دستور کار دارد و قرار است چه اقداماتی برای حل معضل شماره یک اقشار آسیب پذیر پایتخت انجام دهد را حمیدرضا صارمی به عنوان فرمانده قرارگاه جهادی مسکن در گفت‌وگو با همشهری آنلاین تشریح کرده است.
آقای صارمی درباره جزئیات دستور شهردار تهران مبنی بر تشکیل قرارگاه جهادی مسکن بگویید؛ این قرارگاه چه برنامه‌هایی را برای حل مشکل کمبود مسکن در شهر تهران دنبال می‌کند؟
مقام معظم رهبری روز یکشنبه همین هفته نکات مهمی را درباره موضوعات اقتصادی با اهالی صنعت و تولید مطرح کردند که به دلیل جایگاه و اهمیت مسکن و نقشی که صنعت مسکن بر بخش‌های تولیدی کشور دارد، قرار شد مجموعه اقداماتی برای ساخت مسکن درتهران در دستورکار قرار بگیرد. چراکه حدود ۷۰، ۸۰ صنعت مرتبط با مسکن وجود دارد. طبق گزارش های شهرداری تهران تعداد پروانه های ساخت و ساز مسکن در سال ۹۰ حدود ۲۹ هزار پروانه بوده است که این رقم در سال جاری به نظر نمی رسد حتی تا پایان سال به ۵ هزار پروانه هم برسد. یعنی تقریبا کاهش یک ششمی را در این زمینه شاهد هستیم. سخنان مقام معظم رهبری درباره موضوع مهمی همچون مسکن، نشان از درایت ایشان و آگاهی کامل از این موضوع دارد. ما خود را مقید به انجام فرامین رهبری می دانیم. ضمنا آنطور که در اصول یکم، سی و یکم و چهل و سوم قانون اساسی آمده، تامین مسکن مناسب برای همه اقشار جامعه جزو وظایف نظام جمهوری اسلامی است. بنابراین با توجه به اینکه مسکن، موتور محرک اقتصاد کشور است و از اولویت و اهمیت بالایی برخوردار است، دکتر زاکانی شهردار تهران بعد از بیانات مقام معظم رهبری با فوریت، قرارگاهی را تشکیل داد که به این بخش مهم، درچارچوب یک قرارگاه جهادی توجه شود.متوسط شاخص دسترسی به مسکن در شهر تهران طی سال های گذشته برای دهک های اول تا پنجم به بیش از ۳۵ سال و سهم هزینه مسکن در سبد خانوار به بالاتر از ۵۰ درصد رسیده است ضمن اینکه باید این را هم بگویم که متوسط شاخص دسترسی به مسکن در شهر تهران طی سال های گذشته برای دهک های اول تا پنجم به حدود ۳۵ سال و سهم هزینه مسکن در سبد خانوار به بالاتر از ۵۰ درصد رسیده است. بنابراین با توجه به این آمارها ما در ۴ سال آینده باید به گونه‌ای برنامه ریزی کنیم که بخش خصوصی به ویژه لشکر انبوه سازان کشور که مدتهاست منفعل شده و ساخت و سازی انجام نمی دهند، وارد میدان شوند.
قانون وظایفی را در این زمینه برای شهرداری تعیین کرده است؟
بله. مدیریت شهری با استناد به بند ۲۱ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها، وظیفه دارد در حوزه مسکن استطاعت پذیر برای اقشار آسیب پذیر، مسکن تولید کند. طبق بر آورد ما، تهران به طور متوسط سالانه ۱۵۰ هزار واحد مسکونی نیاز دارد که متاسفانه تولید مسکن در وضعیت فعلی کمتر از ۴۰ هزار واحد است. به همین دلیل برای افزایش حدود ۴ برابری تولید مسکن و رساندن آن به نیازهای سالانه، تشکیل قرارگاه جهادی احساس می‌شد.
طبق بخشنامه شهردار تهران خطاب به همه مدیران ستادی و شهرداران مناطق، این قرارگاه چه محورها و سیاست هایی را دنبال خواهد کرد؟
سیاست های مدیریت شهری پایتخت بر این اساس استوار است که در حال حاضر و در این شرایط، موضوع مسکن مهمتر از امور دیگر است. لذا برنامه شهردار تهران این است که هم در بحث تخریب و نوسازی واحدهای فرسوده و هم در تولید مسکن جدید باید حرکت رو به رشدی را کلید بزنیم که بایاری خدا از همین امروز باید شدت بیشتری بگیرد. همچنین باید به سمتی برویم که علاوه بر نیاز خانواده های تازه تشکیل شده، کمبود مسکنی که از قبل وجود داشته است را هم تامین کنیم. ضمن اینکه طبق آمارها نرخ اجاره نشینی درتهران حدود ۵۰ درصد است. یعنی نیمی از مردم تهران اجاره نشین هستند. همین آمارها نشان می‌دهد که از سال گذشته تا امسال رشد نرخ اجاره بیش از ۶۰ درصد افزایش داشته است. همه این موارد بر ضرورت تشکیل قرارگاهی برای حل مشکلات موجود تاکید دارد. اما محورها و سیاست هایی که قرار است طی ۴ سال آینه در این قرارگاه دنبال کنیم، بحث کاهش زمان صدور پروانه برای ساخت و ساز ورفع موانعی است که در این زمینه موجب زمانبر شدن صدور پروانه می‌شود. حذف فرآیندهای موازی و احتمالا زائد و یا کمتر ضروری هم از جمله کارهایی است که باید انجام شود. حرکت به سمت صنعتی سازی برای سرعت در ساخت و ساز، شناسایی ظرفیت ها به ویژه در مناطق جنوب شهر برای اینکه بتوانیم مسکن انبوه تولید کنیم و همچنین در اولویت قرار دادن بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت های ناکارآمد و فرسوده شهری از دیگر محورهایی است که باید دراین زمینه با جدید دنبال کنیم. بنابر این، بر حسب دستور شهردار، با سرعت، قرارگاه جهادی مسکن را به صورت شبانه روزی فعال می‌کنیم تا ان شا الله بتوانیم تا پایان سال بستر کامل و حرکت رو به رشد تولید مسکن را در تهران آغاز کنیم.
قرارگاه جهادی مسکن از چه زمانی کارش را آغاز می‌کند؟
این خبر خوش را به شهروندان عزیز تهرانی می دهم که از همین امروز همزمان با آغاز دهه فجر و ورود پربرکت حضرت امام (ره) با تمام ظرفیت هایی که در اختیار شهرداری تهران قرار دارد، کارهای زیرساختی را شروع می‌کنیم و وارد حوزه ساخت و ساز خواهیم شد. برهمین اساس بخش‌هایی که باید به صورت وکالت تعریف شده باشد، کمک گرفتن از انبوه سازان و سرمایه گذاران و همه افرادی که ظرفیت و سرمایه ساخت و ساز دارند در این قرارگاه به خدمت درخواهند آمد. در این قرارگاه، شهر را به ۵ پهنه تقسیم خواهیم کرد. پهنه یک و دو که پهنه‌های کاملا برخوردار شهر هستند، فعلا در اولویت قرار نمی گیرند و نگاه خاصی برای این مناطق تعریف نخواهیم کرد. به جای آن در پهنه های ۳، ۴، و ۵ که پهنه های کم برخوردار شهر به حساب می‌آیند، سال آینده یا افزایش عوارض نخواهیم دشت و یا عوارض ۱۰ درصدی برای آن تعریف می‌کنیم. همچنین به اقشار مختلف، مشوق هایی را برای ساخت و ساز می‌دهیم. مثلا کسانی که در ۵ سال گذشته عوارض نوسازی خودشان را به موقع پرداخت کرده اند، برای زمین های زیر ۵۰۰ متر تا ۲۰ درصد و بالای ۵۰۰ متر ۱۰ درصد تخفیف می‌دهیم. همچنین نخبگان علمی، زنان سرپرست خانوار، خانواده های مدافعان سلامت، ایثارگران در همه ابعاد، کسانی که به دلایل جرائم غیر عمد حداقل دو سال در زندان بوده اند، خانواده هایی که بیشتر از سه فرزند دارند، یا فرزند معلول داشته باشند و برای همه اقشاری که قانونگذار ما را ملزم کرده، مشوق هایی پیش بینی کرده‌ایم که حوزه ساخت و ساز رونق بگیرد.
پیش بینی شما از همکاری دولت در این زمینه چگونه است؟
فعلا نمی توانم قضاوتی درباره همکاری دولت با شهرداری در این زمینه داشته باشم. رویکرد ریاست محترم جمهوری این است که همه بخش ها در این زمینه کمک کنند تا کار پیش برود. اما اینکه رویکرد وزارت راه و شهرسازی برای مواجهه با این موضوع چگونه خواهد بود، باید اجازه بدهیم تا یکی دوهفته بگذرد. اما از نظر من تاکنون تکاپو و حرکت جدی در وزارت راه و شهرسازی در خصوص سیاست های رئیس جمهور مشاهده نشده است. حداقل در مدتی که دولت جدید تشکیل شده، دست کم درتهران در زمینه پروانه ساخت اقدامی که منجر به کار خاصی شده باشد، مشاهده نشده و یا ما درجریان آن نیستیم. اما به هر حال امیدواریم وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی تولید مسکن در کشور، وارد شود و کمک کند اتفاقات خوبی در کشور بیفتد.
به عنوان رئیس قرارگاه جهادی مسکن شهرداری تهران چه انتظاری از دولت دارید؟
بیشترین توقع ما از دولت این است که موانعی که تحت عنوان مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی، ساخت و ساز را محدود کرده را با فوریت بردارد و مانع تراشی نکند. این محدودیت‌ها آن هم در مناطق جنوبی تهران، ساخت و ساز را در سه طبقه محدود کرده است. انتظار ما از دولت این است که محدودیت ساخت و ساز در جاهایی که امکان ساخت و ساز به صورت بلند مرتبه سازی وجود دارد را بردارد. البته انتظار می رود با توجه به بیانات و دستورات مقام معظم رهبری، موانع تولید مسکن را رفع کنند و پشتیبان حرکتی باشند که ما در در ابتدای دهه مبارک فجر با تشکیل قرارگاه جهادی مسکن آغاز کردیم. در حل حاضر در تهران ساخت سه طبقه توجیه اقتصادی ندارد. وقتی مثلا ۵۰ درصد شهر را که در عرض معابرو یا بافت قدیمی یا زمین‌های ریزدانه ساخت و ساز را با محدودیت مواجه می‌کنید، ساخت و ساز را عملا قفل می کنید و هیچ کسی رقبتی به ساخت و ساز ندارد.
این خبر خوش را به شهروندان عزیز تهرانی می دهم که از همین امروز همزمان با آغاز دهه مبارک فجر،شهرداری تهران با تمام ظرفیت هایی که در اختیار دارد وارد حوزه ساخت و ساز مسکن برای اقشار مختلف جامعه می‌شودبنابراین شورای عالی معماری و شهرسازی باید به عنوان سیاست گذار وارد شود و از ما نظر بخواهد، جلسات مکرر داشته باشیم. شورای عالی معماری و شهرسازی حداقل در این ۵، ۶ ماه حتی یکبار هم تشکیل جلسه نداده است که از شهرداری تهران دعوت کند و بخواهد که‌برای پشتیبانی و موانع تولید مسکن چه نظرات وموضوعاتی دارید. امیدوارم با دستورات مقام معظم رهبری این مسائل و مشکلات برطرف شود. ضمن اینکه ما یقین دارین که سیاست های آقای رئیسی همین است که قانون جهش مسکن اتفاق بیفتد. اما از زمان تصویب تا امروز حتی یک بخشنامه هم نیامده است که نشان دهد، وزارت راه شهرسازی اراده ای برای جهش مسکن دارد.
درآخر صحبت و یا موضوعی هست که لازم باشد به آن اشاره کنید؟
در نظام های اقتصاد شهری، به مسکن ضربه گیر اقتصاد گفته می شود. یعنی هرموقع که دولت ها می‌خواهند یک حرکت رو به رشد در اقتصاد داشته باشند، به سراغ بخش مسکن می روند. چرا که مسکن، پیشران اقتصاد و تولید کشور است. بنابراین بایستی نهضت مسکن سازی در کل کشور راه بیفتد. یعنی همین کاری که آقای زاکانی شهردار تهران به درستی با تشکیل قرارگاه جهادی مسکن هدفگذاری کرده و در حال انجام آن است، باید در کل کشور پیگیری شود و این قرارگاه را دیگران هم باید تشکیل دهند. وقتی که شاخص دسترسی به مسکن به این شکل افزایش پیدا کرده نشان می‌دهد که باید فهم مشترکی در کشور در زمینه کمبود مسکن به وجود بیاید. طبق گفته آقای وزیرراه و شهرسازی در گیلان است که کشور ۱۰ میلیون مسکن کم دارد. وقتی ایشان به این امر اذعان می کند بدون یک نهضت جهادی نمی شود به سمت فرامین مقام معظم رهبری پیش رفت. مردم باید امید داشته باشند که دولت به معنای خاص و حاکمیت با مجموعه اقداماتی که در دستور کار قرار می‌دهد در پی جلب رضایت آنهاست.