همشهری آنلاین- حافظه‌ی تاریخی : از قدیمی‌ترین میدان های تهران است. میدانی که در دوران قاجار به آن توپخانه می‌گفتند و بعدتر در دوره پهلوی نامش میدان سپه شد . هر چند هنوز هم توپخانه و سپه بین مردم مصطلحند اما پس از انقلاب اسلامی به میدان امام خمینی تغییر نام یافت.
میدان توپخانه در دوره ناصرالدین شاه قاجار و در راستای توسعه شهر ساخته شد وبه تدریج تبدیل به محل گردهمایی‌های تاریخی شد .از برگزاری اعدام های سیاسی گرفته تا تظاهرات‌های سال ۳۲ و ۵۷، این میدان همیشه محلی برای تجمع تهرانی‌ها و نقش گرفتن حافظه جمعی در بزنگاه‌های تاریخی محسوب می‌شده و همچنان شاهد فراز و فرودهای اجتماعی- سیاسی کشور است.
پس از قدرت گرفتن پهلوی میدان توپخانه با تأسیس لشگر اول در باغ شاه، میدان «سپه» نامیده شد. اهمیت این میدان که نخستین ساختمان بلدیه یعنی شهرداری تهران هم در آن قرار داشت تا جایی بود که در سال ۱۳۱۷ شهردار وقت تهران کریم بوذر جمهوری دستور ساخت مجسمه رضاشاه پهلوی را در آن داد. به این ترتیب مجسمه سوار بر اسب رضاشاه بر بنایی بلند ساخته شد که دست تاریخ آن را دو بار به زیر کشید. بار نخست ۲۶ مرداد ۱۳۳۲ مخالفان سلطنت و طرفداران دکترمصدق پس از شکست نخستین کودتا علیه دولت وقت آن را سرنگون کردند.
اما مدتی پس پس از کودتا و سرنگونی دولت مصدق به دست انگلیس و آمریکا مجسمه رضاشاه سوار بر اسب دوباره به میدان توپخانه بازگشت. ۲۵ سال بعد اما یعنی در بهمن ماه ۱۳۵۷ این بار مجسمه با پیروزی انقلاب اسلامی پاییین کشیده شد و تمام نشانه‌های تخت جمشید اطراف آن از جمله نشان فروهر نیز تخریب شدند. مدتی بعد نیز نشان جمهوری اسلامی به جای مجسمه رضاشاه را گرفت وحالا چند سالی می شود که اسامی شهدای انقلاب بر کتیبه های یادبود آن نقش بسته اند.
میدان امام خمینی هنوز به لحاظ حمل‌ونقل جایگاه مهمی در شهر تهران دارد اما چهره تاریخی آن در دهه‌های اخیر کمرنگ شده. هر چند که ساختمان بلدیه نزدیک به شش سال است که در دست ساخت و حوض میدان که تنها عنصر باقی‌مانده از یک قرن پیش است در دست بازسازی و مرمت است.