دو سیاره فراخورشیدی «مینی نپتون» که در حال از دست دادن اتمسفر خود «مانند بخار یک دیگ آب جوش» هستند توسط ستاره‌شناسان کشف شده‌اند.

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از روزنامه دیلی‌میل، کارشناسان می‌گویند که جهان‌ها احتمالا در حال تبدیل شدن به «ابر زمین‌ها» هستند، زیرا تشعشعات، ستاره‌های مجاور جو پف‌کرده آنها را از بین می‌برد و گاز داغ را برای فرار می‌راند.

به اصطلاح، مینی‌نپتون‌ها که هسته‌های سنگی و بزرگی دارند که توسط پتوهای ضخیم گاز احاطه شده‌اند، نسخه‌های کوچک‌تر و چگال‌تر هشتمین سیاره از خورشید در منظومه شمسی هستند.

آنها یکی از دو نوع سیاره فراخورشیدی هستند که معمولا دیده شده، در دسته جهان‌های کوچک‌تر و صخره‌ای قرار می‌گیرند که نزدیک به ستاره‌های خود می‌چرخند.

دیگری ابر زمین‌ها هستند که می‌توانند به اندازه ۱.۷۵ برابر سیاره ما باشند، در حالی که مینی‌نپتون‌ها بین دو تا چهار برابر زمین هستند. هیچ نوع از این سیاره در منظومه شمسی ما یافت نمی‌شود.

جهان‌های کوچک نپتون که در آخرین مطالعه توسط مؤسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) مورد بررسی قرار گرفت، در منظومه‌های ستاره‌ای قرار دارند که به ترتیب در فاصله‌ ۱۰۳ و ۷۳ سال نوری از ما قرار دارند.

اخترشناسان از رصدخانه دبلیو ام کک در هاوایی برای مطالعه دو مینی‌نپتون در منظومه ستاره‌ای TOI ۵۶۰ و تلسکوپ فضایی هابل برای مشاهده یک جفت دیگر در مدار HD ۶۳۴۳۳ استفاده کردند.

یافته‌های آنها نشان می‌دهد که گاز اتمسفر از درونی‌ترین مینی‌نپتون در TOI ۵۶۰ به نام TOI ۵۶۰.۰۱ و از بیرونی‌ترین مینی‌نپتون در HD ۶۳۴۳۳ به نام HD ۶۳۴۳۳ c می‌گریزد.

محققان معتقدند این می‌تواند به این معنی باشد که هر دو در حال تبدیل شدن به ابر زمین هستند.

مایکل ژانگ، نویسنده اصلی هر دو مطالعه و دانشجوی فارغ التحصیل در Caltech می‌گوید: «بیشتر ستاره‌شناسان مشکوک بودند که مینی‌نپتون‌های کوچک و جوان باید دارای جوی در حال تبخیر باشند. اما هیچ کس تا به حال نمونه‌ای را در این فرآیند گیر نداده بود.»

به‌طور شگفت‌انگیزی محققان دریافته‌اند که گاز اطراف TOI ۵۶۰.۰۱ عمدتا به سمت ستاره نزدیک خود می‌گریزد.

پروفسور هدر کناتسون، یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: «این غیرمنتظره بود، زیرا بیشتر مدل‌ها پیش‌بینی می‌کنند که گاز باید از ستاره دور شود. ما هنوز چیزهای زیادی در مورد نحوه عملکرد این جریانات خروجی در عمل داریم.»

از زمانی که اولین سیارات فراخورشیدی در اواسط دهه ۱۹۹۰ کشف شدند، تاکنون هزاران سیاره دیگر نیز پیدا شده اند. بسیاری از این سیاره‌ها در مدارهای نزدیک به ستارگان خود می‌چرخند و به دو گروه مینی نپتون‌ها و اَبَر زمین‌ها تقسیم می‌شوند.

با این حال، از میان آنهایی که جهان‌های سنگی و کوچک‌تری هستند که به دور ستاره‌شان می‌چرخند، تعداد کمی از سیارات با اندازه‌های بین ابرزمین‌ها و مینی‌نپتون‌ها شناسایی شده‌اند.

به گفته محققان، یکی از توضیح‌های احتمالی برای این شکاف این است که مینی‌نپتون‌ها در حال تبدیل شدن به ابر زمین هستند. تصور می‌شود که آنها توسط اتمسفرهای اولیه ساخته شده از هیدروژن و هلیوم ایجاد شده‌اند. هیدروژن و هلیوم از تشکیل ستاره مرکزی که از ابرهای گازی متولد می‌شود، باقی مانده است.

اگر یک مینی‌نپتون به اندازه کافی کوچک و به اندازه کافی به ستاره خود نزدیک باشد، دانشمندان فکر می‌کنند که اشعه ایکس و پرتوهای فرابنفش ستاره‌ای ممکن است جو اولیه آن را در طی صدها میلیون سال از بین ببرند. سپس یک ابر زمین صخره‌ای با شعاع بسیار کوچک‌تر را پشت سر می‌گذارد که در تئوری می‌تواند همچنان جو نسبتا نازکی شبیه به جوی که سیاره خودمان را احاطه کرده است، داشته باشد.